Chuối là một loại trái cây gần gũi với người Việt Nam và được trồng mọi nơi ở nông thôn. Nhiều nghiên cứu mới cho thấy, chuối có khả năng phòng và trị bệnh rất tốt...
Chuối có tên khoa học là Musa Paradisiaca L. thuộc họ Chuối (Musacae), gồm nhiều chất bột, chất đạm, chất xơ, sinh tố và khoáng chất. Đặc biệt chuối có hàm lượng kali rất cao và cả 10 loại acid amin thiết yếu của cơ thể. Theo Viện Nghiên cứu và Phát triển Nông nghiệp Malaysia (MARDI), chuối là loại trái cây duy nhất hội tụ đầy đủ thành phần những chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể con người. Do đó, chuối đặc biệt thích hợp để bổ sung khẩu phần dinh dưỡng cho trẻ em và người già, có tác động ngăn ngừa và trị bệnh rất tốt.
Theo nghiên cứu, chuối có khả năng trị bệnh cao hơn nho, táo, dưa hấu, dứa, lê, hồng... So sánh với táo, chuối có lượng protein nhiều hơn 4 lần, carbohydrate 2 lần, phospho 3 lần, vitamin A 5 lần và sắt 2 lần. Các vitamin và khoáng chất khác cũng nhiều hơn. Mỗi ngày nên ăn 1 - 2 trái chuối để tăng sức đề kháng của cơ thể chống lại các bệnh như cảm lạnh, cúm.
Nghiên cứu hiện đại phát hiện, thường xuyên ăn chuối có thể phòng chống một số bệnh thường gặp sau đây:
Bệnh tim mạch: khi cơ thể thiếu kali sẽ làm cho nhịp tim không đều, nhịp quá nhanh, huyết áp hạ thấp...
Trong một quả chuối chứa 400mg kali, kali có tác dụng duy trì cho hoạt động của cơ tim được bình thường, làm cho sự hưng phấn của cơ bắp thần kinh duy trì ở trong trạng thái bình thường, điều hòa chức năng cơ tim, từ đó có công hiệu duy trì, ổn định huyết áp và phòng chống bệnhtim mạch.
Chuối là nguồn thực phẩm cung cấp dinh dưỡng rất cao và rất giàu kali. Một chế độ ăn giàu kali và magiê (các chất này đều có trong chuối) còn giảm được nguy cơ đột quỵ.
Chứng thiếu kali máu: sau khi vận động, cơ thể bài tiết ra nhiều mồ hôi, kali cũng theo đó mà mất đi, khiến tứ chi mỏi mệt. Sau khi nôn mửa và tiêu chảy hoặc thời gian dài sử dụng thuốc lợi tiểu bài tiết kali, đều làm cho nồng độ kali máu giảm thấp. Lúc này chuối là thực phẩm bổ sung kali lý tưởng nhất, có thể phòng chứng thiếu kali máu.
Suy giảm trí nhớ: ăn chuối cải thiện năng lực học tập, phòng chống chứng suy giảm trí nhớ ở người già (Alzheimer).
Trầm cảm: chuối rất giàu 5 - hydroxytryptamine và amin 5 - hydroxytryptamine tổng hợp, giúp thư giãn, phòngngừa trầm cảm.
Táo bón: chuối giàu chất xơ pectin, giúp tăng cường nhu động ruột, giảm táo bón.
Chuối có vị ngọt, tính hàn, có thể thanh nhiệt đường ruột, vị ngọt có thể nhuận tràng thông tiện, thích hợp để chữa trị trứng táo bón nhiệt kết. Mỗi tối trước khi đi ngủ kiên trì ăn một quả chuối có hiệu quả giảm nhẹ được chứng táo bón kinh niên.
Bệnh gout: kali trong chuối giúp đào thải, giảm sự ngưng tụ acid uric gây viêm tại khớp.
Giảm mệt mỏi cho mắt: khi cơ thể dung nạp quá nhiều muối sẽ làm cho tế bào tích nước, gây ra mắt sưng trũng, đỏ. Kali trong chuối có tác dụng trợ giúp cơ thể bài tiết lượng muối dư thừa, làm cho kali và natri cân bằng. Chuối còn hàm chứa carotein, ở một mức độ nào đó có thể giảm nhẹ mệt mỏi cho mắt, phòng tránh cho mắt bị lão hóa quá sớm.
Ngừa ung thư: tác động chống ung thư của chuối thông qua “thụ thể TNF” (TNF Receptor gọi tắt là TNF-R). Bằng một chuỗi phản ứng liên kết, TNF-R đẩy các tế bào ung thư đi đến chỗ tự sát (apoptosis). Các tế bào “tự sát” ít quá hoặc nhiều quá đều là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh tật. Nhiều quá sẽ làm tổn thương nghiêm trọng tới các mô dẫn đến đột quỵ hay những bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer, Huntington và Parkinson.
Hiệp hội Ung thư Nhật mấy năm trước đây có một báo cáo: chuối có hiệu quả nâng cao sức đề kháng, phòng chống ung thư, một ngày ăn 2 quả chuối có thể cải thiện thể chất một cách hữu hiệu. Ngoài ra, chuối giá rẻ, dễ ăn, mang đi lại thuận tiện, là chất dinh dưỡng để duy trì sức khỏe, có thể nói là “loại quả thần kỳ”.
Chuối có khả năng ngăn chặn HIV: các nhà khoa học đã xác định được rằng Banlec - một loại protein lectin có trong chuối, cũng có tác dụng như một số loại thuốc chống HIV hiện nay. Các nhà khoa học thuộc trường Đại học Michigan (Mỹ) đã phát hiện các tính chất hữu ích của chuối có khả năng chống lại sự lây nhiễm HIV, loại virút gây bệnh AIDS.
Lưu ý: chuối là loại thực phẩm có lượng đường cao, nên người bị bệnh đái tháo đường nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Theo Đông y, chuối có vị ngọt, tính hàn, nhuận phế, chỉ khát. Do đó, người có thể chất hàn, lạnh thì tốt nhất nên tránh. Ví dụ: dạ dày hàn (miệng nhạt bụng trướng), hư hàn (đi ngoài, dễ ngất xỉu), viêm thận (cũng thuộc hư hàn), bà bầu phù thũng, sưng phù ở chân… không nên ăn chuối, ngoại trừ trường hợp chuối đã được luộc, hư hàn hết hoặc đã giảm bớt thì mới được ăn.
BS. ĐÀO ANH TUẤN