Nga thế chân Mỹ ở Syria
Ngày 9-10 đã đi vào lịch sử ở Trung Đông khi Thổ Nhĩ Kỳ đã phát động chiến dịch quân sự “Mùa xuân hòa bình” tại khu vực phía Bắc Syria nhằm thiết lập một vùng đệm ở dọc biên giới tiếp giáp với Thổ Nhĩ Kỳ dài 444 km và sâu 30 km, nơi những người tị nạn Syria có thể trở về từ Thổ Nhĩ Kỳ. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã tấn công vào vị trí của Các lực lượng Dân chủ Syria (SDF) với nòng cốt là Các đơn vị Bảo vệ Nhân dân người Kurd (YPG) – đồng minh thân cận của Mỹ trong cuộc chiến chống IS.
Chiến dịch này của Ankara có mục tiêu xóa bỏ sự hiện diện của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và lực lượng người Kurd ở Syria, tổ chức mà Ankara cũng coi là khủng bố. Đến ngày 16-10, các lực lượng Mỹ đã rút khỏi tất cả các địa điểm ở miền Bắc Syria đến nơi tập kết và sẽ về Mỹ trong vài tuần tới. Cùng ngày, Hạ viện Mỹ đã lên án quyết định của Tổng thống Mỹ D.Trump tại Syria. Thậm chí các nghị sĩ còn bàn thảo kế hoạch trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ nếu nước này không chấp nhận ngừng bắn.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan
Phản ứng trước lời đe dọa của Mỹ, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết, Ankara sẽ không bao giờ tuyên bố ngừng bắn ở khu vực Đông Bắc Syria. Phát biểu tại Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ hôm 16/10, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan tuyên bố cứng rắn, là lực lượng người Kurd phải hạ vũ khí và ra khỏi vùng an toàn mà Thổ Nhĩ Kỳ định thiết lập. “Đây là cách nhanh nhất để giải quyết vấn đề tại Syria”, Tổng thống Erdogan nói.
Thiếu vắng Mỹ, lực lượng dân quân người Kurd đã quay sang “bắt tay” với quân chính phủ hiện đang nhận được sự hậu thuẫn của Nga để bảo vệ khu vực của mình trước các đòn tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ. Hiện lực lượng Nga và Syria đã tiếp quản các vị trí mà Mỹ bỏ lại. Khi lực lượng quân sự Nga xuất hiện, họ không gặp bất kỳ cản trở nào từ phía Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurd. Tình hình hiện nay cho thấy ảnh hưởng của Mỹ trong cuộc xung đột kéo dài suốt 8 năm qua ở Syria đã chuyển hoàn toàn vai trò sang Nga. Việc Nga bắt tay với Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Syria cho thấy Nga đang chiếm ưu thế hơn so với Mỹ tại khu vực Trung Đông, đặc biệt Nga đang hướng tới mục tiêu lôi kéo Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên NATO – về phía mình.
Cuộc chiến “Mùa xuân hòa bình” do Thổ Nhĩ Kỳ phát động tấn công phía Bắc Syria được dự báo không đem lại hòa bình cho khu vực , đây là cơ hội sắp xếp lại trật tự ở khu vực, có chăng nó chỉ mang đến cho Ankara các cuộc khủng hoảng về mặt ngoại giao và quân sự.
Chiến sự tại miền Bắc Syria đẩy hàng nghìn người dân vào cảnh màn trời chiếu đất
Nguy cơ sụp đổ thành quả của cuộc chiến chống khủng bố
Mỹ đã đổ nhiều tiền của, lực lượng và cả thời gian vào cuộc chiến chống Tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), nhưng “cuộc tháo chạy” cuối cùng của Mỹ tại Syria cho thấy Mỹ đang dang tay phá mọi thành quả của cuộc chiến này tại Trung Đông.
Trong suốt nhiều năm dòng “bám trụ” tại Syria chống lại lực lượng khủng bố, Mỹ đã nhận được sự hậu thuẫn của lực lượng dân quân người Kurd. Họ đã trở thành đồng minh thân cận và thích hợp nhất của Mỹ trong cuộc chiến chống IS, chiến đấu để giành lại hàng nghìn km2 và hàng triệu dân từ tay IS. Đổi lại, họ cũng mất khoảng 11.000 người trong những năm chiến sự.
Kể từ khi chiến dịch Mùa xuân hòa bình của Thổ Nhĩ Kỳ khai hỏa, các nhà giam do SDF mà lực lượng chủ lực là người Kurd, quản lý – nơi chủ yếu giam giữ các phần tử IS- liên tiếp bị tấn công. Nhân cơ hội này, các phần tử cực đoan đã giải thoát hàng trăm tù binh trong đó có cả các thành viên IS. Những thành trì của IS tại Syria đã bị Mỹ xóa sổ, nhưng một khi các lực lượng cực đoan khủng bố tập hợp lại, nguy cơ tổ chức khủng bố lớn nhất thế giới trở lại sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian. Việc Mỹ “qua cầu rút ván”, bỏ mặc đồng minh người Kurd không chỉ khiến Washington nhận nhiều chỉ trích, mà với tình hình thực tế, một khi IS trỗi dậy, không lực lượng nào còn muốn ‘sát cánh” với Mỹ trong cuộc chiến chống khủng bố tương tự nữa.
“Nước cờ” của Mỹ đã đem lại lợi thế cho Nga, có thể vẽ lại bản đồ cuộc xung đột Syria và có thể gây ra các mối nguy hiểm tiềm tàng đối với nước Mỹ.
