Theo ông Nguyễn Bá Tân, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Nghệ An, Nghệ An là một trong những tỉnh có mức sinh cao trong cả nước (2,68 vào thời điểm 1/4/2020), đi kèm với đó mất cân bằng giới tính khi sinh (114,4/100 năm 2020).
Thực trạng này có mối quan hệ biện chứng đến mức sinh. Rất nhiều cặp vợ chồng do nhiều nguyên nhân khác nhau đã cố tình sinh thêm con để có con trai. Thậm chí, khi sinh được con trai rồi lại muốn sinh thêm một đứa con trai nữa nhất là những hộ gia đình kinh tế khá giả. Từ đó góp phần làmcho mức sinh đã cao rồi lại nhích cao hơn; càng làm tăng thêm mất cân băng giới tính khi sinh.
Tổ chức tư vấn nhóm chăm sóc SKSS cho đối tượng trong độ tuổi sinh để ở xã Hưng Trung (Hưng Nguyên)
Để khắc phục tình trạng này, Nghệ An đã có một số giải pháp trong những năm qua: Cụ thể, trong từng nhiệm kỳ, Tỉnh ủy đã có những Chỉ thị, Nghị quyết, Chương trình hành động về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền trong công tác dân số.
Tỉnh cũng đưa một số chỉ tiêu về dân số vào chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội. Đồng thời đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền về công tác dân số. Thực hiện nghiêm Quy định 102 của Bộ Chính trị về kỷ luật đảng viên vi phạm chính sách dân số - KHHGĐ. Tỉnh thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở y tế có chẩn đoán giới tính thai nhi, phái thai liên quan đến giới tính...
Để hạ thấp mức sinh, nâng cao chất lượng dân số Nghệ An trong nhiều năm qua đã tiến hành đồng bộ nhiều hoạt động như công tác Y tế - Dân số đã triển khai nhiều dịch vụ KHHGĐ và mô hình nâng cao chất lượng dân số; Các dịch vụ KHHGĐ được triển khai trong cả hệ thống y tế công lập và ngoài công lập; Triển khai từ tuyến tỉnh đến tuyến xã; Đa dạng hóa các biện pháp tránh thai…
Đặc biệt, trong thời gian qua, Nghệ An đã thực hiện một số mô hình, hoạt động thực hiện KHHGĐ và nâng cao chất lượng dân số. Như, xã phường không có người sinh con thứ 3 trở lên giảm trên 50% tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên so với năm trước liền kề; Mô hình câu lạc bộ không có người sinh con thứ 3 trở lên; Câu lạc bộ những ông chồng làng biển, Truyền thông, tư vấn cung cấp dịch vụ cho các xã vùng ven biển; Truyền thông, tư vấn, cung cấp dịch vụ SKSS-KHHGĐ cho người dân xã nghèo, khó khăn; Truyền thông, tư vấn chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ; Truyền thông, tư vấn chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi; Truyền thông, tư vấn về sức khỏe sinh sản cho vị thành niên và thanh niên trong trường học ...
Tuy nhiên, ông Nguyễn Bá Tân, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Nghệ An cũng chia sẻ, dù tiến hành nhiều chính sách nhằm giảm tổng tỉ suất sinh nhưng Nghệ An gặp một số khó khăn.
Nghệ An cơ bản vẫn là một tỉnh nghèo, đời sống kinh tế, văn hóa của đại bộ phận người dân còn hạn chế, một số bộ phận người dân có phong tục tập quán lạc hậu còn cho rằng con cái là của trời cho, rậm người hơn rậm của, phải có con trai để nối dõi tông đường ...
Ngoài ra, tỷ lệ người dân lao động trực tiếp còn nhiều, nhất là vùng nông thôn và vùng biển cũng cần nhiều nhân lực để lao động;
Bên cạnh đó, là một tỉnh có đồng bào theo đạo thiên chúa tương đối nhiều; đồng bào dân tộc thiểu số ở các huyện miền núi chiếm một số lượng lớn.
Trong những năm gần đây, một số hộ gia đình phát triển kinh tế khá, tỷ lệ người giàu tăng lên, những hộ giàu có xu hướng sinh thêm con.
Đặc điểm nữa mà ông Bá Tân cho biết thêm qua nhiều lần nghiên cứu thấy và phản ánh về vấn đề dân số đó là: Phụ nữ ở Nghệ An, nhất là vùng nông thôn, vùng miền núi, thiên chúa giáo... chịu thương, chịu khó trong việc sinh đẻ và nuôi con.
Chính những khó khăn này đang làm kéo giảm tổng tỷ suất sinh tại Nghệ An.
