Độ cận càng cao sẽ kèm theo nguy cơ ảnh hưởng biến chứng trực tiếp đến mắt, thậm chí có thể gây mù lòa
GS.TS Nguyễn Hữu Tú, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội phát biểu.
Tại hội thảo Ortho-K và kiểm soát tiến triển cận thị thế giới lần thứ 5 cùng hội thảo Khúc xạ nhãn khoa Việt Nam lần thứ 3 (GOMCC 2025), do trường Đại học Y Hà Nội và Hội Khúc xạ nhãn khoa Châu Á khai sáng 23/8, ThS Trần Minh Anh, Phó Chủ tịch Hội Khúc xạ nhãn khoa châu Á, giảng viên Đại học Y Hà Nội cho biết, các tật khúc xạ, trong đó có cận thị đang ngày càng gia tăng trên thế giới, đặc biệt ở khu vực Đông Á và Đông Nam Á, trong đó Đông Nam Á đứng ở vị trí thứ 3 về tỷ lệ người bị cận thị.
Tại Việt Nam, theo các nghiên cứu, tỷ lệ cận thị ở nước ta cũng không nằm ngoài sự gia tăng này, thậm chí ở những vùng thành thị, tỷ lệ trẻ mắc cận thị cao gấp nhiều lần so với khu vực nông thôn.
Chia sẻ thêm thông tin, TS.BS Fabrizio D'Esposito - Trưởng khu vực Tây Thái Bình Dương - Cơ quan quốc tế phòng chống mù lòa cho biết trên thế giới có khoảng 2, 6 tỷ người mắc cận thị, và con số này sẽ tiếp tục gia tăng; 3,3 triệu người mù do thoái hóa hoàng điểm do cận thị gây ra...
Chuyên gia này cũng cảnh báo, cận thị không chỉ diễn ra ở trẻ em mà có thể tăng ở bất kỳ tuổi nào. Nói đến cận thị thì phải kiểm soát ở mọi lứa tuổi, kể cả với người cao tuổi.
"Ngành y tế toàn cầu đứng trước nhiều thách thức khi tỷ lệ người mù do biến chứng cận thị ngày càng tăng. Tật khúc xạ là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Chúng tôi đang phát triển và đã xin ý kiến của các chuyên gia từ nhiều quốc gia, khu vực về bản tóm tắt chính sách cho tật khúc xạ, trong đó khuyến nghị các nước cần có các chính sách quan tâm dành cho bệnh về mắt trong đó có tật khúc xạ"- TS.BS Fabrizio D'Esposito cho hay.
TS.BS Fabrizio D'Esposito - Trưởng khu vực Tây Thái Bình Dương - Cơ quan quốc tế phòng chống mù lòa phát biểu.
Đến thời điểm hiện tại, nguyên nhân chính xác của bệnh cận thị vẫn chưa được xác định cụ thể. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy, do thói quen sinh hoạt hàng ngày của người dân như sử dụng các thiết bị điện thoại, máy tính nhiều thời gian trong ngày, cường độ học tập cao, điều kiện ánh sáng không đủ, đặc biệt tại các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, trẻ em thường đi học sớm, áp lực học cao hơn, trẻ tiếp xúc với các thiết bị điện tử sớm hơn và trong nhiều thời gian, không để mắt nghỉ ngơi nên tỷ lệ trẻ bị cận thị cũng cao hơn so với các quốc gia, các khu vực khác.
Đặc biệt, ThS Trần Minh Anh nhấn mạnh rằng, các nghiên cứu trên thế giới cũng cho thấy, nguyên nhân tỷ lệ trẻ mắc cận thị gia tăng là do thời gian trẻ có các hoạt động ngoài trời ban ngày quá ít, không đủ 2 tiếng/ngày.
"Khi độ cận càng cao sẽ kèm theo nguy cơ ảnh hưởng biến chứng trực tiếp liên quan đến mắt, thậm chí có thể gây mù lòa đối với trẻ hoặc người bị cận thị số cao, từ đó sẽ trở thành gánh nặng về kinh tế và xã hội"- ThS Minh Anh cho biết.
ThS Trần Minh Anh, Phó Chủ tịch Hội Khúc xạ nhãn khoa châu Á, giảng viên Đại học Y Hà Nội cho biết, các tật khúc xạ, trong đó có cận thị đang ngày càng gia tăng trên thế giới.
Thực hành an toàn, đúng để tăng hiệu quả kiểm soát các tật khúc xạ ở trẻ, trong đó có cận thị
Trong phát biểu khai mạc hội thảo, GS.TS Nguyễn Hữu Tú, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội chia sẻ, Trường Đại học Y Hà Nội là 1 trong 2 trường đại học đầu tiên của Việt Nam có ngành khúc xạ nhãn khoa và phát triển đến ngày nay.
"Trước nhu cầu về chăm sóc thị lực ngày càng gia tăng, ngành khúc xạ của Việt Nam đang tập trung vào chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh đào tạo chuyên sâu và nghiên cứu khoa học, đặc biệt là triển khai các hoạt động cộng đồng, khám sàng lọc cận thị sớm, các tật khúc xạ sớm ở trẻ và người dân. Đây sẽ là nền tảng vững chắc trong hệ thống chăm sóc sức khỏe đáp ứng nhu cầu của người dân"- GS.TS Nguyễn Hữu Tú nói.
GS Tú cho biết, GOMCC 2025 diễn ra tại Hà Nội từ ngày 22-24/8 là diễn đàn khoa học quốc tế quy mô, quy tụ các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực nhãn khoa, khúc xạ và kiểm soát tiến triển cận thị đến từ Mỹ, Canada, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Việt Nam.
Hội thảo lần này là sự kiện lớn của ngành khúc xạ Việt Nam và là diễn đàn khoa học quốc tế về nhãn khoa và kiểm soát tiến triển cận thị trên thế giới, hướng đến mục tiêu cập nhật bằng chứng khoa học mới nhất, chia sẻ kinh nghiệm thực hành lâm sàng và thúc đẩy hợp tác nghiên cứu – đào tạo lĩnh vực Ortho-K và kiểm soát tiến triển cận thị trong khu vực và toàn cầu.
Các phiên của hội thảo lần này là cầu nối hợp tác toàn cầu, không chỉ là nơi cập nhật bằng chứng khoa học mới nhất mà còn là cơ sở tạo nên các hợp tác quốc tế, đào tạo liên tục, nâng cao năng lực chuyên môn, cập nhật các phương pháp mới trong điều trị và kiểm soát tật khúc xạ có sử dụng công nghệ tiên tiến như AI, thực hạnh lâm sàng và đưa ra các khuyến cáo chung về phòng và kiểm soát cận thị học đường.
Đặc biệt, trong các hội thảo lần này, các báo cáo viên quốc tế luôn khuyến cáo, cần thực hành an toàn và thực hành đúng để tăng hiệu quả kiểm soát các tật khúc xạ ở trẻ, trong đó có cận thị.
Các chuyên gia nhãn khoa trong nước và quốc tế tham dự hội thảo.
Những dấu hiệu của tật khúc xạ gồm: Nhìn mờ, nhìn không rõ, có bóng đôi; Hay nhầm lẫn khi đọc chữ trên bảng, sách báo; Xem tivi thường nheo mắt, nhìn nghiêng một bệnh hoặc phải đến gần mới thấy rõ; Mỏi mắt, nhức đầu, chóng mặt, buồn ngủ, dễ mất tập trung khi học tập hay đọc sách, báo...
Do đó, các chuyên gia nhãn khoa luôn luôn khuyến cáo phương pháp đơn giản nhất, hiệu quả nhất, rẻ tiền nhất chính là để trẻ được vận động ngoài trời ít nhất 2 tiếng mỗi ngày. Điều này sẽ ngăn ngừa được sự khởi phát, tức là ngăn ngừa được sự khởi đầu của bệnh cận thị.
Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chiến lược quốc gia Phòng chống mù lòa giai đoạn 2020 và tầm nhìn 2030, với mục tiêu chung "tăng cường cơ hội tiếp cận của người dân với dịch vụ dự phòng, phát hiện sớm, điều trị và phục hồi chức năng mắt, giảm tỷ lệ cá bệnh mù lòa có thể phòng chống được, phấn đấu nhằm loại trừ các nguyên nhân chính gây mù lòa cho mọi người dân, đặc biệt hàng triệu người mù quyền được nhìn thấy như khuyến cáo của WHO".
Theo đó, mục tiêu 2030 Việt Nam phấn đấu giảm tỷ lệ mù lòa xuống dưới 4,0 người/ 1.000 dân, trong đó giảm tỷ lệ mù lòa ở người trên 50 tuổi xuống dưới 12 người/1.000 dân; Tăng tỷ lệ phẫu thuật đục thủy tinh thể trên 3,5 người/1.000 dân, tăng tỷ lệ phẫu thuật đục thể thủy tinh 95%; Tăng tỷ lệ người bệnh đái tháo đường được khám và theo dõi bệnh lý về mắt đạt 75%; Tăng tỷ lệ tật khúc xạ học đường được khám, phát hiện sớm, cung cấp dịch vụ khúc xạ và chỉnh kính tật khúc xạ đạt trên 75%.
Trong chiến lược quốc gia phòng chống mù lòa giai đoạn 2020 và tầm nhìn 2030 của Chính phủ chỉ ra: kiểm soát nguyên nhân gây mù lòa ở trẻ em đặc biệt chú ý bệnh đục thủy tinh thể bẩm sinh, tật khúc xạ, bệnh võng mạc trẻ sinh non (ROP), thiếu vitamin A tiền lâm sàng… Củng cố, hoàn thiện mạng lưới cung cấp dịch vụ chăm sóc mắt, bảo đảm sự tiếp cận bình đẳng giữa các đối tượng (trẻ em, phụ nữ, người cao tuổi, người khuyết tật).
