Tình hình chính trị nội bộ nước Pháp là chủ đề thời sự nổi cộm nhất trên hầu hết các báo. Thủ tướng Pháp Manuel Valls đã cho giải thể Chính phủ sau khi hai bộ trưởng Tài chính và Giáo dục có những chỉ trích mạnh mẽ về đường lối kinh tế - xã hội của Tổng thống Pháp François Hollande và Thủ tướng Manuel Valls.
Đa số các báo đều tập trung bình luận nhiều về đường lối kinh tế của Chính phủ cánh tả. Hai vị cựu Bộ trưởng Giáo dục và Kinh tế đã nói đúng như những gì cử tri cánh tả đang nghĩ: chính sách khắc khổ chỉ đưa đất nước vào ngõ cụt. Rằng bộ đôi điều hành đất nước Hollande-Valls chỉ biết tuân theo sự chỉ đạo của châu Âu, nhất là bà Angela Merkel, của những kẻ bảo thủ và giới chủ.
Các báo cũng cảnh báo rằng: “Tổng thống và Thủ tướng Pháp đã quyết định chọn đường lối kinh tế xoay theo hướng doanh nghiệp và Liên hiệp châu Âu. Bây giờ cần phải cầu mong họ không bị giới chủ và các đối tác châu Âu, nhất là Đức không bỏ rơi. Chúng ta cũng có quyền trông đợi bên này và bên kia cam kết một cách rõ ràng giúp đỡ nước Pháp trong công việc tái thiết đầy khó khăn. Nếu không, người dân Pháp sẽ luôn phản đối lại các nỗ lực hiện đại hóa. Và cả thế giới sẽ là kẻ thua cuộc.
Thủ tướng Pháp Manuel Valls phải thông báo danh sách Nội các mới sau khi bất ngờ thông báo từ chức. Đây là Chính phủ thứ tư của Tổng thống François Hollande trong vòng 27 tháng trong bối cảnh kinh tế buồn thảm, nội bộ liên minh cánh tả và đảng Xã hội chia rẽ, uy tín Tổng thống xuống thấp. Mục tiêu của Tổng thống Pháp là thành lập thật nhanh một Chính phủ mới với thành phần bộ trưởng đồng nhất, cùng chủ trương hay chấp nhận đường lối kinh tế khắc khổ, tăng thu giảm chi để giới hạn nợ công, kiềm chế tỷ số thâm hụt ngân sách không được quá 3% mỗi năm theo quy định chung của châu Âu.
Do vậy, Nội các mới phải không có Bộ trưởng Kinh tế Arnaud Montebourg và Bộ trưởng Giáo dục Benoit Hamon mà vào cuối tuần qua, đồng kêu gọi “đổi hướng”, công khai phản đối mạnh mẽ đường lối của Thủ tướng và Tổng thống. Sở dĩ cặp lãnh đạo hành pháp phải quyết định dứt khoát như vậy là vì tình thế rất khẩn trương. Trong 5 tháng qua, đảng Xã hội đã bị hai thất bại nặng nề: bầu chính quyền địa phương và bầu dân biểu Nghị viện châu Âu.
Chính phủ Manuel Valls được thành lập cách đây 5 tháng là nhờ có sự ủng hộ triệt để của hai ông Arnaud Montebourg và Benoit Hamon, thuộc loại cột trụ của đảng Xã hội. Nội các này được chính tân Thủ tướng trình bày là Chính phủ “đồng nhất, chiến đấu” thay thế Chính phủ Jean Marc Arault bị xem là thiếu chuyên nghiệp, thiếu quyết tâm tiến hành cải cách đớn đau.
Các chuyên gia nhận định, quyền lực của François Hollande và Manuel Valls sẽ bị lung lay nếu như trong Chính phủ có hai tiếng nói trái ngược nhau. Ngày 21/8, đích thân Tổng thống Pháp viết một bài tham luận dài trên Le Monde với lời cam kết sắt thép “đường hướng kinh tế, ngân sách sẽ được duy trì và hơn thế nữa sẽ được tăng tốc thực hiện”.
Nếu để cho những nhân vật đại diện cho xu hướng chống đối có chỗ đứng trong Nội các thì chẳng khác nào tạo cho Chính phủ hình ảnh con thuyền không định hướng. Tuy nhiên, hành động chứng tỏ quyền lực được đưa ra trong bối cảnh rất tế nhị: công luận càng ngày càng mất tín nhiệm nơi Tổng thống và Thủ tướng.
Do vậy, đối với cặp lãnh đạo hành pháp Hollande-Valls, hơn bao giờ hết, họ đang đứng trước giờ của sự thật: Sau khi loại hai bộ trưởng có ý kiến khác biệt, liệu Chính phủ mới có hội đủ đa số dân biểu tại Quốc hội ủng hộ hay không? Liệu Tổng thống và Thủ tướng còn đủ khả năng thuyết phục hàng ngũ của mình, đúng hơn là những người còn ở lại, chính sách kinh tế và tài chính khắc khổ hiện nay là giải pháp duy nhất? Dù câu trả lời như thế nào đi nữa thì đây cũng là cơ hội cuối cùng để Tổng thống Pháp cứu nguy nhiệm kỳ 5 năm của ông, kết thúc vào năm 2017.
(Theo Le Monde, Liberation)
Lê Sơn
