Đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn ra. Đến nay, chưa có loại dược phẩm nào được phê duyệt sử dụng đặc hiệu để tiêu diệt hoàn toàn virus SARS-CoV-2 giúp chấm dứt đại dịch. Ngoài tiêm đủ liều vaccine ngừa COVID-19 và thực hiện các biện pháp an toàn như 5K, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra một số dược phẩm, thực phẩm có thể tăng cường hệ thống miễn dịch cơ thể, giúp hạn chế mắc và tái mắc COVID-19. Trong đó, các chế phẩm sinh học probiotic cũng được đang nghiên cứu với kỳ vọng giúp bảo vệ bạn trong sống chung an toàn với dịch.
1. Vai trò của chế phẩm sinh học probiotic
Chế phẩm sinh học probiotic là các vi sinh vật sống không gây bệnh cung cấp các lợi ích sức khỏe khác nhau cho cơ thể con người. Probiotic thường bao gồm các giống vi khuẩn Lactobacillus và Bifidobacterium, thường có trong thực phẩm lên men giúp khôi phục sự cân bằng của vi sinh vật trong đường ruột.
Probiotic hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch cơ thể, giúp hạn chế mắc và tái mắc COVID-19
Trong hai thập kỷ qua, nhiều nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng đã gợi ý rằng probiotic có thể giúp điều chỉnh phản ứng miễn dịch và hỗ trợ điều trị các bệnh khác nhau, đặc biệt là các bệnh nhiễm virus. Probiotic giúp duy trì một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, giúp cơ thể phục hồi sau khi bị nhiễm virus đường hô hấp. Thí nghiệm trên động vật cho thấy, những can thiệp probiotic không chỉ giúp tăng cường sức khỏe của động vật mà còn giảm tải lượng virus trong phổi và tăng tỷ lệ sống sót.
Probiotic giúp vô hiệu và đào thải nhanh virus hô hấp
Chúng ta đã biết virus SARS-CoV-2 có thể lây truyền trong cộng đồng, ngay cả ở những người không có triệu chứng, hoặc trong giai đoạn nhiễm bệnh có triệu chứng. Probiotic có thể tăng đào thải nhanh virus trong nhiễm trùng đường hô hấp, cũng như ức chế sự liên kết của virus với thụ thể tế bào chủ.
Nghiên cứu trên chuột cho thấy probiotic thúc đẩy quá trình thanh thải virus cúm và sản xuất kháng thể vô hiệu hóa, thông qua tế bào T-helper. Kết quả là, virus đã được loại bỏ khỏi phổi và các vị trí nhiễm trùng khác.
Một nghiên cứu khác cho thấy tỷ lệ tử vong do cúm giảm từ 100% xuống 60% khi sử dụng men vi sinh chết và sống, và từ 60% xuống 30% khi sử dụng đường mũi. Nghiên cứu cũng cho thấy tác dụng tăng sản xuất IgA bài tiết và giảm sản xuất cytokine tiền viêm sau nhiễm trùng.
Probiotic giúp điều hòa miễn dịch
Các nhà nghiên cứu cũng đã chứng minh hiệu quả tiềm năng của các chủng Lactobacillus bảo vệ chống lại sự lây nhiễm virus thông qua hoạt động điều hòa miễn dịch.
Các yếu tố tham gia điều hòa miễn dịch hoạt động tích cực trong thời kỳ đầu nhiễm virus SARS-CoV-2, bao gồm cả các cytokine chống viêm và chống nhiễm trùng. Những tác nhân tham gia khác bao gồm tế bào tiêu diệt tự nhiên (NK) và tế bào T gây độc tế bào, cũng như các phản ứng miễn dịch dịch thể.
Sự kết hợp của ba chủng Lactobacillus gây ra phản ứng kháng virus, làm tăng sản xuất các cytokine gây viêm và điều chỉnh yếu tố điều hòa interferon-7 và các gen điều hòa miễn dịch khác.
Một nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng tác dụng kháng virus của việc sử dụng probiotic có thể là do ức chế một protein cụ thể làm trung gian cho sự nhân lên của virus, cụ thể là protein hoạt hóa protein liên kết CREB liên quan đến SWI2 / SNF2 (SRCAP).
Tác dụng bảo vệ của probiotic trong nhiễm virus ở người
Trong các nghiên cứu trên người, men vi sinh - một dạng probiotic được phát hiện có khả năng bảo vệ chống lại cảm lạnh và cúm thông thường, cũng như làm tăng nồng độ interferon-gamma (IFN-γ) trong huyết thanh và IgA bài tiết trong ruột. Điều này cho thấy rằng men vi sinh an toàn và hiệu quả trong việc chống lại các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp. Ở trẻ sơ sinh, việc sử dụng men vi sinh hàng ngày từ sơ sinh đến 1 tuổi có liên quan đến việc giảm 28% nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp tái phát.
Việc tiêu thụ probiotic dường như cải thiện tính toàn vẹn của hàng rào biểu mô ruột và điều chỉnh các phản ứng viêm có lợi cho cơ thể. COVID-19 cũng có liên quan đến chứng loạn khuẩn ruột, dẫn đến sự gia tăng vi khuẩn gây bệnh trong ruột. Điều này cùng với lượng virus quá mức trong niêm mạc sẽ phá vỡ chức năng rào cản của biểu mô ruột, gây ra bệnh toàn phát. Probiotic có thể điều chỉnh chứng loạn khuẩn đồng thời giảm tải lượng virus và tình trạng viêm nhiễm.
2. Cách bổ sung chế phẩm sinh học probiotic
Bạn có thể dễ dàng bổ sung các chế phẩm sinh học, thực phẩm probiotic hàng ngày với những loại thông dụng sau:
Các thực phẩm chức năng có công thức probiotic, sử dụng trong các bệnh lý nhiễm virus hô hấp, bao gồm virus SARS-CoV-2 :
Hiện nay, một số thực phẩm chức năng có chứa sẵn một số vi sinh vật có lợi như lactiplantibacillus plantarum, Pediococccus acidilactici... Nghiên cứu gần đây cho thấy các chế phẩm sinh học này tỏ ra hiệu quả trong hỗ trợ rút ngắn thời gian mắc các triệu chứng nhiễm virus hô hấp như sốt, ho và đau đầu; tăng cường miễn dịch chống trả lại xâm nhập virus, bao gồm virus SARS-CoV-2, tăng IgG và IgM miễn dịch; giảm nhanh mật độ virus ở mũi họng, do đó giảm nguy cơ lây truyền; bảo vệ và giảm nguy cơ thương tổn phổi sau nhiễm virus hô hấp.
Các thực phẩm probiotic chứa lợi khuẩn tốt cho hệ miễn dịch của cơ thể
Các thực phẩm probiotic:
+ Sữa chua: Một trong những loại thực phẩm probiotic tốt là sữa chua sống, sữa chua và pho mát dê là chế phẩm sinh học probiotic chứa nhiều thermophillus, bifudus, bulgaricus và acidophilus.
+ Kefir: Tương tự như sữa chua, sản phẩm sữa lên men này là một sự kết hợp độc đáo của sữa dê và các loại hạt kefir lên men. Ngoài có nhiều vi khuẩn lactobacilli và bifidus, kefir cũng rất giàu chất chống oxy hóa.
+ Kimchi: Một hình thức của dưa cải muối ở châu Á, kimchi là bắp cải lên men rất cay và chua, phổ biến tại Hàn Quốc. Bên cạnh có các vi khuẩn có lợi, kimchi cũng là một nguồn tuyệt vời của betacarotene, canxi, sắt và các vitamin A, C, B1 và B2.
+ Vi tảo: Là siêu thực phẩm chứa spirulina, tảo chorella và các loại tảo màu xanh lá cây. Là những thực phẩm probiotic có nhiều số lượng của cả hai chủng Lactobacillus và bifidobacteria trong đường tiêu hóa.
+ Tempeh: Một thay thế tuyệt vời cho thịt hoặc đậu hũ, tempeh là một loại hạt lên men làm từ đậu nành. Một nguồn tuyệt vời của vitamin B12, thực phẩm chay này có thể xào, nướng hoặc cho vào món salad.
Mặc dù vậy, đây mới chỉ là các nghiên cứu ban đầu trên chuột, vì thế người dân cũng không tự ý sử dụng sản phẩm chưa probiotic như một loại "vũ khí" để điều trị khi bị mắc Covid-19.
Xem thêm video được quan tâm:
Hậu covid- Phục hồi chức năng cho người mắc COVID-19 nhẹ và không triệu chứng
