Việc cấp thẻ hành nghề BDNT, trình diễn thời trang vẫn gây ra nhiều ý kiến trái chiều với những người làm văn hóa, nghệ thuật.
Liên tục lùi thời hạn cấp thẻ hành nghề
Thời hạn cấp thẻ hành nghề biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang đã thay đổi nhiều lần. Gần đây nhất, Cục Nghệ thuật Biểu diễn (NTBD) dự kiến cấp thẻ từ ngày 1/4. Tuy nhiên, trong một cuộc họp gần đây, lãnh đạo đơn vị này lại khẳng định sẽ lùi lại vài tháng. Đây là lần thứ 3 kế hoạch cấp thẻ hành nghề biểu diễn nghệ thuật và trình diễn thời trang bị lùi lại dẫn đến nhiều quan ngại trong giới cũng như công chúng quan tâm.
Đầu năm 2013, Đề án cấp thẻ hành nghề biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang được Bộ Văn hóa Thể Thao và Du lịch (VHTT&DL) xây dựng và Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Bộ VHTT&DL đã bày tỏ quyết tâm triển khai từ đầu năm 2014, sau đó lại lùi đến tháng 4/2014. Đến nay, Cục NTBD, đơn vị thực hiện Đề án lại cho biết, tháng 4 chỉ mới hoàn thành thông tư hướng dẫn. Theo lộ trình, đến năm 2016, Cục NTBD sẽ cơ bản hoàn thiện việc cấp thẻ hành nghề biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang trong cả nước.
Ông Nguyễn Đăng Chương, Cục trưởng Cục NTBD cho biết thông tư “Quy định chi tiết việc cấp Thẻ hành nghề biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang” đã được lấy ý kiến rộng rãi trên trang web của Cục NTBD: “Chúng tôi làm hết sức cẩn trọng, rộng đường dư luận để khi đưa thông tư cấp thẻ hành nghề ra phù hợp với điều kiện đời sống. Dự kiến ngày 1/4, chúng tôi sẽ ban hành thông tư này. Trong đó, cũng có hướng dẫn thực hiện thông tư và theo kế hoạch của chúng tôi, nó sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7. Cần phải có quá trình để các đơn vị thực hiện triển khai theo đúng thông tư”.
Được biết, trước khi Bộ trưởng Bộ VHTT&DL ký đề án cấp thẻ hành nghề đầu năm nay, Sở VHTT&DL thành phố Hồ Chí Minh từng bày tỏ quan điểm không đồng tình. Đến nay, khi việc cấp thẻ là đương nhiên thì vẫn còn nhiều ý kiến tranh luận, góp ý quanh chiếc thẻ từng bị bãi bỏ hơn chục năm trước.
Theo ông Trần Quốc Chiêm, Phó giám đốc Sở VHTT&DL Hà Nội, thời hạn thẩm định hồ sơ chỉ quy định trong 5 ngày là quá ngắn, khiến các sở phải chạy theo hồ sơ, cũng như việc thẩm định sẽ không được thấu đáo. Bên cạnh đó, ông Trần Quốc Chiêm cũng cho rằng: “Hiện tại, trong Nghị định 79 chưa đề cập đến Thẻ hành nghề. Vậy thẻ hành nghề sẽ không là gì cả. Muốn quản lý được phải cho Thẻ hành nghề vào một nội dung của Nghị định 79. Có quy định thì chúng tôi mới quản lý được và chỉ cho biểu diễn khi có thẻ hành nghề. Ở đây phải có sự đồng bộ, nếu chưa đưa được vào Nghị định thì phải đưa vào thông tư hướng dẫn”.
Các nghệ sĩ được vinh danh có cần thẻ hành nghề?
Theo NSND Mai Tư, việc cấp thẻ hành nghề chỉ cần thiết với các tỉnh, thành phố có hoạt động biểu diễn sôi nổi cũng như quy tụ đội ngũ ca sĩ, người mẫu, diễn viên đông đảo. Còn đối với các tỉnh như Thanh Hóa, chỉ có đội ngũ nghệ sĩ thuộc các đoàn công lập. Đội ngũ này đã chịu sự quản lý chặt chẽ của Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hóa. Do đó, liệu có cần thiết phải cấp thẻ hành nghề cho đội ngũ nghệ sĩ này?
NSND Mai Tư cũng cho rằng thẻ hành nghề là rất cần thiết nhưng cũng không nên quá cứng nhắc, bởi trên cả nước có tới 10.000 nghệ sĩ: “Thẻ hành nghề giúp cho việc quản lý nghệ sĩ đi vào quỹ đạo trong công tác biểu diễn. Nghệ sĩ không được biểu diễn tùy tiện, không được bất chấp để làm thương mại. Tuy nhiên, với những nghệ sĩ ưu tú, nghệ sĩ nhân dân, sẽ không xảy ra điều đó. Cho nên, có cần thiết phải cấp thẻ cho những nghệ sĩ đã được vinh danh? Tôi nghĩ các nghệ sĩ lĩnh vực ca múa nhạc thì nên cần”.
Bên cạnh đó, với các công ty hoạt động nghệ thuật, việc thông tư quy định đối tượng được cấp thẻ phải trên 15 tuổi là điều rất bất cập. Bởi nếu theo quy định này, những tài năng trẻ như: Phương Mỹ Chi, Xuân Mai, Quang Anh… sẽ không được biểu diễn phục vụ khán giả. Đó là chưa kể đến sự thiếu hụt những vai diễn nhí trên sân khấu và điện ảnh. Cùng với đó, tiêu chí “Có phẩm chất đạo đức tốt; tư tưởng, lập trường chính trị vững vàng” bị đánh giá là quá chung chung, khó định lượng.
Trước thực tế, một bộ phận không nhỏ người mẫu, ca sĩ hiện nay có lối sống sa đọa, không lành mạnh hay có hành động phản cảm trên sân khấu, việc cấp thẻ hành nghề và thực hiện chính sách quản lý chất lượng ca sĩ, người mẫu là cần thiết. Tuy nhiên, việc làm sao để thẻ hành nghề có thể áp dụng vào thực tế, tránh “vết xe đổ” của việc cấp thẻ hành nghề biểu diễn nghệ thuật những năm 90 thế kỷ trước vẫn còn là bài toán khó./.
