Nhược thị là một rối loạn phát triển ảnh hưởng đến thị lực. Theo thống kê, có khoảng 3% dân số toàn cầu mắc bệnh nhược thị, gây ảnh hưởng lớn đến sự hình thành phát triển thị giác.
1. Tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với người nhược thị
Cũng giống như các cơ quan khác trong cơ thể, mắt cần được cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết để hoạt động tốt. Việc bổ sung các dưỡng chất như vitamin A, omega-3, lutein, zeaxanthin... thông qua thực phẩm là nền tảng để xây dựng và bảo vệ mắt, giúp ngăn ngừa các bệnh về mắt.
Các chất chống oxy hóa có các loại trái cây tươi, rau xanh đậm màu, hải sản, các loại hạt và đậu… giúp bảo vệ tế bào mắt khỏi tổn thương do gốc tự do gây ra.
Ngoài ra, một chế độ ăn uống lành mạnh còn giúp cải thiện tuần hoàn máu đến mắt, cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho mắt hoạt động tốt.
Một nghiên cứu từ Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ cho thấy, việc duy trì một chế độ ăn uống giàu dưỡng chất có thể giảm 40% nguy cơ mắc các bệnh lý mắt. Điều này chứng tỏ tầm quan trọng của việc lựa chọn và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
2. Những dưỡng chất cần thiết cho người nhược thị
2.1. Vitamin A
Vitamin A có khả năng duy trì và bảo vệ thị giác trong điều kiện ánh sáng yếu; Giúp duy trì độ ẩm và độ trong suốt của giác mạc, lớp ngoài cùng của mắt. Thiếu vitamin A có thể dẫn đến khô mắt, loét giác mạc và các vấn đề nghiêm trọng khác.
Ngoài ra, vitamin A còn bảo vệ mắt hiệu quả khỏi tác động của tia UV. Bên cạnh đó, vitamin A cũng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, giúp bảo vệ mắt khỏi nhiễm trùng và các vấn đề về mắt khác.
Cà rốt chứa nhiều vitamin A, tốt cho người nhược thị.
2.2. Omega-3
Omega-3 đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong sự phát triển thị giác của trẻ em, giúp mắt phát triển tốt và ngăn ngừa các bệnh lý về mắt sau này.
Ở người lớn, omega-3 giúp ngăn ngừa bệnh thoái hóa điểm vàng tuổi già, hỗ trợ điều trị chứng khô mắt. Với việc cải thiện dòng chảy của dịch thủy tinh thể, omega-3 giúp giảm nguy cơ mắc bệnh glocom, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa cho những người trên 60 tuổi.
Một số nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, việc bổ sung omega-3 bằng thực phẩm bổ sung không hiệu quả bằng việc hấp thụ qua thực phẩm tự nhiên. Do đó, việc tiêu thụ cá biển, dầu hạt, các loại hạt khác trong chế độ ăn hàng ngày vẫn được khuyến khích để đạt được hiệu quả tốt nhất.
2.3. Lutein và zeaxanthin
Lutein và zeaxanthin là hai chất chống oxy hóa tự nhiên quan trọng nhất được tìm thấy ở vùng hoàng điểm của võng mạc. Chúng bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại.
Lutein và zeaxanthin hấp thụ và trung hòa các gốc tự do có hại. Chúng lọc bỏ các tia sáng xanh có hại, ngăn ngừa tổn thương võng mạc, đồng thời giúp cải thiện độ rõ nét và độ tương phản thị giác.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hấp thụ đủ lutein và zeaxanthin có thể giảm nguy cơ và chậm tiến triển của thoái hóa điểm vàng tuổi già và đục thủy tinh thể.
Ngoài ra, việc bổ sung lutein và zeaxanthin cũng rất có lợi cho trẻ em, giúp bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng xanh khi thường xuyên tiếp xúc với màn hình các thiết bị điện tử. Những người làm việc nhiều giờ trước máy tính cũng nên bổ sung hai chất này để bảo vệ sức khỏe mắt.
Các loại rau xanh như cải bó xôi, bông cải xanh,… chứa nhiều lutein và zeaxanthin.
2.4. Vitamin C
Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh giúp bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại và giúp bảo vệ mắt khỏi các gốc tự do gây hại, ngăn ngừa sự phát triển của một số bệnh về mắt.
Ngoài ra, vitamin C cũng giúp tăng cường sức khỏe thần kinh thị giác và khả năng miễn dịch, ngăn ngừa nhiễm trùng và viêm mắt. Điều này đặc biệt quan trọng, giúp mắt luôn duy trì trạng thái khỏe mạnh và giảm nguy cơ bị các vấn đề về mắt.
Bổ sung đủ vitamin C thông qua chế độ ăn uống giàu trái cây và rau xanh cũng có thể giúp cải thiện khả năng phục hồi của các tế bào mắt.
2.5. Kẽm
Kẽm là khoáng chất thiết yếu không thể thiếu cho sức khỏe mắt. Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển vitamin A từ gan đến võng mạc, giúp sản xuất melanin - một chất bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng.
Ngoài ra, kẽm cũng có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ mắt khỏi tổn thương do gốc tự do, từ đó ngăn ngừa các bệnh lý về mắt. Kẽm còn giúp duy trì sức khỏe của võng mạc và cải thiện khả năng nhạy cảm của mắt với ánh sáng, đặc biệt trong điều kiện ánh sáng yếu.
Các loại hải sản như hàu, tôm và cá… chứa hàm lượng kẽm cao.
3. Những loại thực phẩm tốt cho mắt
3.1. Thực phẩm giàu vitamin A
- Cà rốt được cho là thực phẩm vàng dành cho đôi mắt. Cà rốt chứa nhiều vitamin A, giúp bảo vệ mắt khỏi những tổn thương do ánh sáng mạnh.
- Các loại rau xanh như rau bina, cải xoăn, bông cải xanh… đều rất giàu vitamin A.
- Khoai lang cũng là nguồn vitamin A dồi dào, cung cấp dưỡng chất cần thiết cho mắt.
- Xoài, đu đủ, dưa hấu là các loại trái cây nhiệt đới chứa nhiều vitamin A, giúp bảo vệ đôi mắt trong ngày hè nắng cháy.
- Gan cá, đặc biệt là gan cá tuyết, là nguồn cung cấp vitamin A tuyệt vời.
- Các loại thực phẩm khác như ớt chuông đỏ, cà chua và trứng cũng là nguồn cung cấp vitamin A đa dạng.
3.2. Thực phẩm giàu omega-3
- Các loại cá biển như cá hồi, cá mòi, cá trích, cá ngừ là nguồn cung cấp omega-3 dồi dào, đặc biệt là hai loại EPA và DHA.
- Dầu cải, dầu đậu nành, dầu hạt lanh chứa nhiều ALA, một loại omega-3. Hạt lanh và dầu lanh là nguồn cung cấp ALA cao nhất.
- Hạt chia không chỉ giàu chất xơ mà còn là nguồn cung cấp omega-3 tốt cho sức khỏe mắt.
- Trứng, đặc biệt là trứng gà, là nguồn cung cấp omega-3 dễ tiêu thụ hàng ngày.
- Tảo biển và các sản phẩm bổ sung dầu cá cung cấp omega-3, đặc biệt là cho người ăn chay hay người không thích ăn cá.
Các loại cá biển như cá hồi, cá mòi, cá trích, cá ngừ là nguồn cung cấp omega-3 dồi dào.
3.3. Thực phẩm giàu lutein và zeaxanthin
- Rau bina, cải xoăn, cải bó xôi và các loại rau cải khác chứa một lượng lớn lutein và zeaxanthin. Mỗi 100g rau bina cung cấp khoảng 11,308 mcg hai chất này.
- Đậu Hà Lan (đậu xanh) chứa khoảng 2,593mcg lutein và zeaxanthin trong mỗi 100g.
- Bí ngô và bông cải xanh là nguồn cung cấp hữu ích lutein và zeaxanthin.
- Trứng gà giàu protein và chứa một lượng đáng kể lutein và zeaxanthin.
- Một bắp ngô vàng có thể cung cấp dưỡng chất cần thiết để bảo vệ võng mạc.
- Hạt dẻ cười là loại hạt duy nhất chứa lượng lutein đáng kể.
3.4. Thực phẩm giàu vitamin C
- Dâu tây không chỉ ngon mà còn là nguồn cung cấp dồi dào vitamin C.
- Quả mận Kakadu và anh đào Acerola là những loại quả giàu vitamin C nhất, có thể cung cấp từ 100% đến 900% lượng vitamin C khuyến nghị hàng ngày chỉ với một khẩu phần.
- Ổi và ớt vàng ngọt nổi tiếng với hàm lượng vitamin C cao.
- Nho đen, kiwi, bông cải xanh chứa một lượng lớn vitamin C, hỗ trợ sức khỏe mắt.
- Bưởi, cam, quýt cung cấp vitamin C và nhiều dưỡng chất có lợi cho mắt.
Các loại trái cây giàu vitamin C giúp bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại và giúp bảo vệ mắt khỏi các gốc tự do gây hại.
3.5. Thực phẩm giàu kẽm
- Các loại hải sản như hàu, tôm và cá… chứa hàm lượng kẽm cao. Một khẩu phần hàu có thể cung cấp nhiều hơn lượng kẽm cần thiết hàng ngày.
- Thịt đỏ và thịt gia cầm là thực phẩm phổ biến cung cấp kẽm cho cơ thể.
- Đậu gà, đậu lăng, đậu hạt là nguồn cung cấp kẽm tốt cho người ăn chay hoặc người muốn giảm tiêu thụ thịt.
- Hạt bí ngô và hạt hướng dương cũng rất giàu kẽm.
4. Những thực phẩm người bị nhược thị nên hạn chế
Đồ ăn nhanh, đồ chế biến sẵn: Các loại thực phẩm này thường chứa nhiều chất béo bão hòa, đường, muối và chất bảo quản, không tốt cho sức khỏe tổng thể và đặc biệt là cho mắt. Các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh thường chứa nhiều chất gây viêm, làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, một số chất trong thực phẩm chế biến sẵn có thể cản trở quá trình hấp thu các vitamin và khoáng chất cần thiết cho mắt.
Thực phẩm chiên rán: Quá trình chiên rán tạo ra các gốc tự do có hại, gây tổn thương tế bào mắt, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, viêm võng mạc…
Đồ uống có ga, nước ngọt: Các loại đồ uống này chứa nhiều đường, có thể gây tăng đường huyết và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể.
Đồ uống có ga, nước ngọt chứa nhiều đường, không tốt cho sức khỏe, bao gồm cả mắt.
Rượu bia: Nghiên cứu cho thấy, việc uống rượu bia quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt, từ những triệu chứng nhẹ như mờ mắt, nhìn đôi, thậm chí mù lòa.
Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa: Chất béo bão hòa có thể làm tăng cholesterol trong máu, gây xơ vữa động mạch, tắc nghẽn mạch máu và ảnh hưởng đến việc cung cấp máu cho mắt.
Tóm lại, một chế độ ăn uống cân bằng và giàu dinh dưỡng là chìa khóa để duy trì một đôi mắt khỏe mạnh. Hãy bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết thông qua thực phẩm vào chế độ ăn hằng ngày để giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt.
