Chuyện của những người cả đời đi ‘săn’ nụ cười

26-02-2025 16:31 | Thành tựu y khoa

SKĐS - Trên khoảng sân nhỏ hẹp trước sân ngôi nhà gỗ nằm ở mỏm cao thôn Mon Đào, ánh mắt người cha trẻ Hầu Văn Chăng dõi theo bé Thào Thị Nhi đang nô đùa, bi bô tập nói.

Kể từ khi con gái đầu lòng được phẫu thuật dị dạng khe hở chéo mặt thành công đến nay, niềm vui của vợ chồng anh Chăng được nhân lên gấp bội khi gia đình anh vừa đón thêm thành viên mới.

Chuyện của Thào Thị Nhi...

Thôn Mon Đào (xã Thái Niên, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai) mang trong mình vẻ đẹp bình yên và thơ mộng của vùng núi cao Tây Bắc. Những dãy núi mờ ảo ẩn mình trong làn sương sớm, không gian yên tĩnh chỉ vang lên tiếng chim rừng lảnh lót. Lớp sương mỏng manh phủ kín con đường mòn dẫn về thôn, đọng lại trên từng nhành cây khô còn sót lá, như được tô điểm thêm chút tinh khôi của mùa Đông.

Ở xa xa, những ruộng bậc thang vừa thu hoạch cũng như chìm trong giấc ngủ của mùa Đông. Vài bóng người lặng lẽ đang trên nương trở về, gùi sau lưng chiếc sọt đựng đầy sắn tươi, như một nét chấm phá tĩnh lặng trên bức tranh thiên nhiên u trầm nhưng tràn đầy sức sống. Tiếng bước chân lẫn vào hơi thở của đất trời, hòa cùng làn gió lạnh thổi qua những tán cây cổ thụ.

Chuyện của những người cả đời đi ‘săn’ nụ cười- Ảnh 1. — Cận cảnh khe hở chéo mặt bẩm sinh tại thời điểm trước khi tiến hành phẫu thuật tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội. Ảnh: Phạm Oanh

Trong ánh nắng nhạt của ngày Đông, khung cảnh thôn Mon Đào thật mộc mạc, giản dị nhưng ẩn chứa hơi ấm của tình người, của cuộc sống miền sơn cước đầy nghị lực, yêu thương. Yêu thương ấy, niềm vui ấy như được nhân lên gấp bội khi gia đình anh Hầu Văn Chăng vừa đón thêm thành viên mới sau hơn một năm bé Thào Thị Nhi phẫu thuật thành công dị tật khe hở chéo mặt.

Ở khoảng sân nhỏ trước ngôi nhà gỗ 3 gian, cô bé Thào Thị Nhi đang nô đùa, bi bô tập nói cùng người bố trẻ vừa từ trên nương trở về. Chiếc áo đỏ choàng đến đầu gối như tô điểm thêm nét ửng hồng trên khuôn mặt gần như lành lặn của cô bé vừa tròn 3 tuổi.

Bé Thào Thị Nhi từng mang trên mình khe hở dị dạng chéo mặt lớn. Cũng vì bị khuyết tật bẩm sinh mà từ khi lọt lòng, việc ăn uống, nhai nuốt và phát âm của bé trở nên vô cùng khó khăn, vất vả. Gia đình anh Hầu Văn Chăng giống bao gia đình dân tộc Mông khác ở thôn Mon Đào là đều khó khăn, thu nhập phụ thuộc vào mùa vụ, vào cây ngô, cây sắn. Cách đây hơn 1 năm, khi Hầu Văn Chăng vừa bước sang tuổi 18, người bố trẻ như càng thêm tự ti khi gặp ai, anh cũng muốn "giấu" con gái mình đi vì không muốn khuôn mặt con gái mình làm người khác hoảng sợ.

"Trả lại nụ cười cho em" là chương trình nhân đạo mang ý nghĩa sâu sắc, được triển khai bởi Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội và các bệnh viện khác trên cả nước như Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Trung ương Huế. Chương trình hướng tới việc phẫu thuật miễn phí cho các trẻ em bị dị tật bẩm sinh như hở môi, hở vòm miệng , giúp các em tìm lại nụ cười, tự tin hòa nhập cộng đồng.

Nhắc đến những ngày đồng hành cùng con gái trên hành trình phẫu thuật, điều trị khuyết khe hở môi - vòm miệng bẩm sinh, anh Chăng vẫn vẹn nguyên ký ức. Thời điểm chưa được phẫu thuật, anh Chăng chỉ có một mong ước rằng, nếu có thể đánh đổi tất cả để con có được một khuôn dung vẹn nguyên giống bao đứa trẻ bình thường khác, anh đều cam lòng. Bởi từ khi lọt lòng, gương mặt non nớt của bé Nhi bị hở một khoảng lớn kéo dài từ miệng, mũi, vòm má và lên đến mắt. Những tiếng khè khè phát ra từ cổ họng như có ai bóp nghẹt khiến con không thở được. Những ngày tháng nhìn con với hình hài không lành lặn, vợ chồng anh Chăng đau như có trăm nghìn mũi dao cứa vào nhưng lại bất lực không biết phải làm gì.

Chuyện của những người cả đời đi ‘săn’ nụ cười- Ảnh 2. — Dù bé đã được phẫu thuật thành công hơn 1 năm nay nhưng anh Hầu Văn Chăng chưa lúc nào quên những ngày tháng đồng hành cùng con tại bệnh viện. Ảnh: Phạm Oanh

Anh Chăng trải lòng: "Con ăn sữa thì chảy ra ngoài hết. Nuôi nấng vất vả lắm. Mỗi lần cho con ăn là mình lại thấy thương con biết bao nhiêu. Con cũng như bao nhiêu đứa trẻ khác, nhưng lại không được lành lặn, ăn uống khổ sở, có người nhìn vào con thì không thấy đáng yêu. Nhiều lúc mình buồn lắm".

"Việc đưa con xuống Hà Nội điều trị rất gian nan. Chặng đường đi từ nhà ở trên núi cao xuống đường để bắt xe đi bệnh viện cũng mất cả nửa ngày, nhưng nghĩ thương con và em biết chỉ có các bác sĩ dưới này mới chữa được cho con nên tha thiết ở lại viện. Ngày xuống Hà Nội, em dồn bán một đàn gà và đi vay mượn người ở thôn bản, tổng cộng được hơn 2 triệu đồng mang đi. Đó là tất cả hành trang vợ chồng em đi chữa bệnh cho con... Ngoài ra, chẳng có gì nữa cả", anh Chăng bùi ngùi nhớ lại.

Tình người ấm áp đã đưa bé Nhi sang một trang mới khi bé nhận được sự hỗ trợ từ các mạnh thường quân, chương trình "Trả lại nụ cười cho em" và Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội. Vào tháng 3/2023, bé Nhi đã được tiến hành phẫu thuật đóng khe hở phần mềm để tạo hình khuyết mi dưới, tạo đường dẫn nước mắt nhân tạo, tạo hình môi hai bên.

...Và những người dành cả đời để "săn" nụ cười

PGS.TS. Nguyễn Quang Bình - Phó Giám đốc, Trưởng khoa Gây mê, Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội không thể nhớ hết bao nhiêu gương mặt của các bé thơ không may bị dị tật khe hở môi vòm miệng, ông chỉ biết rằng những nụ cười của các cháu khiến ông và nhân viên y tế của bệnh viện không thể nào quên được. Những nỗi đau của các cháu, nỗi khổ tâm của phụ huynh và gia đình đã thôi thúc ông và các y bác sĩ tại đây không một ngày nào ngơi nghỉ hay tạm dừng công việc đó lại - phẫu thuật và chăm sóc cho các cháu miễn phí. Họ coi đó là nhiệm vụ quan trọng của mình.

Chuyện của những người cả đời đi ‘săn’ nụ cười- Ảnh 3. — Các bác sĩ cùng nhau đưa ra những phân tích để tìm hướng điều trị tốt nhất cho bé Thào Thị Nhi. Ảnh: Phạm Oanh

Nhắc đến ca bệnh Thào Thị Nhi, PGS.TS. Nguyễn Quang Bình chưa thể quên được hình ảnh bé Nhi. Bởi bé là người dân tộc Mông ở vùng cao, khó khăn lắm mới có thể xuống đến Hà Nội để điều trị. Thêm nữa, bố mẹ của Nhi còn quá trẻ, khó khăn về kinh tế.

PGS.TS. Nguyễn Quang Bình cho biết, với chẩn đoán cô bé bị khe hở chéo mặt Tessier số 4 (khe hở mắt - miệng) cùng những tổn thương nặng nề vùng hàm mặt như tổn thương là khuyết hổng rộng, kéo dài suốt từ góc mắt trong đến môi trên bên trái. Khuyết rộng ở mi mắt dưới gây lộn kết mạc, nhắm mắt không kín khiến nhãn cầu không được bảo vệ, nguy cơ viêm, khô giác - kết mạc. Bất thường hệ thống lệ tị dẫn nước mắt khiến nước mắt không được dẫn lưu và liên tục chảy tràn. Tổn thương khe hở môi hai bên. Biến dạng cánh mũi hai bên. Khe hở vòm miệng toàn bộ hai bên. Khuyết xương rộng ở bờ dưới ổ mắt và sàn ổ mắt bên trái khiến toàn bộ các cấu trúc bên trong sa thấp hơn bên phải. Khe hở cung hàm hai bên.

PGS.TS. Nguyễn Quang Bình nhớ lại: "Ngày tiếp nhận, chúng tôi không khỏi trăn trở vì bình thường dị tật ở các bé là hở khe hở môi hoặc vòm, nhưng bé Thào Thị Nhi lại là khe hở chéo mặt và khe hở vòm rất lớn. Vì thế mà phẫu thuật sẽ vô cùng phức tạp và phải tiến hành mổ nhiều lần. Các bác sĩ sẽ phải can thiệp mổ ghép xương, chỉnh nha và chỉnh xương... Nói chung là sẽ rất nan giải và khó khăn nên chúng tôi cũng rất lo cho bé".

Chuyện của những người cả đời đi ‘săn’ nụ cười- Ảnh 4. — Thời điểm hội chẩn, bác sĩ sĩ Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội xác định, ca bệnh Thào Thị Nhi phải điều trị và can thiệp lâu dài, tiến trình chữa trị phức tạp, mất nhiều thời gian. Ảnh: Phạm Oanh

Theo PGS.TS. Nguyễn Quang Bình, các biến dạng này gây ảnh hưởng nặng nề về thẩm mỹ, khó khăn trong việc chăm sóc, cho trẻ ăn, ảnh hưởng về phát âm, răng mọc lộn xộn bên khe hở, nguy cơ khô, viêm giác mạc, kết mạc... ảnh hưởng tới sự phát triển của xương hàm. Sau đó, PGS.TS. Nguyễn Quang Bình cùng PGS.TS. Phạm Hoàng Tuấn - Trưởng khoa Phẫu thuật hàm mặt, TS. Nguyễn Hồng Nhung - bác sĩ phẫu thuật và nhiều các bác sĩ khác đã cùng nhau đưa ra những phân tích để tìm hướng điều trị tốt nhất cho bé Nhi.

Theo đó, phải điều trị và can thiệp lâu dài, các bác sĩ cũng cho biết tiến trình chữa trị cho cô bé sẽ được xác định như sau: Tháng 3/2023, bệnh viện tiến hành phẫu thuật đóng khe hở phần mềm để tạo hình khuyết mi dưới, tạo đường dẫn nước mắt nhân tạo, tạo hình môi hai bên.

Sau đó tiếp tục phẫu thuật đóng khe hở vòm miệng trong thời gian bé từ 14-18 tháng tuổi. Các cuộc phẫu thuật điều trị thiểu năng màn hầu, giảm bớt khí thoát khi nói, phẫu thuật ghép xương, phẫu thuật chỉnh hình xương, phẫu thuật thẩm mỹ chỉnh sửa sẹo, tạo hình mũi, phẫu thuật thẩm mỹ toàn diện khuôn mặt để đem lại cho bệnh nhi sự tự tin hòa nhập cộng đồng cũng sẽ được lần lượt can thiệp.

Chuyện của những người cả đời đi ‘săn’ nụ cười- Ảnh 5. — Thời điểm hội chẩn, bác sĩ sĩ xác định, ca bệnh Thào Thị Nhi phải điều trị và can thiệp lâu dài, tiến trình chữa trị phức tạp, mất nhiều thời gian. Ảnh: Phạm Oanh

Ngoài ra, các bác sĩ cũng nêu vấn đề như: Ngữ âm trị liệu sẽ can thiệp sớm khi trẻ bắt đầu tập nói để hướng dẫn trẻ phát âm đúng cách, có thể cần đeo khí cụ hỗ trợ phát âm hay phối hợp với chuyên khoa tai mũi họng để theo dõi và điều trị kịp thời các bệnh lý như viêm tai giữa.

Khám và điều trị nha khoa từ 3 tuổi để đánh giá sự phát triển của răng và hàm. Theo dõi và sự thiếu hổng của xương ổ răng. Điều trị nắn chỉnh răng từ 7 - 8 tuổi để điều chỉnh các răng xô lệch, tạo nền cho các răng khác mọc đúng chỗ, bộc lộ rõ phần thiếu hổng của xương ổ răng.

Vào đầu năm 2023, nhờ sự giúp đỡ từ chương trình nhân đạo "Trả lại nụ cười cho em", bé Nhi được các bác sĩ của Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội phẫu thuật miễn phí. Với kỹ thuật tiên tiến và đôi bàn tay khéo léo của đội ngũ y bác sĩ, dị tật hở hàm ếch của Nhi đã được điều trị thành công. Sau ca mổ, em được hỗ trợ thêm các đợt phục hồi chức năng để tập phát âm và ăn uống.

Chuyện của những người cả đời đi ‘săn’ nụ cười- Ảnh 6. — Sau hơn 1 năm phẫu thuật và tích cực điều trị, khuôn mặt bé Nhi đã gần như lành lặn. Anh Hầu Văn Chăng cho biết, hiện bé đang tập nói, các hoạt động ăn uống, phát âm đều đã trở nên dễ dàng như bao đứa trẻ khác. Ảnh: GĐCC

Giờ đây, bé Nhi có thể phát âm rõ hơn từng tiếng gọi "bố" và "mẹ". Đây là niềm hạnh phúc giản dị nhưng vô giá với gia đình nhỏ của anh Chăng. Những buổi chiều, cô bé theo chân cha đi chơi quanh thôn, miệng líu lo những câu nói trẻ thơ, đôi mắt sáng ngời hạnh phúc. Láng giềng xung quanh cũng vui lây khi thấy Nhi khỏe mạnh từng ngày.

Trước hiên nhà, tiếng cười trong trẻo của Nhi vang lên, hòa cùng tiếng xôn xao của gió núi. Cuộc sống của gia đình anh Chăng tuy còn khó khăn, nhưng với anh, nụ cười của con gái đã mang lại ánh sáng ấm áp giữa vùng cao yên bình. "Giờ chỉ mong con lớn lên khỏe mạnh, đi học đầy đủ, không còn mặc cảm hay tủi thân như ngày xưa nữa", anh Chăng xúc động tâm sự.

Chương trình "Trả lại nụ cười cho em" không chỉ thay đổi diện mạo cho hàng nghìn trẻ em như Thào Thị Nhi mà còn mở ra tương lai tươi sáng, đầy ắp niềm tin. Nụ cười nhỏ của Nhi giờ đây là minh chứng cho ý nghĩa to lớn của lòng nhân ái và sự tiến bộ của y học Việt Nam.

Theo PGS.TS. Nguyễn Quang Bình, trẻ em sinh ra có khe hở môi vòm miệng luôn có các biểu hiện không mong muốn như biến dạng môi, mũi, cung răng, khuôn mặt. Bị rối loạn ăn uống như hay bị sặc, khó khăn khi bú mẹ, dễ bị viêm mũi họng , đường hô hấp. Muộn hơn, các cháu sẽ rối loạn mọc răng , rối loạn phát âm, biến dạng xương mặt hàm...

Bởi vậy, mỗi năm, hàng trăm trẻ em khuyết tật khe hở môi vòm miệng ở khu vực phía Bắc đã tìm lại được nụ cười tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội. Nơi đây được coi là ngôi nhà thứ 2 của nhiều em bé, mà còn được các y bác sĩ dạy học nói, để thanh âm tròn trịa, vững bước vào cuộc đời rộng mở phía trước.

Hiệu quả mạng lưới ‘mắt thần’ trên địa bàn Thủ đô

SKĐS - Với hơn 600 cụm camera giám sát được triển khai trên địa bàn thành phố Hà Nội, công tác giám sát và xử phạt vi phạm giao thông ngày càng hiệu quả, góp phần nâng cao ý thức của người tham gia giao thông.

Bảo Loan

Phóng viên

Bình luận

Xem thêm bình luận

Ý kiến của bạn

Chia sẻ facebook