Năm học mới chính thức bắt đầu từ 5/9 nhưng từ trung tuần tháng 8 học sinh đã tựu trường để ôn, để tập khai giảng và để phụ huynh bắt đầu… lo.
Ngoài chuyện sách vở, học phí là chuyện đương nhiên, những khoản thu khó đoán năm nào cũng có bắt đầu từ nhiệt tình và sáng kiến của “Hội phụ huynh” quả là nỗi lo không thể đừng trong tình hình kinh tế khó khăn hiện nay.
Gần đây nhất là hội phụ huynh Trường tiểu học Văn Bình (xã Văn Bình, huyện Thường Tín, Hà Nội) cùng nhà trường bỗng quyết định thay đồng phục của học sinh trong trường theo kiểu dáng khác và sự “cách tân” này khiến bà con nông dân méo mặt vì giá cả gấp đôi mọi năm. Chưa nói khó khăn vì giá đồng phục tăng, chỉ bằng năm trước nhưng thay mẫu mã, kiểu dáng thì phụ huynh đã khổ vì không thể tận dụng bộ đồng phục năm trước nếu còn tốt. Hóa ra không chỉ sách giáo khoa thay đổi hàng năm để trò nào cũng phải mua sách mà giờ đồng phục học sinh cũng thay đổi, quả là chuyện lạ.
Nhà trường có thể phủi tay vì đây là ý kiến đề xuất của hội phụ huynh và cần được tôn trọng chăng. Không chỉ nông thôn khó khăn mà trong các đô thị cũng không hiếm hội phụ huynh nhiệt tình đề xuất đủ thứ thay nhà trường. Có nơi thiết tha lắp thêm quạt, lắp máy lạnh “vì sức khỏe con em chúng ta” nhưng năm nào cũng lắp trong khi tuổi thọ các máy trên không phải sau 1 - 2 năm là thải loại. Phụ huynh biết cả nhưng hội phụ huynh đã thống nhất với nhà trường, phổ biến cái sự đã rồi về từng lớp thì khó có phụ huynh nào không vui vẻ thuận theo nếu không muốn mất lòng cô giáo! Rồi quỹ trường, quỹ lớp, quỹ động viên học tập, quỹ khen thưởng...; Rồi tiền đóng góp xây dựng trường, tiền bảo vệ, tiền vệ sinh, tiền sinh hoạt ngoại khóa... đều được hội phụ huynh nhiệt tình đề xuất để rồi phụ huynh cứ thế mà cắn răng tự nguyện!
Các cơ quan quản lý giáo dục mấy năm nay không thiếu những văn bản, chỉ thị nghiêm cấm nhà trường lạm thu những khoản ngoài quy định nhưng liệu các nhà quản lý có thấy biến tướng của lạm thu thông qua “đề xuất” của hội phụ huynh hay thấy mà như không hiểu, như bật đèn xanh, như sự lách luật bởi nhà trường vẫn nghiêm túc thực hiện!?
Chuyện lạm thu ngày càng khéo hơn. Nếu như trước đây, đi họp phụ huynh, chưa họp đã thấy những khoản thu ghi sẵn trên bảng từng được ai đó bí mật chụp lại đưa lên báo thì mấy năm gần đây, phụ huynh được phát những tờ giấy đánh máy vi tính được photocopy với những khoản thu trong đó và “tác giả” hội phụ huynh. Năm ngoái không có khoản thu in trên giấy phát đến từng phụ huynh thì ban phụ huynh lớp, người đọc, người ghi lên bảng rồi xóa ngay thật kín nhẽ và an toàn! Có nơi còn “dân chủ”, “minh bạch” bằng cách ban phụ huynh từng lớp viết kiến nghị nhà trường thu thêm khoản này khoản nọ và đưa phụ huynh trong lớp ký và tất nhiên thường là có 100% chữ ký đồng tình!
Thiết nghĩ, nhân năm học mới bắt đầu, các nhà quản lý giáo dục nên kiên quyết chống lạm thu trong các trường phổ thông không chỉ trên chỉ thị, văn bản mà cần sát thực tế để nghiêm cấm mọi biến tướng của lạm thu trong mọi hình thức.
Lê Quý
