Nhiều loại hoa cắm cành được nhập từ Trung Quốc như anh đào sakura, thanh liễu, tuyết mai... được tiểu thương dự đoán tiếp tục giữ ngôi 'vương' hoa Tết năm nay. Nhiều loại hoa khác như lan hồ điệp, địa lan, đào... nhập khẩu từ Trung Quốc cũng được bày bán rất nhiều. Phóng viên Báo Sức khỏe và Đời sống đã trao đổi với PGS.TS Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả về nội dung này.
Hoa nhập khẩu bền hơn do có chất bảo quản
- Gần đây có thông tin cho rằng Tết nay hoa Trung Quốc sẽ lên ngôi do giá rẻ, bền, đẹp. Nhiều loại hoa cắm cành được nhập từ Trung Quốc như Anh đào sakura, thanh liễu, tuyết mai... được tiểu thương dự đoán tiếp tục giữ ngôi 'vương' hoa Tết năm nay. Ông đánh giá thế nào về nhận định trên?
PGS.TS Đặng Văn Đông: Hoa nhập khẩu từ Trung Quốc thường có giá thấp hơn so với hoa nội địa hoặc các loại hoa nhập khẩu khác. Điều này giúp các loại hoa như Anh đào sakura, thanh liễu, tuyết mai... trở thành lựa chọn hợp lý về kinh tế cho nhiều gia đình.
Thị trường hoa Tết 2025 đang nhộn nhịp với nhiều chủng loại.
Hoa Trung Quốc được đánh giá là bền, giữ được lâu trong điều kiện thời tiết Tết ở Việt Nam, giúp người mua tiết kiệm chi phí thay hoa. Các loại hoa này mang đến sự mới lạ và phong phú về kiểu dáng, màu sắc, đáp ứng nhiều phong cách trang trí Tết khác nhau.
Nhiều tiểu thương và người mua hàng đã quen thuộc với các loại hoa nhập khẩu này, tạo nên xu hướng tiêu dùng phổ biến trong dịp Tết. Tuy nhiên, các loại hoa truyền thống Việt Nam như hoa đào, mai, cúc vẫn giữ được vị trí quan trọng, đặc biệt trong các gia đình ưa chuộng giá trị văn hóa và truyền thống.
Một số người tiêu dùng có thể thận trọng hơn trong việc lựa chọn hoa nhập khẩu, do lo ngại về chất lượng thực tế hoặc ảnh hưởng đến ngành trồng hoa nội địa.
Dù hoa nhập khẩu có tiềm năng "lên ngôi" trong dịp Tết nhờ giá rẻ, mẫu mã đẹp và độ bền, nhưng điều này còn phụ thuộc vào thị hiếu, điều kiện kinh tế, và xu hướng tiêu dùng của từng khu vực.
- Ông so sánh gì về đặc điểm, giá thành, độ bền đẹp… của hoa trồng trong nước và hoa nhập khẩu từ Trung Quốc?
PGS.TS Đặng Văn Đông: Hoa trồng trong nước đa dạng về chủng loại như hoa đào, mai vàng, cúc, ly, lan, thược dược, đồng tiền, lay ơn.. phù hợp với thị trường. Giá dao động trung bình: từ 50.000 - 500.000 đồng tùy loại và mùa vụ. Độ bền tốt với các loại hoa mùa lạnh (hoa đào, hoa cúc). Một số loại hoa mềm (như hoa đồng tiền) có độ bền thấp hơn, mang nét truyền thống, gần gũi với văn hóa Tết Việt Nam.
PGS.TS Đặng Văn Đông cho rằng, hoa nội có điểm mạnh là ít khi sử dụng hóa chất bảo quản nên có mùi hương tự nhiên, an toàn.
Điểm yếu của hoa nội địa là phụ thuộc vào thời tiết và điều kiện vận chuyển, dễ bị héo hoặc dập nếu thời tiết nóng hoặc quá lạnh. Song điểm mạnh là thường được trồng bằng phương pháp truyền thống, ít sử dụng hóa chất bảo quản, gắn liền với các giá trị văn hóa Việt Nam, đặc biệt là hoa đào, mai vàng, cúc…
Hoa nhập khẩu từ Trung Quốc thường rẻ hơn một số loại hoa trong nước và bền hơn do công nghệ bảo quản. Ví dụ thanh liễu (100.000-300.000 đồng/bó), tuyết mai (50.000-120.000 đồng/bó). Hoa nhập khẩu có thể giữ được tươi lâu hơn 7-10 ngày trong điều kiện tốt. Hoa này có mẫu mã mới lạ, đa dạng, độc đáo, màu sắc phong phú, nhiều loại hoa lạ mắt không có ở Việt Nam. Để uy trì độ tươi trong thời gian dài, người ta có thể sử dụng hóa chất hoặc xử lý bảo quản.
Từ so sánh này có thể thấy hoa trồng trong nước phù hợp với người yêu thích các giá trị văn hóa truyền thống, gần gũi với ngày Tết Việt Nam. Độ tươi tốt nhưng đôi khi bị hạn chế về chủng loại và mẫu mã.
Hoa nhập khẩu mang lại sự mới lạ, hiện đại với giá thành cạnh tranh, mẫu mã phong phú và độ bền cao. Tùy sở thích mỗi người để lựa chọn.
Phân biệt hoa nhập khẩu từ Trung Quốc và hoa trong nước
- Là người nhiều chục năm nghiên cứu về hoa, cây cảnh, ông đánh giá thế mạnh của hoa và cây cảnh trồng trong nước là gì?
PGS.TS Đặng Văn Đông: Các loại hoa đào, mai vàng, cúc, là biểu tượng truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết Việt Nam. Chúng mang ý nghĩa phong thủy và văn hóa sâu sắc, như cầu mong may mắn, tài lộc, và hạnh phúc.
Ví dụ hoa đào thường xuất hiện trong Tết miền Bắc, tượng trưng cho sự ấm cúng, đoàn viên. Mai vàng là biểu tượng của phú quý, thịnh vượng trong Tết miền Nam.
Hoa nội thường được trồng bằng phương pháp canh tác truyền thống, ít sử dụng hóa chất bảo quản, đảm bảo tính tự nhiên và thân thiện với môi trường. Ví dụ hoa lily Đà Lạt: Nổi tiếng với màu sắc rực rỡ, mùi hương thơm dịu, và ít hóa chất bảo quản. Hoa đồng tiền được trồng phổ biến ở Lâm Đồng, có màu sắc tươi tắn và mang ý nghĩa về niềm tin, hy vọng.
Hoa lay ơn được trồng phổ biến ở Tây Nguyên và Tây Bắc, với cành cao, hoa lớn, bền và nhiều màu sắc (đỏ, vàng, cam). Hoa thược dược là loại hoa truyền thống, được trồng rộng rãi ở miền Bắc, có khả năng thích nghi cao với khí hậu se lạnh dịp Tết.
Hoa nội Việt Nam có thế mạnh về giá trị văn hóa, chất lượng tự nhiên, giá cả hợp lý, và khả năng bảo quản tươi tốt. Chúng không chỉ làm đẹp không gian Tết mà còn giữ được nét truyền thống và hỗ trợ kinh tế địa phương. Dù hoa nhập khẩu có phát triển thế nào, hoa trồng trong nước vẫn có chỗ đứng.
- Theo một số tiểu thương, thị trường hoa Tết năm nay, ở phân khúc giá rẻ, hoa địa lan Trung Quốc đang có mức giá cạnh tranh, chỉ bằng 1/3 đến 1/4 so với địa lan Việt Nam. Điều này có khiến hoa cây cạnh nội lép vế ?
PGS.TS Đặng Văn Đông: Việc hoa địa lan Trung Quốc có mức giá rẻ hơn đáng kể so với địa lan Việt Nam (chỉ bằng 1/3 đến 1/4 giá) thực sự tạo nên sức ép cạnh tranh rất lớn trong phân khúc giá rẻ. Tuy nhiên, không hẳn điều này sẽ khiến hoa địa lan nội địa hoàn toàn lép vế, bởi các loại hoa trong nước vẫn có những lợi thế riêng. Địa lan Trung Quốc có màu sắc và kiểu dáng bắt mắt, đáp ứng xu hướng thích mới lạ của nhiều khách hàng.
Thế nhưng địa lan Việt Nam, đặc biệt là từ Đà Lạt, nổi tiếng với chất lượng vượt trội. Hoa có độ bền cao hơn, cánh dày, màu sắc tự nhiên, và hương thơm đặc trưng. Ví dụ, địa lan vàng hoàng hậu hoặc địa lan xanh có cành dài, bông to, hoa đều và lâu tàn hơn địa lan nhập khẩu.
Người Việt thường chuộng địa lan nội địa trong các dịp lễ Tết vì chúng mang ý nghĩa phong thủy tốt, biểu tượng của sự sang trọng và thịnh vượng. Một số khách hàng cao cấp sẵn sàng chi trả cao hơn để sở hữu địa lan Việt Nam, vì tin rằng hoa nội địa sạch hơn, ít sử dụng hóa chất bảo quản.
Thực tế là cách đây 3-4 năm trở về trước rất nhiều địa lan Trung Quốc tràn sang, nhưng 2 năm gần đây, số lượng này giảm hẳn và nhiều người dân vẫn thích hoa địa lan từ Đà Lạt, Sapa hoặc 1 số địa lan cổ của Nam Định, Hà Nội, Huế…
Để không lép vế, ngành trồng hoa trong nước cần đổi mới sản xuất, tập trung vào phân khúc chất lượng cao và tăng cường quảng bá các giá trị độc đáo của hoa nội địa.
- Cùng một loài hoa, có cách nào nhận diện được đó là hoa nhập khẩu từ Trung Quốc hay hoa trồng trong nước không, thưa ông?
PGS.TS Đặng Văn Đông: Hoàn toàn có thể nhận biết được. Hoa nhập khẩu từ Trung Quốc có màu tươi sáng, đậm, đôi khi không tự nhiên (do dùng thuốc nhuộm hoặc xử lý hóa chất). Cánh hoa dày hơn, cứng, đồng đều, ít bị lỗi hình dạng. Hoa thường to hơn, kích thước đều nhau trên cùng một cành.
Hoa trồng trong nước có màu sắc tự hiên, nhẹ nhàng, không quá rực rỡ. Một số loại hoa như đào, mai có màu ấm áp, gần gũi. Cánh hoa mềm mại, tự nhiên, không quá hoàn hảo; kích thước hoa có sự chênh lệch nhẹ nhưng chân thực.
Điều đặc biệt, hầu hết hoa nhập khẩu từ Trung Quốc có mùi nhẹ hoặc không có mùi, vì chúng được xử lý hóa chất để bảo quản lâu, đôi khi có mùi hóa chất hoặc thuốc bảo quản trong khi hoa nội địa của Việt Nam mùi thơm tự nhiên, đặc trưng của từng loại hoa, như hoa đào có hương thơm nhè nhẹ, hoa ly Đà Lạt hương thơm ngọt ngào, hoa cúc vàng thơm mộc mạc, tự nhiên.
Thị trường lan hồ điệp năm nay khá dồi dào.
Nhờ xử lý bảo quản, hoa Trung Quốc thường giữ được lâu hơn (7-15 ngày hoặc hơn) mà không cần chăm sóc kỹ. Tuy nhiên, khi héo, hoa mất độ tươi một cách đột ngột (thay vì khô tự nhiên). Còn hoa trồng trong nước có độ bền phụ thuộc vào thời tiết và cách chăm sóc, thường từ 3-10 ngày. Khi héo, hoa khô dần một cách tự nhiên, không bị thối hoặc đổi màu bất thường.
Nhận biết qua thân, lá, và gốc thì thấy hoa nhập khẩu thường có thân cứng, nhẵn, ít gãy hoặc dập do được xử lý kỹ. Lá thường sáng bóng, không có dấu hiệu của sâu bệnh, nhưng đôi khi màu xanh không tự nhiên. Gốc được cắt vát, mịn và đều (do cắt bằng máy công nghiệp). Ngược lại, hoa trong nước thân mềm, màu xanh tự nhiên, có thể có vết sâu bệnh nhỏ hoặc không đều màu. Do hoa được cắt bằng tay nên có thể không đều, đôi khi có dấu hiệu khô nếu hoa được thu hoạch trước đó vài ngày.
- Ông có lời khuyên nào cho người dân khi chọn mua hoa, cây cảnh dịp Tết?
PGS.TS Đặng Văn Đông: Tùy nhu cầu và ngân sách mà lựa chọn cây phù hợp. Hoa đào, mai vàng dùng trang trí phòng khách, mang lại ý nghĩa may mắn, tài lộc. Hoa cúc, đồng tiền phù hợp cho bàn thờ. Địa lan, bonsai thích hợp làm quà biếu hoặc trang trí cho không gian lớn.
Người dùng nên ưu tiên mua tại các làng hoa, chợ hoa truyền thống hoặc cửa hàng uy tín giúp đảm bảo chất lượng hoa và giá cả hợp lý, tránh mua tại các điểm bán hàng rong không rõ nguồn gốc hoặc tránh gặp phải hoa xử lý hóa chất hoặc không bền.
Đối với hoa cắm cành, nên chọn hoa có cánh tự nhiên, không quá bóng hoặc màu sắc không đều (có thể đã qua xử lý hóa chất). Lá và thân tươi xanh, không bị héo hoặc dập. Gốc cành mới cắt, không khô hoặc mốc.
Cây cảnh (đào, mai, quất, bonsai) thì chọn cây khỏe, cành tán đều, thân cây chắc khỏe, lá xanh, không có dấu hiệu sâu bệnh. Nụ hoa đều, không bị rụng hoặc quá già (để hoa nở đúng Tết).
Thời điểm mua phù hợp nhất là trước Tết từ 3-7 ngày. Nếu mua hoa hoặc cây cảnh quá sớm, hoa có thể nở trước Tết hoặc héo úa. Còn nếu mua quá muộn thì hoa đẹp có thể hết hàng, giá cao hơn hoặc khó lựa chọn.
Chăm sóc hoa và cây cảnh đúng cách, hoa cắm cành bắt gốc hoa chéo 45 độ, thay nước hàng ngày, thêm chút nước cốt chanh hoặc đường để giữ hoa tươi lâu. Cây cảnh đặt nơi có ánh sáng vừa đủ, tưới nước đều nhưng không quá nhiều (đặc biệt với cây mai và đào).
Khi chọn mua hoa, cây cảnh dịp Tết, hãy cân nhắc nhu cầu, ngân sách và nguồn gốc. Kiểm tra kỹ chất lượng, chọn nơi uy tín, và chú ý cách chăm sóc để hoa/cây cảnh giữ được lâu và đẹp xuyên suốt dịp Tết. Điều này không chỉ mang lại không gian ấm cúng, tươi mới mà còn góp phần tạo nên một cái Tết trọn vẹn, ý nghĩa.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Xem thêm video đang được quan tâm:
Sáng 14/11: Cụ ông U80 dùng dao sát hại vợ dã man trong đêm nghi do mâu thuẫn gia đình ở Hà Giang
