Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Báo Sức khỏe & Đời sống đã có cuộc trao đổi với TS. BS. Nguyễn Ngô Quang – Bí thư Đảng ủy Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo Bộ Y tế.
Phóng viên: Thưa TS, ông có thể cho biết các nhiệm vụ, giải pháp của Khoa học Công nghệ ngành Y tế trong thời gian tới là gì?
TS.BS. Nguyễn Ngô Quang – Bí thư Đảng ủy Cục, Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo Bộ Y tế: Đảng và Nhà nước ta đã nhận thức rất rõ KH&CN là đòn bẩy trong quá trình tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam sớm trở thành nước công nghiệp. Trong xu thế hội nhập hiện nay, KH&CN là một yếu tố có tác động to lớn đến việc tăng trưởng và phát triển đất nước, là chìa khóa cho việc hội nhập thành công, cho việc thực hiện rút ngắn quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa để bắt kịp với các quốc gia khác trên thế giới.
Trong giai đoạn vừa qua, dưới sự chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ, ngành Y tế đã triển khai nhiều nhiệm vụ KH&CN và đạt được nhiều kết quả khích lệ: Thực hiện các nhiệm vụ KH&CN cấp Quốc gia; Thực hiện nhiệm vụ Khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cấp Bộ Y tế; Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng và phát triển sản phẩm mới; Công tác Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng, Sở hữu trí tuệ, sáng kiến; Công tác ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hoà bình;Quản lý nhà nước về chuyên môn các hội đồng, tổ chức...
Để tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân trong giai đoạn tới, từ nay đến năm 2025, ngoài các giải pháp về đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và trang thiết bị, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải tiến và tăng cường hiệu quả công tác quản lý, một trong những giải pháp có tính đột phá đó là đẩy mạnh công tác nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu khoa học, chuyển giao công nghệ mới vào y tế. Các nhiệm vụ, giải pháp cho giai đoạn tới:
Các nhà khoa học Việt Nam hoàn thiện quy trình công nghệ đảm bảo vắc-xin ổn định về chất lượng.
Xây dựng chiến lược, kế hoạch phục vụ quản lý, tổ chức và điều hành hoạt động KH&CN của ngành y tế:
- Xây dựng Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2021-2030, Kế hoạch phát triển KH&CN giai đoạn 2021-2025 và tổ chức triển khai thực hiện. Trong đó, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học y học, phát triển các ngành khoa học phục vụ bảo vệ, chăm sóc sức khỏe con người.
- Xây dựng Chương trình phối hợp hoạt động giữa Bộ Y tế và Bộ KH&CN giai đoạn 2021-2030.
- Ban hành các hướng dẫn về nghiên cứu lâm sàng theo quy định của Luật Khám, chữa bệnh, Luật Dược, Nghị định quản lý Trang thiết bị y tế.
Về hoạt động khoa học và công nghệ cấp Bộ trọng tâm
- Triển khai 5 chương trình KH&CN cấp bộ giai đoạn 2021-2025, gồm: Nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ tiên tiến trong dự phòng bệnh, tật ở người; Nghiên cứu phát triển, ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến trong chẩn đoán và điều trị bệnh ở người; Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật và công nghệ tiên tiến nhằm phát triển dược phẩm và trang thiết bị y tế; Nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ tiên tiến phát triển sản phẩm chất lượng cao từ dược liệu và bài thuốc Việt Nam phục vụ điều trị, chăm sóc sức khỏe con người; Nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực sức khỏe.
- Đẩy mạnh triển khai công tác Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng, Sở hữu trí tuệ và thực hiện hiệp định về Hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT) thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Y tế.
- Triển khai thực hiện nhiệm vụ KH&CN đã được Lãnh đạo Bộ phê duyệt.
- Triển khai các nhiệm vụ trọng tâm để đón đầu Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ 4 theo các Nghị quyết, Chương trình hành động của Đảng và Chính phủ.
Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về khoa học và công nghệ
Chủ động mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế, chủ yếu thông qua việc xây dựng một số dự án đón đầu để sẵn sàng thu hút các nguồn tài trợ quốc tế.
Về cơ chế hoạt động khoa học và công nghệ
- Đổi mới các cơ chế hoạt động khoa học và công nghệ gắn kết chặt chẽ giữa đơn vị sử dụng kết quả nghiên cứu với đơn vị nghiên cứu, đào tạo; lấy cơ sở khám chữa bệnh/doanh nghiệp đóng vai trò là trung tâm ứng dụng và đổi mới công nghệ.
- Xây dựng các cơ chế nhằm khuyến khích, hỗ trợ chuyển giao công nghệ, hỗ trợ ứng dụng kết quả vào thực tiễn sản xuất và đời sống.
Về phát triển nhân lực khoa học và công nghệ
Xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ có trình độ cao, ngang tầm, trên tầm các nước phát triển trong khu vực, bảo đảm sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới. Xây dựng và quản lý quy hoạch phát triển nhân lực khoa học và công nghệ; đề xuất các chính sách đào tạo, sử dụng, thu hút, trọng dụng, đãi ngộ, tôn vinh đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ; đa dạng hóa các loại hình, cấp độ đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực khoa học và công nghệ; đẩy mạnh hợp tác quốc tế về phát triển nhân lực khoa học và công nghệ.
Củng cố, tăng cường tiềm lực và phát triển các tổ chức khoa học và công nghệ
Củng cố, sắp xếp lại và phát triển các tổ chức khoa học và công nghệ theo hướng có trọng điểm để đủ sức giải quyết những nhiệm vụ khoa học và công nghệ của ngành, lĩnh vực. Tăng cường tiềm lực khoa học và công nghệ của các trường đại học, viện nghiên cứu chuyên sâu.
Tăng cường đầu tư kinh phí cho hoạt động khoa học và công nghệ nguồn kinh phí từ ngân sách KH&CN tập trung cho những nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng luận cứ khoa học cho các chủ trương, chính sách, hỗ trợ triển khai các chương trình trọng điểm về KH&CN.
Đảng và Nhà nước ta đã khẳng định phát triển KH&CN cùng với sự phát triển giáo dục và đào tạo là Quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động lực phát triển đất nước. Y tế với nhiệm vụ quan trọng là chăm sóc sức khoẻ con người, động lực chính của sự phát triển, vì vậy phát triển KH&CN trong y tế là yếu tố quan trọng góp phần vào sự thành công của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn tới.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn TS. về cuộc trò chuyện này!
