Nhiều người bệnh chỉ tới BV thăm khám bệnh tắc động mạch chi dưới khi ngón chân đã thối đen
Ngày 30/7/2022, dù cuối tuần nhưng đã có gần 200 người dân đến BVK Việt Đức để tham gia chương trình khám, tư vấn, siêu âm doppler miễn phí bệnh động mạch chi dưới mạn tính.
"Tôi cứ di chuyển 50-100m là lại thấy đau bắp chân không chịu nổi, rất khó chịu và ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt hàng ngày. Đọc báo biết tại đây có buổi khám miễn phí nên tìm đến, mong tìm ra nguyên nhân để điều trị", ông N.H.K (67 tuổi, ở Ba Đình) đến khám tại chương trình kể.
PGS.TS Nguyễn Hữu Ước, Giám đốc Trung tâm Tim mạch và Lồng ngực, BV Việt Đức tư vấn cho người bệnh.
Trực tiếp khám cho ông K, BS. Nguyễn Thị Vân Anh, Khoa Tim mạch lồng ngực, BV Việt Đức thông tin: Bệnh nhân K có triệu chứng đau cách hồi ở chân, đồng thời, qua khai thác cho thấy ông có thói quen hút thuốc lá và thuốc lào nhiều năm. Các dấu hiệu này gợi ý tới nguy cơ cao bị mắc động mạch chi dưới mạn tính. Do vậy, trường hợp này cần thực hiện các chỉ định cận lâm sàng cần thiết để chẩn đoán bệnh và hội chẩn đưa ra hướng can thiệp sớm nhất cho người bệnh.
Trường hớp khác cũng có dấu hiệu tương tự như ông K, đó là nam bệnh nhân 72 tuổi cũng được xác định tắc mạch chi dưới, thiếu máu giai đoạn 2. Bệnh nhân được chỉ định siêu âm, chụp mạch để đánh giá tổn thương xem có thể can thiệp không…
PGS.TS Nguyễn Hữu Ước, Giám đốc Trung tâm Tim mạch và Lồng ngực, BV Việt Đức cho biết: Thời gian qua, Trung tâm tiếp nhận khá nhiều bệnh nhân bị tắc động mạch chi dưới. Căn bệnh âm thầm diễn tiến hàng năm nhưng ít người để ý tới. Đáng tiếc, nhiều người bệnh chỉ tới viện khi ngón chân đã thối đen.
Tại Việt Nam, bệnh lý này ít được quan tâm nên khi vào viện, bệnh nhân hầu như phải cắt cụt chi gây tàn phế hoặc nhiễm trùng huyết. Bệnh ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống vì phải cắt cụt chi và chi phí điều trị rất lớn, đặc biệt với người bệnh không tham gia BHYT. Nếu được phát hiện sớm, can thiệp kịp thời, người bệnh tránh được việc tắc mạch, hoại tử chi dưới sớm.
Phát hiện sớm bệnh động mạch chi dưới mạn tính sẽ giúp tránh được tàn phế do các biến chứng
Chuyên gia BV Việt Đức cho hay: Bệnh động mạch chi dưới mạn tính là một bệnh lý tiến triển dai dẳng và theo từng giai đoạn. Biểu hiện của bệnh là đau nhức chân khi vận động hay còn gọi là đau cách hồi. Khi diễn tiến bệnh nặng lên, quãng đường đi lại được liên tục của bệnh nhân sẽ càng ngày càng ngắn.
"Nặng hơn, người bệnh sẽ có cảm giác đau nhức chi dưới liên tục ngay cả khi đang nghỉ ngơi và cuối cùng là các dấu hiệu thiếu máu cục bộ như loét da, hoại tử đen bàn ngón chân, phải cắt cụt chi. Bệnh thường hay gặp ở bệnh nhân cao tuổi, tiểu đường, tăng huyết áp, hút thuốc lá nhiều năm. Tuy nhiên, gần đây bệnh nhân mắc bệnh này ngày càng trẻ hóa"- PGS.TS Nguyễn Hữu Ước nói.
Theo chuyên gia có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng bệnh lý này, trong đó vữa xơ động mạch chiếm hàng đầu. Hậu quả của bệnh động mạch chi dưới mạn tính ít gây tử vong (khoảng 1%) nhưng nó ảnh hưởng rất nhiều tới cuộc sống, sinh hoạt, làm việc và lao động của người bệnh, thậm chí trở thành tàn phế, là gánh nặng cho gia đình và xã hội. Điều trị còn nhiều khó khăn cả về phương diện nội, ngoại khoa cũng như phục hồi chức năng.
Theo các chuyên gia BV Việt Đức nếu phát hiện sớm bệnh động mạch chi dưới mạn tính sẽ giúp tránh được tàn phế do các biến chứng
Hầu hết các bệnh nhân ở giai đoạn đầu của bệnh sẽ thấy dấu hiệu đau cách hồi: Đau khi đi lại, dừng lại nghỉ sẽ đỡ đau và lại đau khi tiếp tục đi. Khoảng cách quãng đường khi xuất hiện đau càng ngắn thì mức độ bệnh càng nặng.
Ban đầu bệnh nhân có thể xuất hiện đau khi đi khoảng 1.000m, nhưng càng về sau, có thể chỉ đi 200m đã đau hoặc ngắn hơn, thậm chí đau cả khi không đi lại, đau khi nghỉ ngơi. Hiện nay, đa số người bệnh đến khám khi đã ở giai đoạn muộn, khi người bệnh ngồi tại chỗ cũng đau.
Bệnh có liên quan nhiều đến các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến mạch máu bao gồm: thuốc lá, tăng huyết áp, tăng mỡ máu, bệnh đái tháo đường. Vì vậy, người bệnh cần tuyệt đối bỏ thuốc lá và điều trị, kiểm soát tốt các bệnh kèm theo như kiểm soát tốt huyết áp, điều trị bệnh đái tháo đường và tình trạng rối loạn chuyển hóa lipid.
Theo các bác sĩ quan trọng nhất là cần khám và phát hiện bệnh sớm, ở giai đoạn chưa đau khi nghỉ ngơi hay chưa có viêm loét, hoại tử chi do thiếu máu. Phát hiện sớm sẽ giúp người bệnh tránh được tàn phế do các biến chứng của bệnh.
Các bác sĩ có lời khuyên, khi đã xuất hiện bệnh, có đau cách hồi, người bệnh cần được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch và dùng thuốc thường xuyên theo chỉ dẫn. Theo dõi định kỳ để có biện pháp can thiệp kịp thời tránh biến chứng.
