Ngày 3/11, Quốc hội đã dành cả ngày để thảo luận về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Phiên thảo luận được đánh giá sôi nổi, trách nhiệm, thẳng thắn với 49 ĐBQH phát biểu ý kiến, 16 ý kiến tranh luận và còn tới 72 đại biểu đăng ký nhưng chưa được phát biểu. Điều này cho thấy, dự án luật này nhận được sự quan tâm của đông đảo cử tri, nhân dân và được các ĐBQH truyền tải ở nghị trường.
Thay mặt cơ quan soạn thảo và thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, tại phiên thảo luận, nhiều ĐBQH quan tâm tới Điều 79 về thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh (QPAN) để phát triển KT-XH, vì lợi ích quốc gia, công cộng. Các ý kiến đều thống nhất với việc bổ sung vào khoản 31 của Điều 79 là cho phép nhà nước thu hồi đất trong trường hợp các dự án do Quốc hội, do Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận phê duyệt chủ trương đầu tư.
Nhưng có ý kiến còn muốn mở rộng thêm vấn đề này tới cả các dự án được UBND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư. Ông Vũ Hồng Thanh cho rằng, vấn đề này còn nhiều yếu tố phức tạp khác và sẽ ghi nhận, phối hợp để có cách xử lý.
Về các điều kiện để nhà nước thu hồi đất vì mục đích QPAN, phát triển KT-XH, vì lợi ích quốc gia công cộng, cần phải có phương án để bảo đảm ổn định cuộc sống cho người dân. Do đó, dự thảo luật quy định về 7 trường hợp, phương án bắt buộc phải có. Ông Vũ Hồng Thanh đề nghị, cho phép quy định trong trường hợp chưa hoàn thành khu tái định cư, bởi vì mất nhiều thời gian để xây dựng khu tái định cư thì có bố trí tạm cư và người dân phải đồng thuận.
Liên quan đến các chính sách bảo đảm đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số, dự thảo luật đã có Điều 16 và một số các điều khoản khác liên quan để mà thực hiện chính sách này. Trong đó xử lý đất ở, đất sản xuất lần đầu; có cơ chế để xử lý trong trường hợp chuyển nhượng hay thừa kế để bảo đảm quỹ đất để cho bố trí cho đồng bào dân tộc thiểu số từ đất đai của sắp xếp lại các nông lâm trường, các dự án phát triển quỹ đất…
Tuy nhiên các ý kiến vẫn cho rằng phạm vi còn hẹp so với Nghị quyết 18-NQ/TW bởi không phải chỉ có vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi mà ở các vùng khác… Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, sẽ tiếp tục nghiên cứu vấn đề này để đưa vào luật, bảo đảm tính khả thi.
Về trường hợp nhận chuyển nhượng đất trồng lúa, Chủ nhiệm ủy ban Kinh tế cho biết, qua thảo luận nhận thấy các ý kiến thiên về phương án 3 trong trường hợp cá nhân không trực tiếp sản xuất nhưng trong hạn mức nhất định thì không cần thiết phải thành lập tổ chức và phải có phương án sản xuất.
Phát biểu kết thúc phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, các ĐBQH đánh giá cao việc chuẩn bị báo cáo tiếp thu, giải trình của UBTVQH; đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra cùng các cơ quan hữu quan, thống nhất với nhiều nội dung của dự thảo luật, đồng thời tham gia nhiều ý kiến để hoàn thiện dự án luật.
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, ý kiến của các ĐBQH là cơ sở để UBTVQH tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo hoàn thiện, trình Quốc hội lựa chọn xem xét phương án khả thi nhất.
Các ĐBQH đã cho ý kiến về các nội dung như phạm vi điều chỉnh, tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật cùng nhiều vấn đề trọng tâm trong dự án luật. Tuy nhiên, dự án luật còn nhiều vấn đề phức tạp, tác động, ảnh hưởng lớn, liên quan đến nội dung một số dự án luật khác cũng đang được Quốc hội trình trong kỳ họp này, vì vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các ĐBQH tiếp tục tham gia góp ý bằng văn bản để cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, hoàn chỉnh một cách thận trọng, kỹ lưỡng và toàn diện.
Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ: "UBTVQH sẽ chỉ đạo các cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra, cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu đầy đủ các ý kiến tham gia để chỉnh lý, hoàn thiện báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, hoàn thiện dự án luật. Đồng thời, UBTVQH sẽ tổ chức phiên họp để cân nhắc kỹ lưỡng, đánh giá nhiều mặt để báo cáo Quốc hội. Chỉ trình Quốc hội thông qua khi dự án luật đảm bảo chất lượng, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn và khả thi".