Thanh niên Hà thành giờ nhiều người có tiền, nhiều người đi tìm cho mình một cái thú để chơi. Chơi chim vành khuyên là một cái thú, giống như một thứ mốt. Vào dịp xuân mấy năm nay, nhiều hội thi chim diễn ra độc đáo. Người ta chọn cho ra những "bà chúa tiếng hót" trong hàng chục, hàng trăm con chim. Chủ của những con chim đoạt giải đó sẽ có phần thưởng...
Thời của vành khuyên
Góc vườn hoa nhỏ đoạn ngã tư Nguyễn Du - Trần Bình Trọng, bên cạnh hồ Thiền Quang thơ mộng, hay tại Công viên Bách Thảo luôn là nơi diễn ra những buổi dãi chim của giới chơi chim, trong đó phần lớn là giới trẻ. Những người chơi chim sẽ căng những sợi dây và treo những chiếc lồng đẹp đẽ của mình lên đó. Khi được hỏi thế nào là dãi chim, một thanh niên giải thích: “Dãi chim tức là người ta tụ tập những lồng chim khuyên lại, để chúng đông vui, nhìn nhau và hót, mà múa. Tức là con nọ kích thích con kia, con này mừng con khác, kiểu như cùng hội cùng thuyền ấy. Sau đó người ta mới ấn định ngày thi cho chúng. Nơi dãi chim là nơi yên tĩnh, là nơi mà những chú chim có thể nghe được giọng hót của nhau. Các ông chủ lồng chim kê ghế, ngồi uống nước và ngắm”.
 Say sưa chim quý. |
Người thanh niên tôi hỏi chuyện có tên là Dũng “dzô” sở hữu một con khuyên màu giá 65 triệu đồng, riêng chiếc lồng cho con chim cũng 12 triệu và đấy chưa phải là giá cao. Dũng “dzô” chỉ cho tôi xem những con đang được treo lên kia chưa phải hàng “top-ten”. Những con đó chủ chưa mang tới. Khi Dũng vừa dứt lời thì cả đám người ngồi bỗng dưng rộ lên, khi một thanh niên cao lớn, đi chiếc SH mới cứng, tay xách chiếc lồng còn được trùm kín bởi tấm khăn đỏ. Hỏi ra mới biết đó là Thành “Hàng Đậu” - chủ của một chú hoàng khuyên trị giá hơn 100 triệu đồng. Thành đeo kính đen, với chiếc lồng chim của mình xuất hiện, tức là một chủ chim chịu chơi đã xuất hiện. Đó là lý do đám dãi chim rộ lên.
Anh Nguyễn Hữu Thái (35 tuổi) là một người chẳng những mê và say chim nói: “Tôi cũng là gã chịu chơi, nhưng dường như thời của tôi đã qua đi rồi thì phải. Bây giờ là của thế hệ 8X. Bọn họ có những chú chim mà tôi chẳng bao giờ mơ tới. Tôi chỉ dám nghiến răng chơi đến con hơn 40 triệu là đã lo lắng lắm rồi. Vì chế độ chăm sóc đòi hỏi rất khắt khe”. Anh Thái cho biết thêm, trước đây, nếu nhà nào có vài chú họa mi, sơn ca, khướu... là quý lắm rồi. Như ông nội tôi, bố tôi cũng vậy. Họ truyền cho tôi cái thú chơi thú vị này để ngoài giờ làm còn có thể thư giãn. Nhưng bây giờ, không có con khuyên vài chục triệu thì đừng ngồi vào cái chiếu này. Bây giờ đúng là thời của vành khuyên”.
Cần lắm sự đam mê
Chơi chim là thú chơi lành mạnh, tao nhã, đòi hỏi người chơi cần có sự chăm chỉ, kiên nhẫn, cẩn thận, mà đây là những yếu tố không phải người trẻ nào cũng làm được. Người ta bảo, để thành công trong những cuộc thi, ngoài chút ít may mắn ra thì ông chủ của nó phải say mê, phải yêu nó như yêu... vợ và phải huấn luyện cho kỹ lưỡng. Không ít người đã phải mất ăn mất ngủ vì chim. Hỏi về việc lựa mua chim, anh Nguyễn Hữu Thái cho biết: “Chọn chim gian nan lắm, hàng trăm ngàn con mới tìm thấy con quý, chứ không phải con nào cũng được. Thường phải gặp được những tay buôn giỏi, biết đánh giá và mua về. Còn sau đấy người ta nhượng cho nhau với giá chênh lệch, cao thấp thế nào tôi không biết. Những con được chọn phải là chim đực. Chim đực, giọng hót có âm cao, trong, đanh tiếng, như có “lửa”. Tiếng hót của nó thể hiện sức mạnh của phái mạnh, hót liên tục, nhiều âm điệu và luôn chao liệng”. Vâng, nghe các “nghệ nhân chim” nói thì việc lựa chọn này tưởng như đơn giản nhưng lại khó khăn vô cùng. Những con chim cái thường có âm vực thấp, rè và chỉ biết “làm duyên” lúc đầu rồi yếu, xong là im bặt. Để phân biệt chim đực và chim cái, người ta nhìn vào dáng vẻ bên ngoài. Mặt chim đực dữ dằn hơn, lông có màu sáng, mắt to, người thon dài, mỏ thẳng, đầu tròn, cổ to, vai to, nở hậu, bản đuôi to, chân phải khô, quắp... Có những ưu điểm trên là chim đẹp, khỏe.
Chế độ ăn cho chim cũng hết sức khắt khe. Thức ăn “tươi” chính của chim khuyên là sâu bọ, hoa quả và phấn hoa. Nhưng không phải ai cũng tìm đủ được, nên phải cho ăn loại cám đặc biệt gồm hỗn hợp trứng gà và đậu xanh và một số chất khác. Khi nuôi người ta phải tránh để chúng khỏi giật mình, khỏi bị cảm mưa hay cảm nắng. Bị bệnh một cái là đi vài chục triệu như chơi!
 Giới trẻ Hà thành dãi chim ở hồ Thiền Quang. |
Chơi vành khuyên, không chỉ công phu với chính loài chim mà người ta còn công phu và thể hiện đẳng cấp ở những chiếc lồng (nuôi nhốt) và cóng (đựng thức ăn) của chim. Lồng bình thường, người ta dùng bằng tre, trúc nhưng có loại dùng bằng trúc khảm trai, ốc. Có loại chạm ngà voi, đồi mồi hoặc chất liệu toàn bằng ngà voi. Giá của những chiếc lồng quý có khi lên đến hàng trăm triệu đồng. Giới chơi chim cho biết, những con chim quý phải được “ngự” trong những chiếc lồng quý, như vậy mới sang trọng và tiếng hót của chúng cũng từ đó mà trở nên lảnh lót đến sang trọng. Tất cả đều thể hiện đẳng cấp của chủ chơi.
Có trực tiếp xem giới trẻ chơi chim và thi chim thế, nhiều người không khỏi giật mình. Một chú chim vành khuyên bé xíu, chỉ nhỉnh hơn ngón tay cái mà giá trị của nó lên đến 90 triệu đồng, có con vượt lên con số hàng trăm triệu. Người bình thường sẽ lắc đầu lè lưỡi, nhưng đó là chuyện bình thường ở những sới chơi chim, những buổi dãi chim ở đất Hà Thành bây giờ. |
Thường trong các cuộc thi chim, người ta có hội có phường. Ví như Hà Nội có hội chơi chim vành khuyên. Với những người trẻ, họ không cần phải tham gia vào những câu lạc bộ chuyên nghiệp nào, họ tạo thành từng nhóm, từng phường một cách bộc phát để thi và có thể giải tán bất cứ lúc nào để thành một hội khác.
Chơi chim và thi chim là một thú tao nhã và văn hóa, cần được phổ biến. Khi đời sống xã hội đã khấm khá thì con người cũng có những thú chơi, như chơi chim để làm giàu đời sống văn hóa tinh thần. Thế nhưng đừng thương mại hóa thú chơi tao nhã này để làm mất đi vẻ đẹp của nó.
Diên Khánh