Tuy chưa có thống kê chính xác nhưng tỷ lệ trẻ em mắc chứng hẹp da quy đầu tại Việt Nam khá cao. Đây là chứng bệnh gây bất tiện sinh hoạt cho trẻ em và có thể gây ra một số biến chứng…
Các bất thường của da quy đầu
Da quy đầu là vùng da và niêm mạc che phủ, bảo vệ quy đầu khỏi bị chấn thương do cọ xát với quần áo. Khi còn nhỏ vùng da này che phủ hoàn toàn quy đầu. Khi lớn lên cùng với sự phát triển của cơ quan sinh dục, da quy đầu chỉ còn che phủ một phần quy đầu mà thôi.
Các bất thường hay gặp của da quy đầu là:
- Dài da quy đầu.
- Hẹp da quy đầu: từ chuyên môn gọi là phymosis.
- Bán hẹp da quy đầu: paraphymosis.
Trong đó, hẹp da quy đầu là tình trạng da quy đầu hẹp hoàn toàn. Người bệnh không thể lộn quy đầu ra ngoài. Có những trường hợp nặng, lỗ tiểu còn rất nhỏ gây khó khăn cho việc đi tiểu. Mỗi lần đi tiểu phải rặn, gây nhiễm trùng đường tiểu và đã có những trường hợp nhiễm trùng làm mủ cả hai quả thận gây suy thận.
Tần suất mắc bệnh và những biến chứng thường gặp
Các biến chứng thường gặp của chứng hẹp da quy đầu là:
- Gây khó khăn cho việc đi tiểu, có những em bé bị hẹp da quy đầu mỗi lần đi tiểu phải cố gắng rặn. Việc đi tiểu khó khăn này làm cho em rất sợ đi tiểu. Nguyên nhân do da quy đầu che phủ cả lỗ sáo của miệng niệu đạo.
- Làm nhiễm trùng đường tiểu: việc tiểu khó kèm với đi tiểu nhiều lần, cùng việc giữ vệ sinh không tốt có thể làm cho bệnh nhân bị nhiễm trùng tiểu. Nhiễm trùng tiểu lan dần lên trên sẽ đưa đến viêm đài bể thận, thận mủ lâu dần sẽ đưa đến suy thận.
- Do hẹp da quy đầu, nên các chất bẩn, các chất tiết của niêm mạc quy đầu không được rửa sạch mỗi ngày, nên nó ứ đọng lại, có thể là nguyên nhân gây ung thư dương vật về sau.
- Phần lớn các tài liệu đều cho rằng: hẹp da quy đầu không gây khó khăn gì cho việc quan hệ vợ chồng. Nhưng theo chúng tôi và các nhà tình dục học, hẹp da quy đầu cũng gây khá nhiều phiền toái trong quan hệ vợ chồng như: giảm khoái cảm ở người đàn ông, khó khăn trong việc sử dụng bao cao su để tránh thai và ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục.
Một số nét về điều trị
Ở một số nước phương Tây, đặc biệt là những người Do Thái, người ta áp dụng việc cắt da quy đầu cho toàn bộ trẻ em trai vào ngày tuổi thứ bảy và coi đây như một bước đánh dấu quan trọng của em bé trai. Tục lệ này đã góp phần làm giảm tỷ lệ ung thư dương vật ở người Do Thái.
Thời gian trước, các nhà chuyên môn quan niệm rằng: nên cắt da quy đầu cho toàn bộ những người bị hẹp da quy đầu. Tuy nhiên, đã có nhiều biến chứng xảy ra và đặc biệt là tình trạng viêm nhiễm của quy đầu do phải tiếp xúc trực tiếp với quần áo mà không có lớp da bảo vệ. Chính vì vậy, một số nhà niệu học của Mỹ đã đề nghị phương pháp nong da quy đầu với những trường hợp hẹp ít và hẹp trung bình. Còn những trường hợp hẹp nặng thì dĩ nhiên là phải mổ. Phương pháp nong có thể làm tại bệnh viện hoặc hướng dẫn cho người nhà tự làm và phải làm nhiều lần.
Tốt nhất là mổ khi bệnh nhân còn nhỏ từ 2 - 7 tuổi, ngoại trừ những trường hợp đặc biệt. Các nhà tâm thần học khuyên: không nên cắt da quy đầu cho trẻ em từ 7 - 15 tuổi, vì tuổi này đang hình thành nhân cách. Một số trường hợp cho thấy: việc cắt da quy đầu trong giai đoạn này có thể đưa đến những rối loạn về tình dục về sau.
Phẫu thuật cắt da quy đầu chỉ là một tiểu phẫu mà bất kỳ bác sĩ ngoại khoa nào cũng đều làm được, nhất là cắt ở trẻ em. Tuy nhiên nó cũng có thể có một số biến chứng:
- Chảy máu là biến chứng sớm nhất. Chảy máu làm phù nề dương vật, có thể chảy máu ngay sau mổ, cũng có thể chảy máu vài ngày sau mổ do bị bung các mối chỉ may hoặc chỉ cột mạch máu khi dương vật cương lên vào ban đêm.
- Cong dương vật gây khó khăn rất nhiều cho quan hệ vợ chồng do cắt phải thắng dương vật. Sai lầm này thường do thầy thuốc gây ra. Tuy nhiên, ngày nay biến chứng này rất hiếm.
Nên phẫu thuật bằng gây tê hay gây mê?
Trước đây, thông thường phẫu thuật được tiến hành với phương pháp vô cảm gây tê tại chỗ với thuốc tê. Tuy nhiên: gây tê tại chỗ cũng mang lại nhiều điều bất lợi cho bệnh nhân và bác sĩ:
- Với bác sĩ: việc gây tê tại chỗ làm phù nề dương vật. Khó thao tác tỉ mỉ, khó cầm máu. Có một số bệnh nhân nhạy cảm thì cuộc mổ giống như một cuộc “vật lộn” giữa thầy thuốc và bệnh nhân: bệnh nhân kêu đau đớn, không chịu nằm yên, rất khó khăn trong phẫu thuật.
- Với bệnh nhân: nếu đau đớn nhiều thì cuộc mổ sẽ là một cơn ác mộng ám ảnh và ảnh hưởng rất nhiều đến tâm sinh lý và quan niệm về tình dục về sau. Tốt nhất hiện nay là gây mê với các thuốc mê tĩnh mạch có thời gian tác dụng ngắn và an toàn.
PGS.TS.BS. Nguyễn Hoài Nam