Hiện nay, ngày càng nhiều gia đình sử dụng nước đóng chai, nước khoáng... mà không hiểu rõ tác động của chúng đến sức khỏe ra sao. Nếu chọn nước không an toàn, không những không có tác dụng giải khát mà còn gây hại tới sức khỏe.
Nước tinh khiết
Nước suối là từ gọi chung cho loại nước uống tự nhiên đóng chai trước đây thường dùng. Nước tinh khiết là nước lọc, nước thủy cục đã qua khử trùng công nghiệp hoặc nấu sôi tại nhà.
Chúng ta cần phân biệt các loại nước đóng chai là nước tinh khiết hay nước khoáng. Nước tinh khiết là loại nước thông thường được khuyên dùng hàng ngày cho tất cả mọi người, có bệnh lý hay không có bệnh lý. Khi nói về nhu cầu nước khuyến nghị cho một người trong một ngày thì có thể coi đây là nhu cầu nước tinh khiết.
Nước khoáng
Là nước uống có chứa các chất khoáng như natri, kali, can-xi, ma-giê... Các loại nước khoáng do chứa thêm các chất khoáng nên phải dùng đúng lúc, đúng đối tượng, không được sử dụng bừa bãi. Các loại nước khoáng thiên nhiên thường có nồng độ khoáng không quá cao nên những người trưởng thành có chức năng thận tốt có thể sử dụng được. Nước khoáng được khuyến khích sử dụng cho người tập thể thao hoặc làm việc ngoài trời bị mất nhiều mồ hôi, người bị tiêu chảy cấp để bù các ion khoáng cho cơ thể bị mất qua mồ hôi và phân trong thời hạn ngắn vài giờ sau mất nước, sau đó vẫn nên dùng nước tinh khiết để bù nước cho cơ thể. Đối với người bình thường (không bị mất chất khoáng nhiều như những đối tượng kể trên) không khuyến khích dùng nước khoáng thường xuyên, mặc dù nếu thận hoạt động tốt những chất khoáng thừa vẫn được thải ra ngoài. Người bệnh thận có chức năng thải khoáng kém cũng không nên uống nước khoáng vì những chất khoáng dư thừa sẽ tích lũy lại trong người và gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, phù...
Riêng với trẻ em, chỉ sử dụng nước tinh khiết không có chứa chất khoáng để pha sữa và cho trẻ uống hằng ngày, vì chức năng thận của trẻ em còn non yếu và cũng không nên bắt thận trẻ làm việc nhiều hơn để thải chất khoáng dư thừa ra ngoài. Nước khoáng chỉ nên dùng khi trẻ bị tiêu chảy hay nôn nhiều bị mất chất khoáng cần bổ sung.
Ngoài ra, các vi khoáng như kẽm nếu quá nhiều cũng có thể gây ngộ độc kẽm cấp tính với biểu hiện đau vùng thượng vị, chóng mặt và nôn mửa. Còn Fluor là chất khoáng quan trọng tham gia vào quá trình phát triển răng, tạo ngà răng và men răng, giúp men răng cứng hơn. Nhưng nếu sử dụng fluor không đúng có thể dẫn đến ngộ độc fluor.
Hiện cả nước có rất nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh nước uống đóng chai. Nhưng chủ yếu là cơ sở sản xuất quy mô vừa và nhỏ, công nghệ còn chưa được đầu tư thoả đáng, địa bàn sản xuất không bảo đảm điều kiện vệ sinh môi trường... Trong năm 2009, thực tế kiểm tra cho thấy 27,9% cơ sở không đảm bảo điều kiện sản xuất, 24,9% chất lượng vệ sinh nước không đảm bảo, có độ PH cao, nhiễm vi sinh vật như Coliforms, Preudomons, aeruginosa rất nguy hiểm có thể gây mủ vết thương, gây viêm phổi, nhiễm khuẩn hệ hô hấp, suy yếu hệ miễn dịch... Vì vậy, mỗi gia đình nên tự nấu sôi, lọc nước sạch bằng những bình lọc Pasteur với những trụ thạch cao là tốt nhất. Nếu sử dụng nước đóng chai nên chọn các hãng sản xuất có uy tín để đảm bảo sức khoẻ.
BS. Huy An