Chuyên gia lý giải việc trẻ mầm non, tiểu học cần được tiêm chủng đầy đủ

Các bệnh nào được chú trọng tiêm bù vaccine tại trường học?

PGS.TS Dương Thị Hồng - Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương lưu ý, môi trường đông người, tiếp xúc gần, như trong các lớp học, rất dễ lây nhiễm các vi khuẩn, virus như bạch hầu, ho gà, sởi, cúm, nếu có ca bệnh. 

Do đó, Bộ Y tế cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Kế hoạch kiểm tra tiền sử và tiêm chủng bù liều cho trẻ nhập học tại các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học. Việc rà soát và tiêm bù liều vaccine thiếu sẽ tăng tỷ lệ bao phủ các vaccine tiêm chủng mở rộng ở nhóm trẻ nhập học tại các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học nhằm chủ động phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm có vaccine. 

Đây là lần đầu tiên Việt Nam rà soát tiêm chủng, tiêm bù liều cho nhóm trẻ này trên toàn quốc.

Mục tiêu của Kế hoạch kiểm tra có ít nhất 90% trẻ được xác định chưa tiêm chủng hoặc tiêm chủng chưa đủ mũi vaccine sởi, sởi-rubella, vaccine bại liệt và viêm não Nhật Bản được tiêm chủng bù liều để phòng bệnh.

Các bệnh được chú trọng tiêm bù vaccine gồm: bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm não Nhật Bản B, sởi-rubella, bại liệt.

Thực tế, trong năm 2023, Hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm (Bộ Y tế) ghi nhận các ca bệnh bạch hầu tại Điện Biên, Hà Giang, trong đó có các trẻ 3-5 tuổi. Hầu hết các ca bệnh bạch hầu đều không rõ tiền sử tiêm chủng hoặc không có bằng chứng đã được tiêm chủng đầy đủ.

Tại Việt Nam, mặc dù tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cho trẻ dưới 1 tuổi hàng năm đạt 95% trên phạm vi toàn quốc nhưng trên quy mô huyện hàng năm vẫn còn một số địa phương có tỷ lệ tiêm chủng rất thấp dưới 90%.

Theo thống kê của Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia, ước tính với từng loại vaccine trong Chương trình Tiêm chủng Mở rộng Quốc gia trung bình hàng năm có 100.000-200.000 trẻ không được tiêm chủng đủ mũi các vaccine. 

Đặc biệt, ảnh hưởng của dịch COVID-19 đã khiến tỷ lệ tiêm chủng nhiều vaccine mức thấp trong vòng hơn 30 năm qua. Việc tích luỹ gia tăng số trẻ không có miễn dịch do chưa được tiêm chủng hoặc chưa tiêm đủ mũi qua các năm là yếu tố quan trọng gây dịch nếu có sự xâm nhập của tác nhân gây bệnh.

Trẻ mầm non, tiểu học là nhóm đối tượng bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi dịch bệnh xảy ra

PGS.TS Dương Thị Hồng cho biết, hoạt động kiểm tra tiền sử và tiêm chủng bù mũi cho trẻ em nhập học hay còn gọi là tiêm chủng trường học là hoạt động mà Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và CDC Hoa Kỳ đã khuyến nghị rộng rãi. Cho đến nay, đã có nhiều quốc gia trên thế giới và khu vực đã triển khai tiêm chủng trường học thành công. 

Chuyên gia cho hay, mặc dù tỷ lệ tiêm chủng hàng năm có thể đạt từ 90% - 95% trở lên với từng loại vaccine, tuy nhiên điều đó đồng nghĩa cứ mỗi 100 trẻ sẽ có từ 5 - 10 trẻ chưa được tiêm hoặc chưa tiêm đủ mũi các vaccine phòng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. 

Con số trẻ thiếu hụt miễn dịch này sẽ tích lũy qua các năm thành một nhóm đủ lớn dẫn đến nguy cơ lan truyền các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mà có thể phòng ngừa được bằng tiêm chủng vaccine.

 Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh trên thế giới và Việt Nam còn diễn biến phức tạp, có nguy cơ bùng phát bất cứ lúc nào. Nhóm trẻ từ 1-4 tuổi và nhóm 5-9 tuổi (độ tuổi đi học mầm non, tiểu học) là nhóm đối tượng bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi dịch bệnh xảy ra bên cạnh việc gián đoạn các hoạt động học tập của trẻ.

Vì vậy, công tác kiểm tra tiền sử tiêm chủng cho trẻ 3-7 tuổi khi trẻ nhập trường và triển khai tiêm chủng bù mũi cho các trẻ chưa tiêm chủng hoặc chưa tiêm đủ mũi vaccine là cần thiết và hiệu quả giúp giảm số lượng trẻ bị bỏ sót không tiêm chủng, ngăn chặn dịch bùng phát trong trường học và đảm bảo sức khỏe cho các trẻ.

Các chuyên gia cho hay, triển khai tiêm chủng trường học là cơ hội tiếp cận trẻ chưa hoàn thành các mũi tiêm trong chương trình tiêm chủng mở rộng (bao gồm các nhóm khó tiếp cận, trẻ em di biến động...), từ đó làm tăng tỷ lệ bao phủ miễn dịch đối với các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine; Đảm bảo sức khỏe học đường để tối ưu hóa việc học và ngăn ngừa bùng phát dịch bệnh trong trường học. 

Cùng đó việc này còn góp phần cải thiện kiến thức về sức khỏe và tiêm chủng cho giáo viên, học sinh và phụ huynh.

Đối với các trẻ cần tiêm chủng bù mũi, trẻ có thể thực hiện tiêm theo kế hoạch của Trạm Y tế hoặc trẻ tiêm các mũi vaccine có thành phần tương tự tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ, đồng thời nộp lại Trạm Y tế giấy xác nhận/phiếu/sổ tiêm chủng để cập nhật lên hệ thống.

Học sinh mầm non, tiểu học ở 12 tỉnh, thành được thí điểm tiêm chủng tại trường học

SKĐS - Trong năm 2023, hoạt động kiểm tra tiền sử và tiêm chủng bù liều vaccine cho trẻ nhập học tại các cơ sở giáo dục mầm non và tiểu học sẽ được triển khai trên quy mô nhỏ tại 12 tỉnh, thành của 4 khu vực nhằm giúp can thiệp đúng đối tượng, thu hẹp khoảng trống miễn dịch kịp thời, không để dịch bệnh xảy ra...