Liên quan đến vụ vỡ hồ chứa nước đãi titan tại Bình Thuận vừa được Bộ Tài nguyên và Môi trường - đơn vị cấp phép cho Công ty TNHH thương mại Tân Quang Cường hoạt động, công bố. Tuy nhiên, điều đáng nói là những sai phạm này chỉ được coi là “tồn tại”, “thiếu sót” cần khắc phục... trong khi vụ việc đã gây ảnh hưởng đến môi trường và người dân.
Thực tế, qua kiểm tra, Công ty TNHH thương mại Tân Quang Cường được phép khai thác quặng titan tại khu vực Nam Suối Nhum. Tuy nhiên, Đoàn công tác của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam cũng chỉ ra, trong quá trình hoạt động khai thác titan của công ty tại khu vực này có một loạt “tồn tại”, “thiếu sót” như: chưa hoàn thành việc ký hợp đồng thuê đất để khai thác khoáng sản; chưa đăng ký ngày bắt đầu khai thác theo quy định; chưa báo cáo để cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác nhận hoàn thành công trình xử lý môi trường theo Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã duyệt; chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép sử dụng nước mặt; chưa có Giấy phép xả thải vào nguồn nước theo quy định...
Trước những “tồn tại”, “thiếu sót” nói trên, chiều 21/6, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Nguyễn Linh Ngọc đã ký Văn bản số 2434/BTNMT-ĐCKS gửi Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường về việc đình chỉ hoạt động khai thác quặng titan - zircon tại khu vực Nam Suối Nhum. Công văn của TN&MT nêu rõ, xét biên bản, báo cáo kết quả kiểm tra tình hình khắc phục sự cố vỡ bờ moong khai thác của Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường tại mỏ Nam Suối Nhum thuộc xã Thuận Quý và xã Tân Thành (huyện Hàm Thuận Nam, Bình Thuận) của đoàn kiểm tra do Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam chủ trì, Bộ TN&MT yêu cầu công ty tiếp tục tạm dừng và chấp hành việc đình chỉ toàn bộ hoạt động khai thác quặng titan tại mỏ Nam Suối Nhum theo Giấy phép khai thác số 1019/GP- BTNTM ngày 27/4/2015 của Bộ TN&MT trong thời gian 3 tháng kể từ ngày ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Công ty khẩn trương hoàn thành các thủ tục còn thiếu (về đất đai, nước và xả thải vào nguồn nước), đồng thời, tiếp tục xử lý dứt điểm và khắc phục hậu quả, trong đó có việc đền bù thỏa đáng cho người dân bị ảnh hưởng trực tiếp do sự cố vỡ bờ moong khai thác gây ra; xử lý moong khai thác, các khu vực bị ảnh hưởng về trạng thái an toàn, đáp ứng các yêu cầu về môi trường theo quy định.
Cũng theo văn bản này, trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày ký thông báo này, nếu công ty không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các nội dung nêu trên, Bộ TN&MT sẽ thu hồi Giấy phép khai thác.
Trước đó, khoảng 5 giờ sáng ngày 16/6, tại mỏ titan Nam Suối Nhum của Công ty TNHH Thương mại Tân Quang Cường đã xảy ra sự cố vỡ bờ moong chứa nước để khai thác, tuyển quặng titan. Moong có diện tích khoảng 3ha, ở phía Tây của mỏ, có địa hình cao hơn mặt đường khoảng 50m. Bờ moong bị vỡ đã phá bề mặt đồi cát thành khe rộng trung bình khoảng 3m, sâu trung bình khoảng 2,5m và dài khoảng 350m làm nước cuốn theo cát chảy xuống phía biển, tràn lấp vào khu đất sân vườn và quán hải sản của nhà bà Trần Thị Nam và một phần đất trồng cây phi lao của hộ dân Trần Văn Đức nằm phía Đông mỏ với tổng diện tích khoảng 2ha (chiều dày lớp cát khoảng 0,4m), thiệt hại ban đầu xác định khoảng 778 triệu đồng. Cát và nước cũng tràn ra đường ĐT.719 với chiều dài bị ảnh hưởng khoảng 290m, lớp cát dày khoảng 0,4m, làm đục một đoạn biển với chiều dài khoảng 500m, rộng khoảng 50m.
Vấn đề dư luận quan tâm là tại sao công ty tồn tại nhiều thiếu sót như vậy mà vẫn hoạt động trong một thời gian dài, thiếu sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng dẫn đến hậu quả trên. Trách nhiệm ở đây ngoài công ty thì còn những đơn vị nào liên quan? Câu hỏi này xin dành cho Bộ TN&MT và UBND tỉnh Bình Thuận.