Luôn lo sợ mất cắp, đánh cả người nhà vì khuyên can
Theo gia đình bệnh nhân, trước khi vào viện tiền sử sức khỏe của bà hoàn toàn bình thường, gia đình không ai mắc bệnh lý tâm thần. Hiện bà H. đang ở cùng con trai cả, gia đình hòa thuận.
Khoảng 4 năm nay, bà hay quên không uống thuốc, hay kể lại chuyện ngày xưa cũ, nấu cơm quên bật nút... Các triệu chứng ngày càng tiến triển nặng dần, thậm chí có lần đi ra ngoài không nhớ đường về.
Đỉnh điểm, bà H. bắt đầu thường xuyên hoài nghi, dễ cáu gắt với mọi người trong gia đình, thường xuyên cất tiền nhưng không tìm lại được, nghi ngờ con dâu lấy cắp tiền của mình. Khoảng 3 tháng trở lại đây, bà H. thường xuyên lo sợ vì cho rằng có người đến ăn cắp đồ đạc trong nhà mình.
Lo lắng bị mất trộm, nhiều đêm bà H. không ngủ, đi lại quanh nhà để trông đồ đạc. Dù được con cháu khuyên ngăn nhưng bà H. không nghe, ngược lại còn cáu gắt, đòi đánh người nhà nên được đưa vào Viện Sức khỏe tâm thần thăm khám.
BS Nguyễn Văn Hải, Phòng Sức khỏe Tâm thần người cao tuổi và Y học giấc ngủ, Viện Sức khỏe Tâm thần cho biết, sau khi thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng, bác sĩ nhận định bà H. có sa sút trí tuệ, hoang tưởng bị thiệt hại, dễ cáu gắt và đêm ngủ ít.
"Bệnh nhân được chẩn đoán bị sa sút trí tuệ do mắc bệnh Alzheimer khởi phát muộn với triệu chứng phụ thêm chủ yếu hoang tưởng, có bệnh lý tăng huyết áp. Bệnh nhân được điều trị suy giảm nhận thức, chống loạn thần. Sau 17 ngày điều trị, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc được, hết hoang tưởng, cảm xúc và hành vi tạm ổn định, ngủ được nhiều hơn"- BS Hải thông tin và cho biết thêm: Hiện bệnh nhân đã được xuất viện, theo dõi và điều trị ngoại trú.
Hầu hết người sa sút trí tuệ do mắc Alzheimer được phát hiện muộn, đến viện ở giai đoạn nặng
Trao đổi với báo chí chiều nay, TS.BS Nguyễn Thị Phương Mai, Trưởng phòng sức khỏe tâm thần người cao tuổi và y học giấc ngủ, Viện Sức khỏe Tâm thần cho hay, hiện nay hầu hết người sa sút trí tuệ do mắc Alzheimer được phát hiện muộn, đến viện ở giai đoạn nặng.
TS.BS Nguyễn Thị Phương Mai, Trưởng phòng sức khỏe tâm thần người cao tuổi và y học giấc ngủ, Viện Sức khỏe Tâm thần cho hay hiện nay hầu hết người sa sút trí tuệ do mắc Alzheimer được phát hiện muộn, đến viện ở giai đoạn nặng.
TS Mai cho hay bệnh Alzheimer chiếm 60-70% các trường hợp sa sút trí tuệ. Đây là bệnh thoái hóa gây chết tế bào thần kinh, dẫn đến suy giảm nhiều chức năng cao cấp của vỏ não như trí nhớ, tư duy, định hướng và ngôn ngữ. Triệu chứng điển hình của Alzheimer là suy giảm trí nhớ.
Theo TS Mai, bệnh Alzheimer thường khởi phát âm thầm, khiến nhiều người không nhận ra mình đang mắc phải, hoặc nhầm lẫn những dấu hiệu quên nhớ với quá trình lão hóa tự nhiên.
"Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể gặp đôi chút khó khăn trong việc tự quản lý cuộc sống của mình nhưng họ thường vẫn có thể sống độc lập. Tuy nhiên, theo thời gian, trí nhớ sẽ suy giảm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày, để lại gánh nặng cho người chăm sóc, gia đình và xã hội"- TS Phương Mai nói.
Dấu hiệu nhận biết Alzheimer sớm
Các chuyên gia cho hay, một số dấu hiệu nhận biết sớm Alzheimer như suy giảm trí nhớ, biểu hiện là khó khăn trong việc nhớ các sự kiện gần đây, quên những việc vừa làm, hỏi đi hỏi lại cùng một thông tin, quên các từ ngữ hoặc tên gọi quen thuộc, quên vị trí để chìa khóa, mắt kính hoặc các vật dụng thường ngày khác, quên tắt bếp khi nấu ăn…
Người bệnh giảm tiếp thu thêm thông tin mới; giảm sự tập trung, chú ý; giảm khả năng lập kế hoạch; giảm vốn từ, giảm sự lưu loát khi nói và viết…
Ngoài ra, người có bệnh lý nền như: tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, rối loạn lipid máu, bệnh lý mạch máu não hay nghiện rượu, hút thuốc, bệnh mạch máu não, trầm cảm – các rối loạn tâm thần khác, lười vận động sẽ tăng nguy cơ bị Alzheimer…
Cũng theo TS Mai sa sút trí tuệ không phải là một phần bình thường của quá trình lão hóa, nhưng tuổi là yếu tố nguy cơ mạnh nhất. Trong đó, phụ nữ có nguy cơ mắc Alzheimer cao hơn nam giới, có thể liên quan đến tuổi thọ cao hơn hoặc thay đổi hormone qua các giai đoạn.
Ngoài yếu tố không thể thay đổi như di truyền và gen, một số yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát như các bệnh lý cơ thể (tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, rối loạn lipid máu); lối sống (hút thuốc, uống rượu bia, ít vận động, cô lập xã hội); hoặc tâm lý trầm cảm, cô đơn.
TS.BS Nguyễn Thị Phương Mai, thăm khám, tư vấn bệnh sa sút trí tuệ do Alzheimer cho người dân đến thăm khám.
TS.BS Phương Mai cho hay, để giảm nguy cơ mắc Alzheimer mọi người tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội, duy trì mối quan hệ với gia đình bạn bè, tăng sự tương tác giữa các cá nhân trong gia đình và ngoài xã hội giúp giảm nguy cơ phát triển sa sút trí tuệ.
Việc tham gia vào hoạt động xã hội, việc quản lý bệnh nền, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, không dùng chất kích thích cũng giúp dự phòng sa sút trí tuệ.
"Khi bản thân hoặc người thân đang cảm thấy khó khăn khi ghi nhớ nên sớm đến khám và tư vấn các bác sĩ chuyên khoa tâm thần"- TS.BS Phương Mai nói.
Cũng theo TS.BS Phương Mai, mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn Alzheimer, một số biện pháp có thể giảm nguy cơ kiểm soát tốt các bệnh lý cơ thể, chế độ dinh dưỡng, tăng cường hoạt động trí não, chăm sóc sức khỏe tâm thần,….
"Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, kiểm soát là rất quan trọng. Dù hiện nay không thể điều trị khỏi bệnh nhưng sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh
Bên cạnh đó, cần nâng cao nhận thức cộng đồng và hỗ trợ người bệnh là điều cần thiết để giảm thiểu tác động của căn bệnh này"- TS Mai khuyến cáo.
