Vào mùa đông, người già và trẻ em do sức đề kháng của cơ thể yếu, thường bị viêm đường hô hấp, thấp khớp, đặc biệt là chứng đau bụng do lạnh. Người bệnh thường có biểu hiện bụng lạnh đau, đầy bụng, ăn uống không tiêu, đại tiện lỏng, đôi khi buồn nôn, nôn, tay chân lạnh, sợ lạnh. Xin giới thiệu một số bài thuốc và món ăn dễ sử dụng mà rất hiệu quả để bạn đọc tham khảo áp dụng.
Bài 1: gừng tươi 50 - 80g rửa sạch, xắt mỏng, sao chín vàng, giã nát, hòa với một tách nước sôi, uống ấm, từng ngụm nhỏ. Có thể hòa với một ít mật ong hoặc đường để uống.
Bài 2: gừng khô (gừng tươi hấp chín rồi đem phơi khô) 12g, củ riềng 15 - 20g. Hai vị đem nấu với 500ml nước, sắc còn 300ml, chia 2 lần, uống ấm trước bữa ăn.
Bài 3: củ sả, lá tía tô, hoắc hương, mỗi thứ 12g; gừng khô 8g (hoặc gừng tươi 12g), nấu với 500ml nước, sắc còn 300ml, chia 2 lần uống ấm trước bữa ăn.
Bài 4: hạt tiêu và gừng khô tán bột, mỗi thứ từ 2 - 4g. Đem hòa với nước cơm nóng để uống vào lúc đói bụng.
Ngoài uống thuốc, nên kết hợp với các món ăn để tăng hiệu quả điều trị:
Canh thịt bò nấu cao lương khương: thịt bò 750g, cao lương khương (củ riềng) 30g, gừng khô 30g, muối vừa đủ. Thịt rửa sạch, lọc gân, thái nhỏ. Cao lương khương rửa sạch. Cho các thứ vào nồi, đổ nước vừa đủ hầm chín kỹ, cho gia vị là được. Ăn kèm trong bữa ăn. Công dụng: Trị bụng lạnh đau, viêm loét dạ dày tá tràng, ăn uống kém.
Canh cá giếc nấu gừng, vỏ quýt: cá giếc 1 con khoảng 250g, gừng tươi 30g, vỏ quýt 10g, hạt tiêu, bột gia vị vừa đủ. Cá làm sạch, bỏ ruột. Gừng, vỏ quýt rửa sạch thái nhỏ, cho vào bụng cá, đổ nước vừa đủ, ninh chín, cho gia vị là được. Ăn cá uống canh lúc bụng đói. Công dụng: Trị đau dạ dày do vị lạnh, tiêu hóa kém.
Cháo thịt chó, chao đậu: thịt chó 250g, chao đậu 20g, gạo tẻ 100g, muối vừa đủ. Thịt chó rửa sạch cắt nhỏ, gạo vo sạch, cho vào nồi, đổ nước vừa đủ nấu cháo, cháo chín cho chao đậu và muối, đun sôi 1 lúc là được. Ngày ăn 2 lần. Công dụng: Trị đau bụng do lạnh.
Có thể kết hợp xoa ấm vùng bụng, quanh rốn, hoặc lấy bột lá ngải cứu quấn thành điếu, đốt cháy rồi hơ ấm lỗ rốn và vùng chung quanh chừng 5 - 10 phút. Khi ngủ, nên giữ ấm vùng bụng. Tránh ăn các thức ăn sống, lạnh hoặc các đồ nguội chế biến sẵn.
Lương y Đình Thuấn