Chuyên gia Mắt tư vấn chăm sóc mắt đúng cách, ngừa lão hóa đến sớm

30 tuổi đã lão hoá mắt

Đôi mắt từ lâu được coi là “cửa sổ tâm hồn” vừa đảm bảo chức năng nhìn vừa đảm bảo tính thẩm mỹ, hài hoà trên khuôn mặt. Tuy nhiên, trong thời tiết mùa hè nắng nóng như hiện nay, nếu không chăm sóc mắt đúng cách có thể sẽ làm tổn hại đến đôi mắt.

Bên cạnh đó, do sự phát triển nhanh chóng của xã hội và công nghệ hiện đại khiến cho mắt chúng ta ngày càng tiếp xúc nhiều hơn với các tác nhân gây hại như khói bụi, ánh sáng mặt trời, ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử,… Đây là những nguyên nhân khiến đôi mắt bị quá tải, mỏi, nhức và lâu dài sẽ dẫn đến suy giảm thị lực.

Theo TS.BS Hoàng Cương - Phó Trưởng phòng Quản lý khoa học và Đào tạo, BV Mắt Trung ương, mắt là một cơ quan hết sức quan trọng của cơ thể nhưng chúng cũng sớm chịu tác động của quá trình lão hóa. Theo thời gian, sự lão hóa mắt sẽ diễn ra cùng với sự lão hóa tự nhiên của cơ thể. Nó thể hiện rõ nhất ở việc thị lực suy giảm dần, khả năng nhìn bị hạn chế. Ðiều đáng lo ngại là chứng lão hóa mắt suy giảm thị lực ấy xảy ra ngay khi còn trẻ (lứa tuổi 30).

TS.BS Hoàng Cương.

TS. Cương cho biết, các bệnh phổ biến về mắt thường gặp ở độ tuổi 35-40 tuổi là lão thị - tức là lão hoá mắt. Đời người ai cũng phải trải qua lão thị, trước đó thì có thể bị cận, loạn thị. Bên cạnh đó còn có bệnh đục thủy tỉnh thể, thoái hóa điểm vàng cũng do nguyên nhân tuổi già gây nên.

"Đáng chú ý là hiện nay có người ở độ tuổi rất trẻ, tầm 30 tuổi đã xuất hiện các biểu hiện của lão hóa mắt. Đàn ông 40 tuổi đã đeo kính lão, nữ giới có người 35 tuổi do điều kiện làm việc, chẳng hạn trong khu công nghiệp, xưởng may, lắp ráp linh kiện nhiều năm… thì lão hóa sớm hơn so với người khác. 30-35 tuổi đã phải đeo kính lão số dương 1 độ rồi"- chuyên gia mắt chia sẻ.

Ông cũng nhấn mạnh, người dân nên coi vấn đề lão hóa mắt là theo thuận tự nhiên giống như sinh – lão – bệnh – tử vậy. Tuy nhiên khi diễn biến lão hóa đến sớm hơn, hoặc đến bất thường với các dấu hiệu như: sức nhìn giảm sút, đau nhức mắt vô cớ mà không liên quan gì đến thời tiết hay các bệnh khác, khô mắt, mắt mỏi rát như kim châm, trào nước mắt thành cơn.... thì nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để kiểm tra.

Chăm sóc mắt đúng cách

TS. Cương cho rằng, khi mắt bị lão hoá thì cần phải có “vũ khí” chống lại nó. Đeo kính là phương pháp rẻ tiền nhất để điều trị lão hóa, tuy nhiên không phải ai cũng thích đeo kính hoặc ở nông thôn do điều kiện kinh tế hạn chế nên họ cứ để mắt như vậy mà không điều trị.

Đối với đục thủy tinh thể thì bệnh này gần như không có thuốc chữa khỏi mà chỉ có phương pháp phẫu thuật. Thống kê mỗi năm ở nước ta có trên 600.000 ca đục thủy tinh thể được phẫu thuật trên toàn quốc, số tồn dư mắt do đục thủy tinh thể ít dần, đây là một thành tựu của ngành nhãn khoa. Còn bệnh thoái hóa điểm vàng ở nước ta có vẻ ít hơn so với các nước, có lẽ do chế độ dinh dưỡng hoặc do chủng tộc ở nước ta ít bị thoái hóa điểm vàng hơn.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm.

Hiện nay có nhiều thói quen trong lao động, sinh hoạt của người dân gây ảnh hưởng tới mắt, làm gia tăng các bệnh về mắt. PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - Nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia chỉ rõ những thói quen ảnh hưởng đến mắt như: Đối với các em học sinh, học tập trong điều kiện thiếu ánh sáng, tư thế ngồi gần quá khiến mắt phải điều tiết nhiều. Ngoài ra, các thiết điện tử ngày này phát triển nhiều, trẻ em xem quá nhiều, thức đêm thức hôm để xem trong điều kiện ánh sáng không đủ, khiến mắt phải làm việc nhiều khiến mắt mệt mỏi và thiếu nhiều dưỡng chất.

Bên cạnh đó, môi trường sống độc hại, ô nhiễm môi trường và một số người phải làm việc trong phòng thí nghiệm, tiếp xúc với hóa chất nhiều làm cho độc hại tế bào nói chung, và độc hại cho đôi mắt nói riêng. Các thói quen, lối sống không tốt làm cho các bệnh mạn tính ở Việt Nam gia tăng như tăng huyết áp, mỡ máu cao, tiểu đường.... Chính các việc này cũng làm ảnh hưởng tới hệ thống vi mạch máu nuôi dưỡng đáy mắt, làm đáy mắt của ta bị lão hóa nhanh.

Lão hoá mắt là điều không thể tránh khỏi nhưng để làm chậm quá trình này, PGS. Lâm cho biết, bên cạnh những thói quen mang lại sức khỏe cho đôi mắt, một chế độ ăn thiếu chât dinh dưỡng cũng làm đôi mắt chúng ta không được khỏe mạnh, không bị lão hóa sớm. Nhất là chế độ ăn thiếu các chất dinh dưỡng hàng đầu như vitamin A - 1 vitamin nổi tiếng tới sức khỏe của đôi mắt. Nhu cầu cần vitamin A của đôi mắt cũng tăng theo mức độ làm việc của mắt, hay các axit béo thiết yếu từ các cá, đồ hải sản chứa nhiều DHA... tốt cho mắt hay các vi mạch của đáy mắt. Hay chúng ta thấy rằng những chất chống oxy hóa tốt thì cũng cần thiết cho sự khỏe mạnh của các tế bào đáy mắt cũng như phần thủy tinh thể của mắt.

Khám mắt định kỳ phòng lão hoá mắt sớm

Hội Nhãn khoa Mỹ đã có thống kê các chu kỳ khám mắt 1 đời người cần tuân thủ từ ngay sau sinh bởi bác sĩ mắt để phát hiện sớm xem có bị các bệnh như đục thủy tinh bẩm sinh hay không, các bệnh kèm theo mắt không. Rồi đến lớp 1 thì khám sàng lọc xem có bệnh gì ảnh hưởng sức nhìn không, khám sức khỏe định kỳ 1 năm 1 lần.

Giữ đôi mắt luôn khỏe mạnh, ngừa lão hóa. Ảnh minh họa.

Trước khi học đại học hoặc định hướng nghề nghiệp phải khám kỹ xem có mù màu, cận thị không. Đến tuổi có lão hóa phải khám xem có bị đục thủy tinh hay thoái hóa hoàng điểm không. Sau đó về 70 tuổi thì cần khám thường xuyên để phát hiện sớm, giải quyết sớm bệnh mắt.

TS. Cương cũng cho rằng, khám lão hoá mắt nên bắt đầu từ 40 tuổi, khám mắt thường xuyên hơn từ 3-6 tháng một lần vì tuổi này cơ thể bắt đầu các loã hóa tự nhiên bắt đầu. Nhiều người có thói quen đi khám sức khỏe định kỳ nhưng lại thường bỏ qua việc khám mắt. Đây là một sai lầm. Các chuyên gia cho rằng, khám sức khỏe định kỳ nói chung thì trong các chuyên khoa cần khám cả mắt, đo viễn thị, cận thị, soi đáy mắt phát hiện sớm bệnh lý về mắt.

Trong thời tiết mùa hè nắng nóng, độ ẩm thấp, những người làm nhân viên văn phòng thường ngồi trong phòng điều hòa khiến mắt lại càng khô hơn. Cùng với việc phải nhìn liên tục vào màn hình máy tính làm cho mắt có cảm giác rát. TS. Cương cho biết, hội chứng mắt làm việc với máy tính văn phòng xảy ra nhiều ở đối tượng làm việc nhiều trên máy vi tính. Để khắc phục tình trạng này nên chọn các việc đa dạng, nếu ngồi lâu nên đứng dậy đi lại, làm việc khác như uống nước, dọn nhà…

Điều hòa để lạnh quá vừa tiêu tốn điện lại gây khô mắt, khô da, do đó cần uống nước nhiều để bổ sung cho cơ thể. Nhìn lâu vào màn hình máy tính gây khô mắt, khó chịu nên chia nhỏ thời gian ngồi máy tính, chú ý cách ngồi, khoảng cách nhìn. Dùng nước muối sinh lý 3-4 lần/ngày, ăn uống, có thể dùng một số sản phẩm hỗ trợ có thành phần tốt cho mắt.