Dịch COVID-19 ảnh hưởng đến nguồn máu
Ths Nguyễn Văn Nhữ, Trưởng phòng Truyền thông Giáo dục Sức khỏe (Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương) cho biết, mỗi năm nhu cầu máu ở Việt Nam cần 2 triệu đơn vị. Riêng tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương , mỗi năm cần khoảng 350.000 - 360.000 đơn vị máu, trung bình mỗi ngày cần 1.300 - 1.400 đơn vị máu. Thời điểm này luôn có trong kho từ 7.000 - 8.000 đơn vị máu nhưng vẫn còn ít so với kế hoạch đặt ra phải duy trì.
Đặc biệt trong hơn 2 năm dịch COVID-19, việc hiến máu cũng bị ảnh hưởng không nhỏ. Ở mỗi giai đoạn dịch có những khó khăn khác nhau. Ở giai đoạn đầu giãn cách xã hội, cách ly khó khăn là người dân không được tập trung đông, không được đi lại…
Để khắc phục tình trạng thiếu nguồn máu, Viện cũng đã dùng rất nhiều các biện pháp:
Thứ nhất, tập trung vào vấn đề phát triển nguồn người hiến máu thực chất hiệu quả bền vững. Viện không tổ chức quá nhiều các sự kiện tập trung đông người, mà chia nhỏ các sự kiện nhiều ngày.
Thứ hai, tổ chức không chỉ ở một chỗ mà xây dựng các điểm hiến máu cố định.
Thứ ba, tập trung kêu gọi người hiến máu nhắc lại và hiến máu thường xuyên và trong đó quan trọng nhất đó là tập trung vào nhiều đối tượng hiến máu khác nhau chứ không chỉ học sinh, sinh viên.
Trước đây học sinh sinh viên chiếm 70-80% nhưng 3 - 4 năm trở lại đây đối tượng này chỉ chiếm 40%, còn chủ yếu là khối công nhân viên chức, cơ quan doanh nghiệp, cơ quan ban ngành. Những lực lượng này có sức khỏe tốt, mức sống ổn định và có hiểu biết. Ngoài việc tham gia hiến máu trực tiếp, họ còn trở thành tình nguyện viên vận động hiến máu, tuyên truyền nghĩa cử cao đẹp này tới các thành viên gia đình, bạn bè, đồng nghiệp…
Người mắc COVID-19 sau 10 ngày có thể hiến máu
Việc hiến máu bị ảnh hưởng do dịch COVID-19, nhưng hiện nay nhiều người lại còn lo ngại về việc đã mắc COVID ảnh hưởng sức khỏe hơn khi đi hiến máu. Về vấn đề này, Ths Nguyễn Văn Nhữ cho rằng, các trường hợp mắc COVID-19 có thể hiến máu sau 10 ngày kể từ thời điểm đáp ứng đủ 2 điều kiện là âm tính với virus SARS-CoV-2 bằng phương pháp PCR hoặc xét nghiệm nhanh kháng nguyên và không còn một hoặc nhiều triệu chứng (sốt, ho, khó thở, tiêu chảy…). Điều này cũng phù hợp với hướng dẫn của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). FDA cũng không khuyến cáo phải xét nghiệm sàng lọc COVID-19 cho người hiến máu.
Còn trường hợp tiếp xúc gần (F1), thời gian trì hoãn hiến máu sẽ áp dụng theo quy định của Bộ Y tế về cách ly y tế với F1. Cụ thể tại thời điểm hiện tại, theo Công văn số 762/BYT-DP ngày 21/02/2022 của Bộ Y tế, thực hiện cách ly y tế 05 ngày với F1 đã tiêm đủ ít nhất 2 liều vaccine phòng COVID-19, liều cuối cùng tiêm trong thời gian ít nhất 14 ngày hoặc đã khỏi bệnh COVID-19 trong vòng 3 tháng tính đến thời điểm được xác định là đối tượng F1; và cách ly y tế 07 ngày với F1 chưa tiêm đủ liều hoặc chưa tiêm vắc xin phòng COVID-19.
Ngoài ra, khi tham gia hiến máu tình nguyện, Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương cũng lưu ý người hiến máu các điểm sau:
- Chỉ đăng ký hiến máu khi thực sự khỏe mạnh và không có các nguy cơ nhiễm các bệnh lây qua đường truyền máu, không có các yếu tố nguy cơ liên quan đến Covid-19.
- Trả lời đầy đủ, trung thực các câu hỏi về tình trạng sức khỏe, các yếu tố dịch tễ liên quan đến Covid-19.
- Khai báo y tế qua ứng dụng PC-Covid.
- Tuân thủ thông điệp 5K của Bộ Y tế khi tham gia hiến máu. Đây là biện pháp quan trọng nhất để đảm bảo an toàn phòng chống Covid-19 khi tham gia hiến máu.
- Hiến máu khi đáp ứng tiêu chuẩn: cân nặng ≥ 42 kg với nữ và ≥ 45kg với nam; xét nghiệm huyết sắc tố: ≥ 120 g/l. Lượng máu hiến mỗi lần không quá 9ml/kg cân nặng.
- Nếu đã từng hiến máu: cách lần hiến máu gần nhất tối thiểu 12 tuần, cách lần hiến tiểu cầu gần nhất tối thiểu 3 tuần.
- Mang theo CMT/CCCD hoặc giấy tờ tùy thân hợp lệ khi đến hiến máu.