Theo BS. Nguyễn Đức Trung, nhồi máu não là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bằng cách áp dụng điều chỉnh lối sống và kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Trong đó, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng.
1. Tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với người nhồi máu não
Việc cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết sẽ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể cho một cơ thể sống, đồng thời cải thiện sức khỏe tim mạch. Đối với người bị nhồi máu não, một chế độ ăn uống cân bằng và khoa học sẽ cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể, giúp tái tạo các tế bào bị tổn thương, tăng cường lưu thông máu lên não và hỗ trợ quá trình phục hồi các chức năng bị ảnh hưởng.
Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, cholesterol cao, đái tháo đường, béo phì… - những yếu tố làm tăng nguy cơ tái phát đột quỵ và các bệnh tim mạch khác.
Ngoài ra, việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh.
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi của người bệnh nhồi máu não.
2. Những dưỡng chất tốt cho người nhồi máu não
2.1. Omega-3: Omega-3 giúp cải thiện lưu thông máu lên não, cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho các tế bào não, từ đó giúp phục hồi các chức năng bị ảnh hưởng như vận động, ngôn ngữ, nhận thức.
Omega-3 giúp hỗ trợ giảm viêm, giảm triglyceride, ngăn ngừa hình thành cục máu đông và điều hòa huyết áp, bảo vệ tim mạch và não.
2.2. Vitamin B: Đối với người bệnh nhồi máu não, vitamin B hỗ trợ quá trình chuyển hóa năng lượng, giúp hệ thần kinh hoạt động tốt, cải thiện các chức năng bị ảnh hưởng sau đột quỵ như vận động, ngôn ngữ, trí nhớ. Vitamin B cũng giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm nguy cơ tái phát đột quỵ.
2.3. Vitamin C và E: Là hai chất chống oxy hóa mạnh, vitamin C và E giúp trung hòa các gốc tự do, giảm thiểu tổn thương tế bào não do quá trình oxy hóa gây ra sau khi xảy ra nhồi máu não. Cả hai vitamin này đều giúp bảo vệ thành mạch máu, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và hình thành cục máu đông. Bên cạnh đó, vitamin C và E giúp giảm viêm, hỗ trợ người bệnh nhanh hồi phục.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, vitamin E có tác dụng cải thiện tuần hoàn máu, cung cấp đủ oxy và chất dinh dưỡng cho não.
2.4. Kali: Là một khoáng chất thiết yếu cho cơ thể, đặc biệt quan trọng đối với hệ tim mạch. Kali giúp điều hòa huyết áp, bảo vệ tim và cải thiện chức năng thần kinh.
2.5. Magie: Magie có tác dụng thư giãn cơ bắp, ổn định nhịp tim, hỗ trợ chức năng thần kinh, bảo vệ chúng khỏi tổn thương. Magie hỗ trợ làm giảm huyết áp, ổn định nhịp tim, giảm tình trạng co thắt mạch máu.
Ngoài ra, magie còn giúp ngăn chặn sự kết tụ tiểu cầu, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu.
Các loại trái cây giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, là nhóm thực phẩm thiết yếu đối với người nhồi máu não.
3. Các loại thực phẩm tốt cho người nhồi máu não
Để giúp người bệnh nhồi máu não nhanh phục hồi và giảm thiểu nguy cơ tái phát, cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn uống, trong đó việc lựa chọn những thực phẩm tốt, hạn chế những thực phẩm không có lợi cho sức khỏe là điều quan trọng.
Dưới đây là một số loại thực phẩm được khuyên dùng cho người bệnh nhồi máu não:
3.1. Cá béo: Các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá trích, cá mòi rất giàu omega-3, có tác dụng giúp giảm viêm, giảm mỡ trung tính triglyceride, ngăn ngừa hình thành cục máu đông, bảo vệ tim mạch và não.
3.2. Rau: Rau xanh lá đậm như cải xoăn, cải bó xôi, bông cải xanh… chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, tăng cường hệ miễn dịch.
3.3. Trái cây: Cam, quýt, bưởi, quả dâu tây, kiwi… rất giàu vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ mạch máu.
3.4. Đậu đỗ: Các loại đậu như đậu nành, đậu đen, đậu đỏ, đậu Hà Lan, đậu lăng, đậu gà… cung cấp nguồn protein, chất xơ, vitamin và khoáng chất dồi dào, giúp hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu, giảm cholesterol và bảo vệ tim mạch.
3.5. Ngũ cốc thô: Các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, ngô, hạt quinoa… rất giàu chất xơ, vitamin B, giúp hỗ trợ ổn định đường huyết, giảm cholesterol và cung cấp năng lượng bền vững.
3.6. Các loại hạt: Hạt chia và hạt lanh chứa nhiều omega-3, chất xơ và các chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm và bảo vệ tim mạch.
Các loại ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, các loại hạt… tốt cho người nhồi máu não.
4. Các loại thực phẩm người nhồi máu não nên hạn chế
Bên cạnh việc bổ sung những thực phẩm tốt, người bệnh nhồi máu não cần hạn chế một số loại thực phẩm sau:
Thực phẩm giàu chất béo bão hòa: Thịt mỡ, da gà, lòng đỏ trứng, bơ, các loại đồ chiên rán, bánh ngọt, đồ ăn nhanh… chứa nhiều chất béo bão hòa. Các loại chất béo này làm tăng cholesterol xấu trong máu, gây xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
Thực phẩm giàu cholesterol: Nên hạn chế ăn các loại nội tạng động vật, hải sản có vỏ, lòng đỏ trứng (nên hạn chế), các sản phẩm từ sữa nguyên kem chứa nhiều cholesterol, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, gây tắc nghẽn mạch máu.
Thực phẩm nhiều muối: Các loại thực phẩm đóng hộp, đồ muối chua, đồ ăn nhanh, các loại nước chấm mặn... chứa một lượng muối đáng kể, dễ dẫn đến tăng huyết áp, tăng gánh nặng lên tim và mạch máu.
Thực phẩm nhiều đường: Đồ ngọt, bánh kẹo, nước ngọt có ga, các loại nước uống có đường làm tăng nguy cơ béo phì, tăng huyết áp, tăng triglyceride và kháng insulin.
Rượu bia: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, rượu bia làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim dẫn đến tăng nguy cơ đột quỵ.
Ngoài việc lựa chọn và thực hiện chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học, người bệnh cần uống đủ nước, giúp duy trì huyết áp ổn định, hỗ trợ quá trình thải độc của cơ thể.
Trong chế biến món ăn, nên ưu tiên các món luộc, hấp, nướng; hạn chế chiên xào. Các bữa ăn nên được chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày, tránh tình trạng ăn quá no, tạo áp lực lên hệ tiêu hóa...
Nên hạn chế muối trong khẩu phần ăn hằng ngày để phòng ngừa các bệnh tim mạch.
Tóm lại: Việc xây dựng và tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh là một phần quan trọng trong quá trình phục hồi của người bệnh nhồi máu não. Bằng cách tăng cường bổ sung các loại thực phẩm tốt, hạn chế các loại thực phẩm có hại, người bệnh có thể cải thiện tình trạng bệnh, giảm nguy cơ tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống.
