Hiện nay có nhiều phương pháp chính thống để điều trị ung thư bao gồm hóa trị, xạ trị, phẫu thuật, điều trị nội tiết, điều trị đích và điều trị miễn dịch. Các phương pháp này đều có bằng chứng khoa học rõ ràng, an toàn, hiệu quả và được sự chấp thuận từ các tổ chức y khoa trên thế giới. Tuy nhiên, vẫn có một số phương pháp không chính thống được nhiều người truyền nhau để điều trị ung thư, đó là phương pháp bổ sung và phương pháp thay thế.
1. Các phương pháp điều trị ung thư không chính thống
1.1. Phương pháp bổ sung điều trị ung thư
Phương pháp bổ sung là những phương pháp hỗ trợ được sử dụng cùng với phương pháp điều trị ung thư chính thống. Các phương pháp này không phải là phương pháp điều trị ung thư mà chỉ hỗ trợ làm giảm các triệu chứng khó chịu của ung thư và tác dụng phụ của các phương pháp điều trị chính thống.
Trung tâm Quốc gia Hoa Kỳ về Sức khỏe Bổ sung và Tích hợp (NCCIH) phân loại các phương pháp bổ sung thành ba nhóm lớn.
- Nhóm các sản phẩm tự nhiên, dễ dàng được tìm thấy tại các nhà thuốc đông y và tây y. Nhóm này bao gồm thực phẩm chức năng, thảo dược, vitamin và khoáng chất, men vi sinh.
- Nhóm luyện tập thân thể và tinh thần, gồm yoga, châm cứu, kỹ thuật thư giãn, trị liệu cảm ứng, trị liệu vận động, thái cực quyền, khí công và thôi miên. Trong đó, yoga, trị liệu thần kinh cột sống, nắn xương, xoa bóp và thiền là các phương pháp được dùng nhiều nhất.
- Nhóm các phương pháp như y học cổ truyền Trung Quốc, y học Hindu truyền thống Ayurveda, phương pháp thuận tự nhiên và vi lượng đồng căn.
Ở các nước phát triển, phương pháp bổ sung thường không được đưa vào hệ thống y tế. Tuy nhiên bệnh nhân ung thư sử dụng các phương pháp này ngày càng nhiều và theo một nghiên cứu có đến một nửa số bệnh nhân ung thư sử dụng ít nhất một phương pháp bổ sung bên cạnh các phương pháp điều trị chính thống.
Nhiều người cho rằng thiền có thể chữa khỏi ung thư.
1.2. Phương pháp thay thế
Đúng như tên gọi, phương pháp thay thế là các phương pháp được sử dụng để điều trị ung thư thay cho phương pháp chính thống. Hiện nay, không có bằng chứng khoa học nào cho thấy phương pháp thay thế có thể chữa khỏi ung thư.
Các phương pháp bổ sung cũng được xem là phương pháp thay thế nếu như bệnh nhân dùng các phương pháp đó thay cho điều trị tiêu chuẩn. Thực tế cho thấy vì lợi nhuận mà nhiều người giới thiệu các phương pháp điều trị thay thế này cho bệnh nhân, vì họ biết rằng bệnh nhân ung thư sẵn sàng chi trả mọi thứ để chữa khỏi bệnh.
2. Vì sao bệnh nhân tìm đến các phương pháp bổ sung và thay thế?
- Bệnh nhân mắc ung thư giống như đang mang án tử trên người nên họ luôn tìm đủ mọi cách để chống lại căn bệnh này.
- Phương pháp điều trị chính thống đôi khi mang lại cảm giác khó chịu, đau đớn và tác dụng phụ trong khi các phương pháp thay thế đơn giản, dễ thực hiện và không có tác dụng phụ vì thế bệnh nhân muốn tìm kiếm một phương pháp điều trị dễ chịu hơn.
- Có nhiều người quảng bá rằng các phương pháp bổ sung và thay thế giúp bệnh nhân chữa khỏi được ung thư, người tư vấn mang lại cảm giác thoải mái vui vẻ và sự hài lòng cho bệnh nhân. Bệnh nhân đôi khi tin tưởng và nghe theo lời giới thiệu của bạn bè, người thân trong gia đình về các phương pháp này.
- Các phương pháp bổ sung và thay thế có vẻ quen thuộc và gần gũi với bệnh nhân hơn do bản chất các phương pháp này chủ yếu dựa vào dinh dưỡng, cơ thể và tâm trí nên bệnh nhân cảm thấy tự chủ trong việc điều trị.
Massege là phương pháp để điều trị bổ sung mà nhiều bệnh nhân ung thư lựa chọn.
3. Những nguy hiểm khi dùng các phương pháp bổ sung và thay thế
Theo một khảo sát của Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Hoa Kỳ, gần 40% người Mỹ tin rằng bệnh ung thư có thể được chữa khỏi chỉ thông qua các phương pháp thay thế. Đây là điều đáng báo động vì bằng chứng cho thấy những người sử dụng các phương pháp thay thế thay cho các phương pháp điều trị ung thư tiêu chuẩn có tỷ lệ tử vong cao hơn nhiều:
- Các phương pháp bổ sung và thay thế khiến bệnh nhân gián đoạn, trì hoãn hoặc ngừng hẳn các phương pháp điều trị ung thư chính thống. Điều này đặc biệt nguy hiểm vì các phương pháp chính thống mới chính là chìa khóa có thể điều trị được ung thư và được khoa học chứng minh.
Ung thư giai đoạn sớm nếu cứ trì hoãn điều trị thì bệnh sẽ không cải thiện được. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Yale, những bệnh nhân dùng các phương pháp điều trị thay thế sẽ tăng nguy cơ tử vong so với bệnh nhân điều trị ung thư bằng phương pháp chính thống.
Sau trung bình 5 năm, bệnh nhân mắc ung thư vú hoặc ung thư đại trực tràng sử dụng phương pháp thay thế có nguy cơ tử vong cao gấp gần 5 lần so với bệnh nhân không dùng các phương pháp này. Các nhà nghiên cứu còn phát hiện ra rằng những bệnh nhân mắc ung thư phổi không di căn sử dụng các phương pháp thay thế có nguy cơ tử vong gấp 2 lần so với bệnh nhân được điều trị thông thường.
- Không có bằng chứng khoa học nào cho thấy phương pháp điều trị thay thế có thể chữa khỏi ung thư. Những người quảng bá các phương pháp này đều dựa trên trải nghiệm cá nhân nên không có đủ tính thuyết phục.
- Một số phương pháp thay thế có thể gây hại, dẫn đến các tác dụng phụ, tương tác thuốc và cản trở quá trình điều trị ung thư thông thường. Một khảo sát cho thấy có đến 60% bệnh nhân ung thư dùng hai hoặc nhiều loại thực phẩm chức năng mỗi ngày. Thực phẩm chức năng/thảo dược có khả năng gây tương tác, làm giảm hiệu quả và tăng độc tính của thuốc chữa ung thư chính thống.
- Bệnh nhân thường giấu bác sĩ khi tiến hành điều trị bằng phương pháp thay thế. Một nghiên cứu tại Hàn Quốc khảo sát thái độ của bác sĩ về các phương pháp điều trị thay thế thì có đến 50% bác sĩ Tây y đồng ý với quan điểm "các phương pháp điều trị chưa có cơ sở khoa học thì không nên được khuyến khích dùng trên bệnh nhân", trong khi nghiên cứu tại Phần Lan thì hơn 90% bác sĩ cho rằng phương pháp thay thế không thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh ung thư và do đó không được khuyến khích.
- Ở các nước kém phát triển, chi phí để điều trị ung thư vượt quá khả năng chi trả của bệnh nhân, vì thế bệnh nhân tìm kiếm sự giúp đỡ từ các phương pháp thay thế. Điều này lại khiến cho bệnh nhân chậm trễ trong điều trị và dẫn đến tăng chi phí điều trị lẫn nguy cơ tử vong. Theo nghiên cứu, chẩn đoán và điều trị ung thư sớm có thể ngăn chặn ⅓ số ca tử vong.
Do đó, để tránh "tiền mất, tật mang", bệnh nhân ung thư nên hỏi ý kiến bác sĩ điều trị nếu có ý định thử một trong các phương pháp điều trị ung thư không chính thống trên. Đồng thời bệnh nhân cần tỉnh táo trước các lời giới thiệu hoa mỹ về một phương pháp điều trị ung thư "bước đột phá của khoa học", "thành phần bí mật", "cách chữa bệnh thần kỳ" hay "phương thuốc cổ xưa".
Xem thêm video đang được quan tâm:
Bộ Y tế: Tiếp tục tiêm vaccine cho người đã mắc COVID-19.
