Ngã thường nghiêm trọng khi ngã xuống vài bậc cầu thang, rơi từ bàn xuống sàn cứng, ngã từ giường xuống một bề mặt cứng hoặc đầu bị va đập vào cạnh giường. Nếu cảm thấy bất an, hãy đưa trẻ đi gặp bác sĩ ngay.
Khi nào cần cấp cứu?
Trường hợp bé bất tỉnh: Nếu bé bị bất tỉnh, dù chỉ vài giây cũng có thể nghĩ rằng lực va đập đủ mạnh để gây khối máu tụ.
Rối loạn tri giác: Ngay sau ngã, bé vẫn tỉnh táo nhưng sau đó một thời gian lại có những dấu hiệu bất thường như kích động khó dỗ, lơ mơ, tiếp xúc kém (bé không thể tập trung chú ý vào bạn, không nhìn vào mắt bạn, không làm theo yêu cầu của bạn, không nhận ra người thân trong gia đình...).
Nếu bé nôn từ 3 lần trở lên: Thông thường, sau khi ngã, ngay cả khi không có chấn thương sọ não, nhiều bé vẫn có thể nôn 1 hay 2 lần, do khóc, ho hoặc do sự va đập của hộp sọ. Đề phòng trường hợp bé nôn, trong vòng vài giờ đầu sau khi bị ngã, chỉ nên cho bé uống nước trong hoặc bú sữa mẹ, không nên cho bé dùng thức ăn đặc.
Đi loạng choạng, mất thăng bằng: Sau khi ngã, nhiều bé có thể kêu chóng mặt. Điều này không có gì nguy hiểm. Nhưng nếu bé bị mất thăng bằng và ngã lên ngã xuống khi đi thì cần đi khám bác sĩ ngay. Khi bé chơi, hãy theo dõi xem bé có làm được mọi chuyện như trước không (ngồi thẳng, đi lại vững vàng, di chuyển tay chân bình thường) hay bé loạng choạng, kéo lê chân, mất phương hướng... Nếu bé chưa biết đi thì để ý xem có gì bất thường khi bé ngồi, bò hoặc dùng tay không, bé có quấy khóc nhiều bất thường, không thể dỗ.
Dấu hiệu mắt: Trong vòng 24 giờ sau ngã có thể xuất hiện các dấu hiệu như mắt lác, đồng tử hai bên không đều, bé vấp ngã hoặc lao vào các đồ vật như thể không nhìn thấy chúng. Trẻ lớn có thể nhìn mờ, nhìn đôi (nhìn 1 hóa 2). Chảy máu hoặc chảy nước dịch từ lỗ mũi hoặc lỗ tai.
Ngủ nhiều: Các bé thường có xu hướng ngủ thiếp đi sau khi ngã, điều này khiến việc theo dõi tình trạng ý thức của trẻ trở thành khó khăn đối với cha mẹ. Nếu bé bị ngã vào buổi tối hoặc gần giờ ngủ trưa thì thật khó biết bé ngủ vì đến giờ hay vì chấn thương. Nếu không thể giữ bé thức thì cứ để bé ngủ nhưng cần theo dõi sát 2 giờ/lần.
Hoặc thấy bé có bất cứ biểu hiện nào khiến gia đình không an tâm cũng nên đưa bé đi bệnh viện thăm khám cẩn thận.
Hình ảnh lõm xương sọ của bé trước khi phẫu thuật.
Cách phòng tránh
Để phòng tránh trẻ ngã từ trên giường xuống khi chơi hoặc ngủ, các bậc phụ huynh phải luôn luôn để mắt đến trẻ, không để trẻ chơi một mình, đặc biệt là những bé vừa mới biết trườn bò. Cần làm tấm chắn nơi giường trẻ nằm, lối đi ra cầu thang, bếp, ban công. Các cửa sổ nếu mở cho thoáng phải có song đã được khóa kỹ để tránh trường hợp trẻ biết đi leo trèo gây nguy hiểm. Nếu trẻ nằm giường hay nôi, võng, cần phải che chắn an toàn sao cho trẻ không bị rơi xuống sàn. Dưới chân giường cần trải nệm, tường sát giường cũng được dán tấm xốp, tấm nệm mút lên đề phòng trẻ hiếu động tập bò, tập lẫy có thể va đầu vào tường. Chú ý nôi, võng, dây cột phải chắc và đưa lắc nhẹ nhàng khi trẻ ngủ. Đối với trẻ nhỏ, khi cho trẻ ngồi vào ghế cao hay xe đẩy phải có dây đai giữ; hạn chế cho trẻ ngồi xe tập đi vì có thể làm trẻ lộn nhào. Đối với trẻ lớn ở độ tuổi đi học, cha mẹ và nhà trường cần giảng giải cho trẻ biết nguyên nhân, hậu quả và cách phòng tránh tai nạn.
Lời khuyên của thầy thuốc
Trong một số trường hợp, tuy bị chấn thương sọ não nhưng bé chưa có biểu hiện gì khi thăm khám và sẽ được bác sĩ cho về nhà. Bé cần được theo dõi tiếp trong vài ngày sau đó. Đưa bé đi khám lại nếu có một trong các dấu hiệu: quấy khóc nhiều; đau đầu gia tăng; buồn nôn hay nôn nhiều; gặp khó khăn khi đi lại, nói năng hoặc nhìn; lơ mơ, khó đánh thức; cử động bất thường, co giật. Nếu trong thời gian theo dõi không có biểu hiện gì bất thường thì về lâu dài cũng không có gì đáng lo ngại. Hãy nhớ rằng phần lớn các va đập khi ngã đều gây chấn thương nhẹ nhưng hãy đưa bé đi khám bác sĩ nếu có bất cứ nghi ngờ gì.