Vòng tránh thai đầu tiên được phát triển vào năm 1909 bởi bác sĩ người Đức Richard Richter, ở Waldenburg. Thiết bị tránh thai được bác sĩ này chế tạo bởi tơ từ con tằm tuy nhiên chúng không được sử dụng rộng rãi.
Ernst Gräfenberg, một bác sĩ người Đức khác, đã tạo ra vòng tránh thai đầu tiên được làm từ bạc. Vòng của Gräfenberg là vòng tránh thai đầu tiên được một số lượng lớn phụ nữ sử dụng. Nguyên tắc hoạt động của vòng tránh thai là đưa một thiết bị lạ vào tử cung tạo ra phản ứng viêm trong môi trường âm đạo khiến cho tinh trùng không thể sống sót.
Ernst Gräfenberg được biết đến với việc phát triển dụng cụ đặt trong tử cung (IUD) và những nghiên cứu về vai trò của niệu đạo phụ nữ trong việc đạt cực khoái. Điểm G được đặt theo tên của ông.
Tỷ lệ có thai của thiết bị này được báo là 1,6%. Dây bạc được sử dụng để chế tạo các phiên bản sau này vòng tránh thai Gräfenberg đã được bổ sung thêm đồng, làm tăng tác dụng diệt tinh trùng.
Vòng tránh thai của Gräfenberg xuất hiện đầu tiên vào năm 1929 tuy nhiên nó không còn được sử dụng rộng rãi vào khoảng năm 1939 bởi lúc này biện pháp tránh thai được coi là mối đe dọa đối với phụ nữ chủng tộc Aryan (ngày 12/12/1935 tổ chức Lebensborn được thành lập với mục đích cung cấp nhiều lợi ích để khuyến khích người Đức, đặc biệt là các sĩ quan SS, sinh thêm con cái).
Bác sĩ Jack Lippes và thiết bị vòng tránh thai thế hệ đầu tiên phổ biến nhất.
Jack Lippes (bác sĩ sản khoa người Mỹ) đã giúp vòng tránh thai trở nên phổ biến hơn ở Hoa Kỳ vào cuối những năm 1950. Vào thời điểm này, nhựa nhiệt dẻo , có thể uốn cong để đưa vào bên trong cơ thể và giữ nguyên hình dạng ban đầu, Jack Lippes đã sở dụng nó để làm vật liệu cho vòng tránh thai thế hệ đầu tiên.
Lippes cũng nghĩ ra việc bổ sung dây nylon monofilament, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tháo vòng tránh thai. Vòng tránh thai hình thang của ông đã trở thành một trong những vòng tránh thai thế hệ đầu tiên phổ biến nhất.
Trong những năm sau đó, nhiều loại vòng tránh thai bằng nhựa có hình dạng khác nhau đã được phát minh và bán trên thị trường.
Mô tả “tấm chắn Dalkon” nổi tiếng với những vụ kiện ở Hoa Kỳ.
Một trong số đó là vòng tránh thai “tấm chắn Dalkon” nổi tiếng được sản xuất bởi Dalkon Corporation. Tuy nhiên, dụng cụ này nổi tiếng không vì tác dụng tránh thai hiệu quả mà vì thiết kế kém an toàn của nó đã gây ra sự lây nhiễm vi khuẩn và dẫn đến hàng nghìn vụ kiện với thiệt hại lên đến hàng triệu đô la. Mặc dù tấm chắn Dalkon đã bị loại bỏ khỏi thị trường nhưng nó đã có tác động tiêu cực lâu dài đến việc sử dụng vòng tránh thai và danh tiếng ở Hoa Kỳ lúc bấy giờ.
Năm 1960, bác sĩ sản phụ khoa người Mỹ Lazar C. Margulies đã phát triển vòng tránh thai bằng nhựa đầu tiên sử dụng chất dẻo nhiệt. Sự đổi mới trong thiết kế vòng tránh thai của ông cho phép đưa dụng cụ này vào tử cung mà không cần phải làm giãn cổ tử cung.
Vòng tránh thai hình chữ T bằng đồng có dây tháo vào những năm 1970.
Vòng tránh thai bằng đồng được phát minh vào những năm 1960 mang thiết kế hình chữ 'T' và có hình dạng giống với vòng tránh thai hiện đại. Bác sĩ Hoa Kỳ Howard Tatum xác định rằng hình dạng chữ 'T' sẽ hoạt động tốt hơn trong tử cung. Ông dự đoán điều này sẽ làm giảm tỷ lệ đào thải vòng tránh thai ra ngoài cơ thể.
Tatum và bác sĩ người Chile Jaime Zipper đã cùng nhau nghiên cứu và phát hiện ra rằng đồng có thể là một chất diệt tinh trùng hiệu quả, họ đã phát triển vòng tránh thai bằng đồng đầu tiên, TCu200. Những cải tiến của Tatum đã dẫn đến việc tạo ra TCu380A (ParaGard), hiện là IUD bằng đồng được ưa chuộng.
Vòng tránh thai nội tiết cũng được phát minh vào những năm 1960 và 1970; mục đích ban đầu là giảm thiểu tình trạng chảy máu kinh nguyệt liên quan đến đồng.
Tại Việt Nam, 80,5% phụ nữ kết hôn trong độ tuổi 15-49 đều đang sử dụng một biện pháp tránh thai nào đó, trong đó tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại là 64,4%. Đặt vòng tránh thai là biện pháp phổ biến nhất (25,2%), tiếp theo là thuốc tránh thai (19,3%) và bao cao su (13,3%) _ số liệu tại Hội thảo phổ biến Báo cáo kết quả nghiên cứu đánh giá chất lượng Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam do Bộ Y tế, cùng với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) năm 2018.
