Theo BS. Thanh Liêm, Học viện Y Dược học cổ truyền, khi người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục được kết hợp các phương pháp điều trị với chế độ dinh dưỡng hợp lý... sẽ mang lại hiệu quả cao.
1. Tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục
Bệnh lao, trong đó có lao hệ tiết niệu sinh dục là một căn bệnh gây suy giảm sức khỏe nghiêm trọng, đòi hỏi cơ thể phải có hệ miễn dịch mạnh mẽ để chống lại vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis. Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi của người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục. Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng sẽ giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh, bao gồm cả vi khuẩn lao; tăng cường sản xuất các tế bào miễn dịch và kháng thể, giúp cơ thể chống lại bệnh nhiễm trùng hiệu quả hơn và sớm phục hồi các tổn thương.
Ngoài ra, một số loại thuốc điều trị lao có thể gây các tác dụng phụ như buồn nôn, chán ăn, ảnh hưởng đến gan,... Dinh dưỡng tốt giúp giảm thiểu các tác dụng phụ này và tăng khả năng dung nạp thuốc của bệnh nhân.
Chế độ dinh dưỡng lành mạnh, giàu dinh dưỡng giúp bệnh nhân lao hệ tiết niệu sinh dục nhanh phục hồi.
2. Những dưỡng chất cần thiết cho người bệnh lao hệ tiết niệu sinh dục
Protein
Protein rất cần thiết cho sự phát triển, sửa chữa các tế bào, đặc biệt là các tế bào miễn dịch. Tiêu thụ thực phẩm giàu protein có thể giúp ngăn ngừa mất cơ, thúc đẩy quá trình chữa lành và tăng cường hệ thống miễn dịch. Bệnh nhân lao hệ tiết niệu sinh dục cần nhiều protein hơn để hỗ trợ phục hồi.
Các loại thực phẩm giàu protein bao gồm: trứng, thịt nạc, gia cầm, cá, đậu, đậu lăng và các loại hạt…
Vitamin và khoáng chất
Vitamin và khoáng chất rất cần thiết cho việc tăng cường hệ thống miễn dịch, hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa các biến chứng. Sử dụng thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất có thể giúp cơ thể nhận được các chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động bình thường.
Rau là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất dồi dào. Các loại rau lá xanh đậm, như rau bina và cải xoăn, rất giàu vitamin A, C và K, cũng như sắt và canxi. Các loại rau khác như cà rốt, khoai lang và ớt chuông có nhiều chất chống oxy hóa và chất xơ, có thể giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào và cải thiện sức khỏe tiêu hóa.
Vitamin nhóm B rất quan trọng để duy trì sức khỏe tốt, đặc biệt là trong quản lý bệnh lao. Vitamin B tham gia quá trình chuyển hóa năng lượng và duy trì chức năng thần kinh. Một chế độ ăn cân bằng với những thực phẩm này có thể giúp hỗ trợ hệ miễn dịch và thúc đẩy sức khỏe tổng thể trong quá trình điều trị bệnh lao.
Thực phẩm giàu vitamin nhóm B bao gồm: rau lá xanh, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, các loại đậu, các sản phẩm từ sữa, thịt, cá và gia cầm.
Kẽm là khoáng chất thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ thống miễn dịch khỏe mạnh, chữa lành vết thương và tăng trưởng. Việc bổ sung đủ kẽm đặc biệt quan trọng đối với những người mắc bệnh lao, vì thiếu kẽm có thể làm suy yếu chức năng miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Một số thực phẩm giàu kẽm bao gồm: hàu, thịt bò, thịt lợn, thịt gà, các loại hạt, đậu, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ sữa.
Rau là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất dồi dào.
3. Các loại thực phẩm người bệnh lao nên sử dụng
Thực phẩm có hàm lượng calo cao
Bệnh nhân lao thường cần thêm calo để hỗ trợ phục hồi. Ăn thực phẩm có hàm lượng calo cao có thể cung cấp năng lượng cần thiết cho người bệnh.
Một số thực phẩm có hàm lượng calo cao có thể đưa vào chế độ ăn cho bệnh lao bao gồm: quả bơ, pho mát, các loại hạt, bơ đậu phộng, sữa nguyên chất, sữa chua, trái cây sấy khô, sôcôla đen và thanh granola.
Siêu thực phẩm
Các siêu thực phẩm như nghệ, tỏi, gừng và trà xanh có đặc tính chống viêm và tăng cường miễn dịch, có thể hỗ trợ kiểm soát bệnh lao.
Nghệ có chứa curcumin, có tác dụng kháng khuẩn và chống viêm.
Tỏi và gừng có đặc tính tăng cường miễn dịch có thể giúp chống lại nhiễm trùng.
Trà xanh giàu chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ chống lại tổn thương tế bào.
Các siêu thực phẩm như nghệ, tỏi, gừng và trà xanh có đặc tính chống viêm và tăng cường miễn dịch, có thể hỗ trợ kiểm soát bệnh lao.
Thực phẩm giàu năng lượng
Bệnh nhân lao hệ tiết niệu sinh dục nên ăn các loại thực phẩm giàu năng lượng như sinh tố, súp và món hầm giúp cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết ở dạng dễ tiêu hóa. Những thực phẩm này cung cấp năng lượng cần thiết để hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa các biến chứng của bệnh.
Carbohydrate tốt
Carbohydrate tốt là một phần thiết yếu của chế độ ăn uống lành mạnh, đặc biệt là đối với bệnh nhân lao. Carbohydrate tốt là carbohydrate phức hợp giàu chất xơ và chất dinh dưỡng, chẳng hạn như bánh mì nguyên cám, mì ống và gạo lứt. Những thực phẩm này cung cấp cho cơ thể năng lượng bền vững, giúp ổn định lượng đường trong máu, ngăn ngừa tình trạng tăng đột biến và sụt giảm có thể dẫn đến mệt mỏi và suy nhược.
Chất béo tốt
Chất béo tốt rất cần thiết cho người bệnh lao vì họ cần nguồn năng lượng lành mạnh để hỗ trợ quá trình phục hồi. Chất béo tốt có trong các loại cá béo, quả bơ, các loại hạt và dầu ô liu. Những thực phẩm này rất giàu axit béo thiết yếu, có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, chức năng não và chức năng hệ thống miễn dịch. Những chất béo này cũng có thể giúp điều chỉnh tình trạng viêm trong cơ thể, có thể giúp bệnh nhân lao giảm nguy cơ phát triển các biến chứng.
Chất xơ
Trong khẩu phần ăn bệnh nhân cần thêm vào các thực phẩm có nhiều chất xơ như rau xanh, trái cây, phomai,... Chất xơ sẽ giúp bệnh nhân cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, cải thiện các vấn đề tiêu hóa như táo bón và tiêu chảy.
4. Các loại thực phẩm cần hạn chế khi bị bệnh lao
Những người bị bệnh lao, bao gồm cả lao hệ tiết niệu sinh dục nên tránh một số loại thực phẩm có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và khiến việc chống lại bệnh nhiễm trùng trở nên khó khăn hơn:
Thực phẩm chế biến
Đường và thực phẩm chế biến như đồ hộp, đồ ăn nhẹ đóng gói và ngũ cốc có đường thường chứa nhiều chất béo không lành mạnh, đường và chất phụ gia nhân tạo. Do đó, người bệnh lao nên tránh các loại thực phẩm này.
Thực phẩm nhiều chất béo
Hạn chế ăn các loại thịt nhiều chất béo như thịt đỏ, xúc xích và thịt xông khói vì những thực phẩm này khó tiêu và có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh lao.
Đồ chiên rán
Thực phẩm chiên có nhiều chất béo không lành mạnh và có thể làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể, khiến việc điều trị bệnh lao trở nên khó khăn hơn.
Ngũ cốc tinh chế
Nên hạn chế các loại ngũ cốc tinh chế như bánh mì trắng, mì ống và gạo nên được hạn chế vì chúng ít chất xơ và có thể làm tăng lượng đường trong máu.
Rượu, bia
Rượu và những đồ uống chứa cồn có thể gây áp lực lên hệ tiết niệu.. Do đó, người bệnh nên hạn chế sử dụng các loại đồ uống này để tránh tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng.
Đồ uống có đường
Tránh sử dụng các loại đồ uống như soda, đồ uống thể thao và đồ uống tăng lực vì chúng chứa nhiều đường, có thể làm suy yếu hệ miễn dịch.
Bên cạnh đó, người bệnh cần chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày giúp cơ thể hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn và giảm cảm giác đầy bụng. Đồng thời uống đủ nước để giúp cơ thể loại bỏ độc tố và duy trì chức năng thận.
Người bệnh lao cần tránh các đồ uống có đường vì chúng có thể làm suy giảm hệ miễn dịch.
Tóm lại, ngoài việc tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị bệnh lao, xây dựng thói quen vệ sinh tốt, chế độ tập luyện thì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh và phục hồi sức khỏe.
