1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bệnh basedow
Basedow được coi là bệnh lý cường giáp phổ biến, là tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức dẫn đến sản xuất nhiều hormone giáp hơn bình thường. Bệnh cần được điều trị đúng và kịp thời để giúp ổn định lượng hormone giáp trong máu, ngăn ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Các phương pháp điều trị basedow đều nhằm làm giảm lượng hormone mà tuyến giáp có khả năng tiết ra. Hiện có 3 phương pháp điều trị basedow bao gồm nội khoa (dùng thuốc), phóng xạ (uống i-ốt 131) và phẫu thuật (mổ) tuyến giáp.
Tùy vào từng tình trạng bệnh nhân mà bác sĩ chuyên khoa sẽ tư vấn và lên phác đồ điều trị phù hợp, giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu do cường giáp gây ra làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng công việc, cuộc sống.
Người bệnh cần được nghỉ ngơi, tránh hoạt động thể lực gắng sức, hạn chế căng thẳng. Ngoài việc điều trị bằng thuốc, người bệnh basedow nên có một chế độ dinh dưỡng hợp lý để hạn chế bệnh tiến triển nặng hơn.
Chế độ ăn uống tuy không có vai trò quyết định trong việc điều trị basedow nhưng có thể khiến tình trạng bệnh tốt lên hoặc xấu đi. Một chế độ dinh dưỡng tốt cùng với việc dùng thuốc theo chỉ định, tái khám đúng hẹn sẽ giúp người bệnh basedow cải thiện triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
2. Các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể người bệnh basedow
Do cơ thể người bị basedow thường gầy sút, suy kiệt nên cần khuyến khích ăn chế độ giàu đạm, calo, uống nhiều nước. Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều i-ốt. Nên ăn đồ lỏng và mát, dễ tiêu, chia thành nhiều bữa nhỏ kèm theo ăn nhiều hoa quả.
Thực phẩm giàu đạm
Do người bệnh basedow có biểu hiện sút cân, mệt mỏi, vì vậy cần phải tăng cường bổ sung năng lượng và các chất dinh dưỡng, nhất là chất đạm (protein) để bổ sung dinh dưỡng giúp nhanh hồi phục.
Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp
Những thực phẩm này có thể khôi phục lại mức độ hormone khỏe mạnh trong cơ thể, bao gồm cả hormone ở tuyến giáp. Gạo lứt, lúa mạch, bánh mì được làm từ ngũ cốc nguyên hạt là thực phẩm phù hợp với người bệnh basedow.
Thực phẩm giàu vitamin D và omega 3
Đây là hai chất dinh dưỡng quan trọng hỗ trợ các chức năng đảm bảo hệ thống miễn dịch khỏe mạnh cũng như các hoạt động của não và hệ thần kinh. Nó cũng có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nồng độ insulin và góp phần tăng cường sức khỏe tim mạch.
Nên chọn nguồn thực phẩm như: cá hồi, các loại nấm, quả óc chó, dầu oliu… giúp cung cấp cho cơ thể lượng acid béo omega 3 và vitamnin D cần thiết, giúp tăng cường sức đề kháng và ngăn ngừa loãng xương.
Thực phẩm giàu kẽm và canxi
Bệnh basedow khiến cơ thể bị cạn kiệt nguyên tố kẽm và làm thay đổi quá trình trao đổi canxi. Khi tuyến giáp hoạt động quá mức có thể tăng tốc độ luân chuyển xương, quá trình tự nhiên phá vỡ và tái tạo xương. Do đó trong chế độ ăn uống hằng ngày cần lưu ý bổ sung dưỡng chất này từ những thực phẩm như: thịt nạc, tôm, cá, rau dền, cải chíp, rau chân vịt, chuối, quả kiwi…
3. Những thực phẩm nên hạn chế khi mắc bệnh basedow
Thực phẩm có chứa hàm lượng iốt cao
Do iốt là nguyên liệu để tuyến giáp sử dụng tổng hợp hormon, vì vậy người bệnh basedow phải hạn chế và tránh ăn những thức ăn có hàm lượng iốt cao như hải sản, rong biển…
Thịt đỏ
Các loại thịt đỏ thường có hàm lượng cholesterol và chất béo bão hòa cao, ăn nhiều thịt đỏ khi bị Basedow có thể gây bệnh tim và bệnh đái tháo đường typ 2. Giảm lượng thịt đỏ có thể giúp giảm các triệu chứng của cường giáp.
Sữa nhiều chất béo
Do trong sữa tươi có chứa nhiều chất béo sẽ ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa do hệ tiêu hóa của bệnh nhân basedow kém hơn người bình thường.
Rượu bia:
Lạm dụng đồ uống có cồn như rượu bia sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương.
Thực phẩm chứa nhiều đường
Thực phẩm chứa nhiều đường không tốt cho hầu hết mọi người. Đối với người bệnh basedow, nó còn khiến người bệnh có cảm giác hồi hộp, lo âu.
Gia vị cay nóng, các chất kích thích
Gia vị cay nóng như ớt, gừng và các đồ uống có chất kích thích như cà phê, nước có gas sẽ kích thích tuyến giáp tiết quá nhiều hormone thyroxin làm cho người lúc nào cũng nóng nảy, khó chịu.
4. Gợi ý một số thực phẩm tốt cho người bệnh basedow
Cá béo
Các loại cá béo như cá hồi và cá mòi là nguồn cung cấp acid béo omega-3 tuyệt vời. Chất dinh dưỡng thiết yếu này có tác dụng chống viêm có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc kiểm soát các bệnh tự miễn dịch như basedow.
Các loại hạt
Đây là nguồn protein thực vật và chất béo lành mạnh omega-3 rất tốt cho người bệnh basedow, đặc biệt đối với những người ăn chay.
Trái cây mọng nước
Các loại trái cây như cam, quýt, chanh, bưởi, quả mọng như dâu tây, việt quất, mâm xôi… rất giàu chất chống oxy hóa giúp tăng cường miễn dịch cho cơ thể người bệnh basedow. Nên chọn các loại trái cây hữu cơ để hạn chế khả năng tiếp xúc với thuốc trừ sâu và phân bón, những yếu tố có thể gây hại cho hệ thống miễn dịch.
Rau họ cải
Các loại rau họ cải có khả năng giảm sự hấp thu iốt, từ đó giảm tạo hormone tuyến giáp. Do đó, người bệnh cường giáp nên bổ sung các loại rau họ cải vào chế độ ăn hằng ngày như: cải thìa, súp lơ xanh, cải bắp, súp lơ trắng, cải xanh, su hào, rau chân vịt, củ cải…
Hạt hướng dương bổ sung selen
Selen đóng vai trò tạo ra hormone tuyến giáp và điều chỉnh chức năng tuyến giáp. Mặc dù hiếm gặp nhưng bệnh về mắt tuyến giáp (gây viêm mắt tiến triển và có thể dẫn đến mù lòa) có thể phát triển ở những người mắc bệnh basedow.
Nghiên cứu cho thấy, sự thiếu hụt selen có thể liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh về mắt ở những người mắc bệnh basedow. Do đó, bổ sung selen vào chế độ ăn uống có thể hữu ích và hạt hướng dương là một trong những nguồn bổ sung selen rất tốt cho người bệnh.