1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bị viêm nha chu
Nha chu là tổ chức có vai trò nâng đỡ chân răng, nằm ở xung quanh răng. Viêm nha chu là một trong những nguyên nhân gây mất răng, khởi đầu từ vệ sinh răng miệng kém dẫn đến tình trạng viêm nướu, viêm nha chu kèm tiêu xương ổ răng.
Theo BS. Nguyễn Trung Nghĩa, chuyên khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Việt Nam - Cu Ba, nguyên nhân gây viêm nha chu là do sự phát triển của vi khuẩn trong mảng bám răng. Nếu vệ sinh răng miệng kém, mảng bám răng sẽ tích tụ, dần dần hình thành cao răng với lượng vi khuẩn ngày càng tăng gây viêm lợi, phá hủy mô nâng đỡ răng khiến lợi dần dần không bám chắc chắn vào bề mặt chân răng.
Nướu răng hay còn gọi là lợi, là một bộ phận nằm dưới và bao quanh chân răng, là nơi dễ bị tổn thương nhất. Nướu răng bị viêm sẽ gây chảy máu khi đánh răng; Lợi sưng đỏ, dễ chảy máu; Có nhiều mảng bám răng, cao răng bám trên bề mặt răng; Hơi thở hôi…
Tình trạng viêm quanh răng kéo dài sẽ khiến tổ chức dây chằng xung quanh răng giãn rộng, răng lung lay, lợi sẽ bị tụt xuống làm cho chân răng lộ ra ngoài, những lỗ hổng này càng sâu, răng không còn chỗ bám nữa, sẽ trở nên lỏng lẻo và cuối cùng bị rụng mất.
Các yếu tố nguy cơ gây viêm nha chu bao gồm vệ sinh răng miệng kém, không đúng cách, hút thuốc lá, sức đề kháng suy giảm, mang thai… Ngoài ra, chế độ ăn uống cũng có ảnh hưởng quan trọng. Đặc biệt khi chúng ta tiêu thụ nhiều thức ăn, đồ uống chứa nhiều đường, nhiều tinh bột… Mức độ cao của tinh bột và đường trong thức ăn làm tăng lượng acid trong miệng, hình thành mảng bám quanh răng, làm tăng nguy cơ sâu răng và các bệnh về nướu.
Do đó, cách tốt nhất để phòng ngừa, hỗ trợ điều trị các bệnh về răng miệng như viêm nha chu là chú ý vệ sinh răng miệng đúng cách; có chế độ ăn uống lành mạnh, đủ chất dinh dưỡng, hạn chế ăn những thực phẩm gây hại men răng, nướu răng và gây sâu răng như thức ăn, đồ uống chứa nhiều đường, nhiều tinh bột chế biến…
Cần súc miệng, đánh răng sau khi ăn thức ăn dính, ngọt bám trên răng như bánh ngọt, kẹo dẻo, trái cây sấy khô…; Hạn chế các loại đồ ăn cay nóng hay các loại đồ uống có cồn như bia, rượu; Không ăn thức ăn quá cứng và khi ăn nên nhai kỹ để tránh tổn thương nướu răng. Khám răng định kỳ phát hiện sớm tổn thương răng lợi để điều trị kịp thời.
Chế độ ăn nhiều đường và tinh bột làm tăng nguy cơ viêm nha chu.
2. Các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể người bệnh viêm nha chu
Khi mắc các bệnh gây tổn thương răng lợi, người bệnh nên ăn thức ăn mềm, giàu dinh dưỡng; Tránh những thức ăn và đồ uống quá lạnh, quá nóng hoặc quá cứng để tránh gây đau hoặc tổn thương thêm.
Một trong những cách tốt nhất để đảm bảo răng chắc khỏe là thực hiện chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất thiết yếu tốt cho sức khỏe răng miệng và cơ thể. Tăng cường thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, trái cây, rau quả tươi có thể giúp răng khỏe mạnh, ngăn ngừa bệnh về nướu răng hiệu quả.
Trong chế độ ăn uống hằng ngày cần bổ sung những thực phẩm giàu các chất dinh dưỡng như canxi, vitamin D, magie… Những chất dinh dưỡng này góp phần tăng cường sức khỏe cho răng, duy trì cấu trúc răng, bảo vệ răng trước sự tấn công của vi khuẩn gây hại.
Thực phẩm giàu canxi
Canxi là khoáng chất quan trọng trong việc duy trì, tăng cường sức mạnh của xương và răng. Nguồn thực phẩm giàu canxi tốt nhất là sữa, các sản phẩm từ sữa. Chúng cung cấp nhiều chất dinh dưỡng bao gồm canxi, photphat, vitamin D rất quan trọng trong việc bảo vệ men răng, thực hiện quá trình tái tạo và hàn gắn men răng. Nguồn thực vật có sữa đậu nành, hạt vừng, hạnh nhân... cũng rất giàu canxi.
Thực phẩm giàu vitamin D
Vitamin D giúp cơ thể sử dụng canxi hợp lý. Nếu cơ thể không hấp thụ đủ canxi, nó sẽ phá vỡ canxi trong xương và răng, khiến chúng trở nên giòn, dễ tổn thương. Thực phẩm có chứa vitamin D tốt bao gồm cá, tôm, lòng đỏ trứng, nấm…
Thực phẩm giàu magie
Magie cũng có vai trò quan trọng giúp hỗ trợ củng cố men răng và hàm. Bạn nên ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo, ngô, lúa mạch, lúa mì, yến mạch vì chúng chứa lượng magie cao.
Thực phẩm chứa lợi khuẩn probiotic
Probiotic hỗ trợ phát triển vi khuẩn tốt trong miệng, giúp giảm viêm nướu và tích tụ mảng bám. Các thực phẩm chứa lợi khuẩn (probiotic) bao gồm kefir, dưa cải bắp, kim chi.
Thực phẩm giàu fluoride
Fluoride là khoáng chất giúp răng khỏe mạnh hơn và ngăn ngừa sâu răng. Mặc dù trong kem đánh răng có thể cung cấp fluoride nhưng trà còn giúp ích thêm vì chúng có chứa florua tự nhiên. Trà xanh cũng chứa polyphenol giúp bảo vệ răng bằng cách ngăn ngừa mảng bám trên bề mặt răng.
Uống trà xanh tốt cho sức khỏe răng miệng.
3. Một số thực phẩm cần hạn chế khi bị viêm nha chu
Thực phẩm chứa nhiều đường
Đường là loại thức ăn ưa thích của vi khuẩn gây sâu răng và gây mòn lớp men bảo vệ của răng. Khi ăn đường là lúc bạn tạo môi trường thuận lợi cho hàng triệu vi khuẩn đã có trong miệng. Vi khuẩn sẽ tích tụ mảng bám và tạo ra acid làm mòn men răng, có thể gây đau răng, làm trầm trọng hơn tình trạng viêm răng lợi.
Vì vậy, khi bị sâu răng hay viêm răng lợi bạn nên cố gắng tránh xa đồ ngọt như các loại bánh ngọt, kẹo dẻo, trái cây sấy khô, đặc biệt là đồ uống có đường như nước ngọt có gas, soda…
Thực phẩm giàu tinh bột
Khi ăn bánh kẹo, đồ ăn nhiều tinh bột làm hư tổn men răng. Điều này làm cho các mảng bám bám lại lâu ngày, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi phát triển khiến bệnh viêm nha chu nghiêm trọng hơn.
Thức ăn giàu tinh bột có tính dính, làm tăng thời gian đường lưu lại trên răng, bị mắc kẹt trên và giữa các kẽ răng, nuôi vi khuẩn trong mảng bám. Có một số lý do tại sao carbohydrate tinh chế như bánh ngọt, bánh mì sandwich không tốt cho răng vì chúng chứa nhiều đường đơn dễ dàng hòa tan nhanh chóng trong miệng. Khi chúng ta nhai, những mảnh vụn bánh ngọt hoặc bánh mì sẽ dính lại, mắc kẹt trên bề mặt cắn và giữa các răng. Đường hòa tan tạo ra một lượng acid làm xói mòn men răng.
Thực phẩm chứa acid
Khi ăn thực phẩm chứa lượng acid cao, vùng nướu bị viêm sẽ bị đau, trợt ra và dễ lây lan sang các vùng khác. Thực phẩm và đồ uống có tính acid cao cũng làm mòn men răng làm cho đường viền nướu bị tụt, gây ê buốt răng.
Do vậy, người bệnh nên hạn chế ăn các thực phẩm như: trái cây có vị chua, nước ép trái cây, trái cây họ cam quýt, dưa chuột trộn dấm hay cà chua và nước sốt làm từ cà chua… Nên súc miệng bằng nước sau khi ăn uống thực phẩm có tính acid.
Thức ăn cứng
Khi bị viêm nhau chu, phần nướu răng của người bệnh cực kỳ nhạy cảm và dễ bị tổn thương trước những đồ ăn cứng. Vì vậy, người bệnh nên hạn chế việc ăn các thức ăn thô cứng, gân sụn, loại hạt có vỏ cứng bởi chúng có thể mắc kẹt giữa nướu và răng, khó vệ sinh khiến tình trạng nhiễm khuẩn trở nên nặng hơn.
Đồ uống có cồn
Đối với người bị viêm nha chu, uống các loại rượu bia, đồ uống chứa cồn sẽ khiến cho răng lợi tiếp xúc trực tiếp với lượng đường và acid gây hại cho nướu răng, làm nặng thêm tình trạng nhiễm khuẩn.
Xem thêm:
