Tai nạn thương tâm ở Lào Cai và lời cảnh tỉnh về an toàn thiện nguyện
Theo thông tin từ UBND tỉnh Lào Cai, sáng 27/12, xe khách 29 chỗ mang BKS 29B-614.xx chở đoàn thiện nguyện gồm 18 người di chuyển từ Hà Nội lên điểm trường Mầm non Họa Mi, thôn Tà Ghênh, xã Phình Hồ.
Khoảng 7h40 cùng ngày, khi xe lưu thông trên tuyến đường nối Quốc lộ 32 với tỉnh lộ 174 (thuộc thôn Mù Thấp, xã Phình Hồ), phương tiện đã va chạm với hộ lan mềm dài khoảng 50m rồi lật úp về phía lề đường phải. Vụ tai nạn khiến 9 người tử vong, trong đó có nhiều giáo viên; 9 người khác bị thương, phương tiện hư hỏng nặng. Đoạn đường xảy ra tai nạn là khúc cua chữ S, độ dốc khoảng 18%. Kết quả điều tra ban đầu cho thấy hệ thống phanh xe đã bị mất hiệu lực khi đang xuống dốc.
ThS. Lê Trung Kiên - chuyên gia tâm lý giáo dục, Trung tâm Bồi dưỡng kiến thức Phù Đổng (Sóc Sơn, Hà Nội).
Chia sẻ về vụ việc, ThS. Lê Trung Kiên - chuyên gia tâm lý giáo dục, Trung tâm Bồi dưỡng kiến thức Phù Đổng (Sóc Sơn, Hà Nội) cho rằng đây là mất mát vô cùng lớn đối với cộng đồng giáo dục và những người làm công tác thiện nguyện. "Thiện nguyện là hoạt động mang nhiều giá trị nhân văn, nhưng vụ tai nạn cho thấy những rủi ro rất lớn nếu việc tổ chức chưa được chuẩn bị kỹ lưỡng".
Theo chuyên gia, địa hình hiểm trở, thời tiết khó lường, phương tiện không đảm bảo hoặc tài xế thiếu kinh nghiệm đường đèo núi đều có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng. "Thiện nguyện không chỉ là tấm lòng, mà còn là bài toán về tổ chức, an toàn và trách nhiệm. Đây là lúc cần nhìn lại cách tổ chức các chuyến đi nhân ái để thay đổi theo hướng an toàn hơn", ThS. Lê Trung Kiên nhấn mạnh.
Những nguyên tắc an toàn không thể xem nhẹ trong các chuyến đi thiện nguyện
Từ thực tế trên, ThS. Lê Trung Kiên khuyến cáo, trước mỗi chuyến đi, các cá nhân, tổ chức cần nghiên cứu kỹ địa hình, cung đường và thời tiết; theo dõi dự báo ít nhất 3–5 ngày. Nếu có cảnh báo mưa lớn, băng giá hoặc sạt lở, cần chủ động hoãn hoặc điều chỉnh lịch trình.
Phương tiện và tài xế là yếu tố quan trọng. Xe cần được thuê từ đơn vị uy tín, có kiểm định kỹ thuật; ưu tiên xe đời mới, có hệ thống hỗ trợ phanh khi đổ đèo. Tài xế phải có kinh nghiệm chạy đường núi, không lái xe khi mệt mỏi, không sử dụng rượu bia; phương tiện cần được kiểm tra kỹ trước khi xuất phát.
Lịch trình di chuyển cần hợp lý, tránh chạy xe ban đêm hoặc sáng sớm, đồng thời có phương án dự phòng và thông báo trước cho chính quyền địa phương để phối hợp hỗ trợ khi cần thiết.
Theo chuyên gia, đoàn thiện nguyện cần được tổ chức khoa học, phân công rõ ràng người điều phối, người phụ trách y tế, người liên hệ địa phương và người quản lý các thành viên trẻ, thiếu kinh nghiệm. Các thành viên cần chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cá nhân, thuốc men cần thiết; đoàn phải có bộ sơ cứu, đèn pin, pin dự phòng, danh sách số điện thoại khẩn cấp.
Vụ tai nạn xảy ra tại khúc dốc cua nguy hiểm tại xã Phình Hồ, sáng 27/12.
Trước chuyến đi, cần phổ biến rõ quy tắc an toàn như luôn thắt dây an toàn, không đứng lên khi xe đang chạy, không làm mất tập trung của tài xế, không tự ý xuống xe ở khu vực nguy hiểm. Với đoàn có học sinh, mỗi nhóm 5–10 em phải có một người lớn phụ trách và được tập huấn kỹ về an toàn.
Khi phát hiện phương tiện có dấu hiệu bất thường như phanh yếu, mùi khét hoặc tiếng động lạ, cần yêu cầu dừng xe ngay. Nếu xảy ra tai nạn, các thành viên phải giữ bình tĩnh, sơ cứu ban đầu cho người bị thương và liên hệ kịp thời với lực lượng cứu hộ, y tế, chính quyền địa phương; không di chuyển người bị chấn thương nặng khi không cần thiết.
Theo ThS. Lê Trung Kiên, việc phối hợp chặt chẽ với chính quyền và người dân địa phương sẽ giúp giảm thiểu rủi ro trong quá trình di chuyển. "Thiện nguyện là việc làm cao đẹp, nhưng không thể đánh đổi bằng sự chủ quan. Khi điều kiện an toàn chưa đảm bảo, cần dũng cảm hoãn chuyến đi hoặc thay đổi phương án. An toàn của con người phải luôn là ưu tiên cao nhất", ông Kiên nhấn mạnh.
