Theo Y học hiện đại, cam mũi là hiện tượng lỗ mũi chảy nước đặc liên tục, màu xanh vàng, hai lỗ mũi đỏ, kèm theo mắt nhíp, người gầy yếu; còn gọi là tỵ cam. Bệnh gặp chủ yếu ở trẻ em, ít có triệu chứng toàn thân.
Bệnh diễn biến mạn tính ngay từ đầu, không chịu tác dụng của thuốc, rất khó chữa, cả hai bên xoang đều bị viêm.
Triệu chứng: Bệnh này có triệu chứng lâm sàng khá đa dạng: Ngạt mũi, mũi chảy dịch nhày – mủ (nước mũi đặc hơi xanh) kéo dài, hay tái phát. Nếu chất dịch này nuốt xuống đường tiêu hóa hoặc hít phải sẽ gây viêm phế quản tái diễn, viêm dạ dày ruột non, ho từng cơn…, dịch chảy ra ngoài lỗ mũi thành vệt viêm.
Theo y học cổ truyền nguyên nhân của cam múi là do thấp nhiệt hiệp với phong tà nhập vào tỳ phế làm ảnh hưởng trực tiếp đến phế lạc và tỵ khổng gây ra.
Triệu chứng lâm sàng: Chảy nước mũi đặc liên tục, màu xanh vàng, hơi tanh, hai lỗ mũi đỏ, kèm theo mắt nhíp, người gầy yếu, ăn uống kém tiêu hoặc đi ngoài lỏng, phân thường sống, mình nóng, hay ra mồ hôi trộm, mạch tế sác.
Phương pháp điều trị: Bổ tỳ phế, thông lạc, thanh hư nhiệt, trừ thấp.
Nhân sâm.
Thuốc uống chữa cam mũi
Bài thuốc 1: Lục thần tán gia giảm gồm nhân sâm 6g, bạch truật 8g, phục linh 8g, cam thảo (chích) 4g, biển đậu 6g, hoàng kỳ 6g, hoàng cầm 5g, hạnh nhân 5g, bối mẫu 6g, liên kiều 5g, gừng tươi 3 lát, đại táo 3 quả. Sắc uống ngày 2 - 3 lần.
Bài thuốc 2: Nhân sâm 4g, bạch truật 8g, phục linh 8g, cam thảo (chích) 4g, biển đậu 6g, hoàng kỳ 6g, sinh dịa 8g, huyền sâm 6g, đan bì 6g, mạch môn 6g, kim ngân 8g, ké đầu ngựa 8g, tân di 4g hoàng cầm 6g. Sắc uống ngày 2 - 3 lần.
Phục linh.
Bài thuốc 3: Ích khí tổng minh thang gia giảm gòm hoàng kỳ 10g, nhân sâm 10g, cát cánh 6g, mạn kinh tử 6g, bạch thược 5g, hoàng liên 3g, cam thảo 3g, thăng ma 5g, thạch xương bồ 5g, liên kiều 5g, la bạc tử 5g, bối mẫu 4g, hoàng cầm 5g. Sắc uống ngày 2 – 3 lần. Chữa chảy nước mũi đặc nhiều không dừng, nước mũi màu vàng đặc hoặc lẫn màu xanh.
Bài thuốc 4: Thuốc cam tổng hợp gồm thịt cóc khô 300g, thịt thằn lằn khô 300g, thịt rắn mối khô 300g, búp đa khô 100g, sử quân tử 50g, nghệ đen 500g, ý dĩ 500g. Cóc bỏ hết ruột, da, trứng, mỡ, mủ; rửa nhiều lần cho sạch mủ dính vào thịt, để ráo, sấy khô. Thằn lằn bỏ ruột sấy khô. Rắn mối bỏ da, sấy khô. Tất cả tán bột mịn, thêm ít hồ làm viên, viên 4g; sấy khô. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 - 2 viên tùy theo tuổi.
Bạch truật.
Bài thuốc dùng tại chỗ
Lông nhím (thiêu tồn tính) 2 phần, bạch phàn 1 phần. Tán thành bột mịn. Dùng nước muối sinh lý rửa sạch lỗ mũi. Dùng tăm bông thấm thuốc bôi sâu trong 2 lỗ mũi. Ngày 1 lần, cách 2 ngày dùng thuốc 1 lần.
Điều dưỡng và dự phòng
Vệ sinh mũi hàng ngày, không dùng tay bẩn ngoáy lỗ mũi. Cho ăn các chất dễ tiêu hóa, đủ dinh dưỡng.
Xem thêm video đang được quan tâm:
