Giữ gìn trật tự xã hội, ngoài lực lượng công an còn có lực lượng bảo vệ dân phố hỗ trợ là cần thiết. Một thời, lực lượng bảo vệ, dân phòng khu phố với chiếc băng đỏ có chữ vàng “bảo vệ”, “trật tự” đeo trên cánh tay với thái độ nhã nhặn, tận tình giúp dân đã trở thành hình ảnh đẹp với những tiếng gọi thân thương “bác bảo vệ”.
Không hiểu sao chục năm gần đây, lực lượng bảo vệ dân phòng khu phố bỗng được mặc đồng phục có mũ đính sao, vai áo có lon, có vạch đàng hoàng! Bảo vệ dân phố tuy có bồi dưỡng 1,5 triệu đồng/tháng, còn tổ trưởng tổ bảo vệ dân phố được trả mức 1,6 triệu đồng/tháng vẫn là dân sao lại trang phục như lực lượng bảo vệ chính quy? Đến đồng phục và cái vạch trên lon cũng rất hình thức như cốt cho oai và rất tùy tiện mỗi nơi một kiểu mà chưa hề có văn bản pháp quy nào cho phép thực hiện!
Vấn đề không phải là sự thay đổi hình thức mà hình thức này đã khiến mục đích hoạt động bị biến dạng khiến có tình trạng không ít bảo vệ dân phố, dân phòng có những hành vi, cách ứng xử không những vượt quyền hạn, nhiệm vụ mà thậm chí còn có dấu hiệu phạm tội hình sự như đánh người, bắt giữ người trái phép...
Không phủ nhận những đóng góp to lớn của lực lượng bảo vệ dân phố nhưng nhìn không ít các vị dân phòng trong đồng phục, tay lăm lăm dùi cui “bắt nạt” người nghèo khổ, cơ nhỡ, buôn thúng bán bưng với thái độ hống hách đã tạo ra hình ảnh rất phản cảm. Người nước ngoài đến có thể hiểu sai về hệ thống bảo vệ pháp luật của nước ta.
Thực tế, lực lượng dân phòng khu phố hiện nay nhiều người trình độ văn hóa còn thấp, hiểu biết về pháp luật cũng còn hạn chế và khi có đồng phục, lon vạch, dùi cui... dễ ngộ nhận mình là người thực thi pháp luật dẫn đến việc lạm dụng, lạm quyền, hống hách.
Giữ trật tự xã hội là nhiệm vụ của công an và giải quyết vi phạm cũng phải là người đại diện pháp luật là công an chứ không thể để dân phòng làm thay, can thiệp sâu vào nhiều vấn đề. Dân phòng khu phố là cần thiết để hỗ trợ công an phường theo tinh thần toàn dân tham gia giữ gìn trật tự an ninh nhưng tham gia thì họ vẫn là dân chứ không thể thay thế cơ quan bảo vệ pháp luật.
Đã có nhiều văn bản pháp quy của các bộ, ngành ban ra bị Bộ Tư pháp tuýt còi nhưng sao hiện tượng một bộ phận dân mặc đồng phục có mũ gắn sao, đeo lon có vạch, trang bị dùi cui lại chưa bị nhắc nhở. Nên chăng các cơ quan quản lý cần xây dựng lực lượng này với những người có những kỹ năng cần thiết của việc, biết trao đổi, tiếp xúc với người dân khi cần nắm thông tin, kỹ năng cảm hóa, thuyết phục người dân, biết quyền hạn, cái gì được làm, cái gì không được làm.
Trước mắt, nên bãi bỏ đồng phục, mũ kêpi gắn sao, vai đeo lon vạch được phát triển tự phát, tùy tiện bấy nay và các vị tham gia dân phòng chỉ cần đeo băng đỏ có chữ “dân phòng” trên cánh tay đúng với tinh thần dân tham gia giữ gìn trật tự.
Chiếc băng đỏ ấy xác định ai là dân phòng cũng là lời nhắc nhở người đeo băng là ai để làm đúng nhiệm vụ. Hình ảnh đô thị chắc sẽ đẹp hơn, bình yên hơn, tinh thần toàn dân có trách nhiệm với an ninh xã hội rõ hơn qua những chiếc băng đỏ giản dị...
Lê Quý