1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho trẻ bị hở hàm ếch
Dị tật khe hở môi - vòm miệng là một dị tật thường gặp ở trẻ sơ sinh. Hở hàm ếch là khuyết điểm trong phát triển vòm miệng dẫn đến hình thành khe hở giữa khoang mũi và vòm miệng.
Những ảnh hưởng của hở hàm ếch rất nghiêm trọng. Hở hàm ếch thường đi kèm với sứt môi không chỉ làm biến dạng khuôn mặt của trẻ mà còn gây rối loạn các chức năng cơ bản của trẻ.
Theo BSCKII. Lê Trung Nghĩa, chuyên gia điều trị môi - vòm toàn diện của Tổ chức Operation Smile Việt Nam (OSV), tổn thương dị tật bẩm sinh khe hở môi - vòm miệng gây biến dạng thẩm mỹ diện mạo và rối loạn bệnh lý trầm trọng về các chức năng như ăn uống, dinh dưỡng, khớp nhai, phát âm, hô hấp, tai mũi họng... cũng như tâm lý của bệnh nhân và cả gia đình.
Những khiếm khuyết bệnh lý này đòi hỏi sự tham gia điều trị của nhiều chuyên khoa khác nhau như: phẫu thuật, chỉnh nha, tai mũi họng, phát âm, tâm lý học… để đạt kết quả điều trị toàn diện.

Hở hàm ếch không chỉ làm biến dạng khuôn mặt trẻ mà còn ảnh hưởng lớn đến khả năng ăn uống.
Bệnh nhân bị hở hàm ếch thường gặp nhiều khó khăn trong quá trình ăn uống như khả năng bú mẹ, bú bình, ăn dặm… gây biếng ăn, thiếu hụt dinh dưỡng dẫn đến chậm tăng cân, ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và thể chất.
Do đó, chế độ ăn uống phù hợp đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với trẻ bị hở hàm ếch, giúp cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ, đặc biệt là trong giai đoạn đầu đời.
Trước khi phẫu thuật, trẻ cần đảm bảo thể trạng tốt. Chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng giúp trẻ đạt được cân nặng và sức khỏe tối ưu để chuẩn bị cho phẫu thuật. Sau phẫu thuật, trẻ cũng cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để vết thương mau lành và phục hồi nhanh chóng.
2. Những dưỡng chất cần thiết cho trẻ bị hở hàm ếch
Trẻ bị hở hàm ếch cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu để đảm bảo sự phát triển toàn diện, đặc biệt là trong giai đoạn đầu đời và trước, sau phẫu thuật. Dưới đây là những chất dinh dưỡng quan trọng để đảm bảo duy trì cơ thể khỏe mạnh:
Protein
Protein đóng vai trò quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, là phần thiết yếu để xây dựng và sửa chữa các mô trong cơ thể bao gồm cơ bắp, xương, da… và tăng cường hệ miễn dịch.
Trẻ bị hở hàm ếch cần nhiều protein hơn để phục hồi sau phẫu thuật và phát triển các mô bị tổn thương, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.
Nguồn cung cấp protein chủ yếu cho trẻ hở hàm ếch bao gồm sữa mẹ hoặc sữa công thức trong giai đoạn sơ sinh và trẻ nhỏ. Khi trẻ ăn dặm thì thịt, cá, trứng, sữa… là những nguồn protein động vật dồi dào kết hợp với protein thực vật bao gồm các loại đậu, đỗ, lạc…
Carbohydrate
Carbohydrate là một nguồn năng lượng quan trọng cung cấp năng lượng cho các hoạt động hàng ngày.
Trẻ hở hàm ếch có thể gặp khó khăn trong việc nhai và nuốt do đó nên chọn các món chứa carbohydrate dễ tiêu hóa bao gồm: cháo, súp, khoai tây nghiền, rau củ quả mềm. Tránh các loại carbohydrate đơn giản như đường, bánh kẹo, nước ngọt…
Chất béo
Chất béo cung cấp năng lượng, là thành phần quan trọng của màng tế bào não và hệ thần kinh giúp phát triển trí tuệ và chức năng nhận thức của trẻ. Đồng thời làm tăng khả năng hấp thụ các vitamin tan trong dầu như: vitamin A, D, E và K. Những vitamin này góp phần phát triển xương, thị lực và hệ miễn dịch.
Nguồn chất béo tốt cho trẻ bao gồm: sữa mẹ, dầu, mỡ, quả bơ, các loại hạt...
Vitamin và khoáng chất
Vitamin và khoáng chất quan trọng với nhiều chức năng của cơ thể bao gồm hệ miễn dịch, sự phát triển xương và răng. Các vitamin và khoáng chất đặc biệt quan trọng cho sự phát triển của trẻ bao gồm:
- Vitamin A: Tốt cho thị lực và hệ miễn dịch;
- Vitamin C: Tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ liền vết thương;
- Vitamin D: Giúp hấp thụ canxi và phát triển xương;
- Canxi: Xây dựng xương và răng chắc khỏe;
- Sắt: Ngăn ngừa thiếu máu;
- Kẽm: thúc đẩy sự tăng trưởng, tăng cảm giác ngon miệng và tăng khả năng miễn dịch cho trẻ...

Trẻ bị hở hàm ếch cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng.
3. Lưu ý khi xây dựng chế độ ăn cho trẻ bị hở hàm ếch
Việc xây dựng chế độ ăn cho trẻ bị hở hàm ếch đòi hỏi sự cẩn trọng và tỉ mỉ nhằm đảm bảo trẻ nhận đủ dinh dưỡng, phát triển khỏe mạnh và chuẩn bị tốt cho quá trình điều trị. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa và chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chế độ ăn phù hợp nhất với tình trạng cụ thể của trẻ.
- Cần cho trẻ ăn thường xuyên hơn và chia nhỏ các bữa ăn để đảm bảo đủ lượng calo và dinh dưỡng.
- Tăng cường các thực phẩm giàu protein, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ sự phát triển và phục hồi của trẻ.
- Thức ăn cần được chế biến mềm, lỏng để trẻ dễ nuốt, dễ tiêu.
- Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Cho trẻ ăn từ từ để tránh bị sặc. Vệ sinh sạch sẽ khoang miệng của trẻ sau mỗi lần ăn.
- Theo dõi cân nặng và sự phát triển của trẻ để tư vấn bác sĩ điều chỉnh chế độ ăn phù hợp.
Xem thêm: