1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người suy tĩnh mạch chân
" Bạn là những gì bạn ăn" - những gì chúng ta ăn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của chúng ta. Điều đó đúng đối với bất kì một bộ phận nào của cơ thể và đối với tĩnh mạch cũng vậy.
Một số thực phẩm tốt cho việc làm giảm các triệu chứng giãn tĩnh mạch và giữ cho các tĩnh mạch khác của chúng ta khỏe mạnh, trong khi những thực phẩm khác có thể làm tình trạng tĩnh mạch của chúng ta trở nên nặng nề hơn. Vì vậy cũng như các bệnh khác, người bệnh bị suy tĩnh mạch cần lưu ý về những thực phẩm nên ăn và nên tránh.
Đảm bảo lưu lượng máu là rất quan trọng đối với những người bị giãn tĩnh mạch. Một chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng sẽ hỗ trợ sức khỏe tĩnh mạch có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể. Chúng sẽ cải thiện lưu thông máu và duy trì một áp lực tĩnh mạch khỏe mạnh.
Giống như bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể, tĩnh mạch cần một nhóm chất dinh dưỡng cụ thể để duy trì sức khỏe và độ bền. Bao gồm: vitamin C, D và E, cũng như chất chống oxy hóa. Chất xơ (mặc dù không ảnh hưởng trực tiếp đến tĩnh mạch của bạn) cũng là một sự bổ sung tuyệt vời, vì nó giảm thiểu áp lực lên tĩnh mạch vùng chậu của chúng ta. Ăn những thực phẩm ít muối, duy trì cân nặng cũng bảo vệ tốt tĩnh mạch của chúng ra.
Ngoài ra, có một số loại thực phẩm mà tĩnh mạch không thích. Quá nhiều đường, muối, chất béo chuyển hóa và rượu có thể dẫn đến tích tụ mảng bám, giữ nước và lưu thông chậm, làm tăng áp lực lên tĩnh mạch.
2. Các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể người bệnh suy tĩnh mạch chân.
Chất xơ
Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn ít chất xơ không tốt cho tĩnh mạch của bạn. Khi ăn ít chất xơ,bạn có thể bị táo bón, làm tăng áp lực trong lòng tĩnh mạch chi dưới và ổ bụng.
Vitamin E
Vitamin E là một chất dinh dưỡng thiết yếu đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của máu, tuần hoàn, thị lực, não và da. Nó chứa các đặc tính chống oxy hóa phức tạp. Mặc dù các loại vitamin không kê đơn là lựa chọn tốt nhất để đảm bảo tiêu thụ nhiều loại vitamin thiết yếu này nhưng việc chọn thực phẩm có nồng độ cao có thể có lợi cho sức khỏe tĩnh mạch và sức khỏe tổng thể.
Một số nguồn vitamin E tự nhiên tốt nhất bao gồm:
- Quả hạnh.
- Đậu phộng (lạc).
- Trái bơ.
- Cá hồi.
- Cải rổ, rau chân vịt, ớt chuông đỏ.
- Mầm lúa mì.
Vitamin B-Complex
Vitamin B phức hợp là nhóm vitamin B giúp lưu thông máu, đặc biệt đối với những người có tiền sử gia đình bị huyết khối hoặc giãn tĩnh mạch. Các vitamin B hiệu quả nhất cho chứng rối loạn tĩnh mạch là vitamin B6 và B12.
Cả hai đều giúp loại bỏ lượng homocysteine dư thừa, một loại acid amin có liên quan trực tiếp đến quá trình đông máu. Khi được tìm thấy quá mức trong cơ thể, nó có thể khiến máu không đông lại đúng cách. Vitamin B3 giúp cải thiện lưu thông máu tổng thể trên toàn bộ cơ thể.
Vitamin E là một chất dinh dưỡng thiết yếu đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của máu, tuần hoàn, thị lực, não và da.
Mặc dù bạn có thể tăng lượng vitamin B hấp thụ bằng cách bổ sung hàng ngày nhưng vitamin B có thể được tìm thấy tự nhiên trong một số thực phẩm như:
- Trứng.
- Cá.
- Quả hạnh.
- Gạo lứt.
- Hạt hướng dương.
- Bông cải xanh, rau chân vịt.
- Trái bơ, chuối, đậu lăng.
Vitamin C
Vitamin C hay acid ascorbic, là một chất chống oxy hóa thiết yếu được tìm thấy phổ biến nhất trong các loại trái cây họ cam quýt. Nó đóng một vai trò trong các chức năng cơ thể khác nhau, bao gồm chữa lành vết thương và hấp thụ sắt. Một chức năng quan trọng cần lưu ý là sự liên kết của vitamin C với việc sản xuất elastin và collagen, những chất rất quan trọng đối với độ đàn hồi của tĩnh mạch.
Vitamin C là một trong những yếu tố tự nhiên tốt nhất giúp cải thiện tuần hoàn máu kém. Nó giúp xác định và chữa lành các tĩnh mạch bị tổn thương trên khắp cơ thể.
Có nhiều cách khác nhau để tiêu thụ vitamin C một cách tự nhiên, bao gồm cả việc tiêu thụ:
- Rau cải xoăn.
- Trái cây họ cam quýt.
- Dâu tây.
- Quả dứa.
- Bông cải xanh, bắp cải mầm Brussel.
- Ớt chuông, ớt trái cây.
Vitamin K
Vitamin K là chất chống đông máu giúp ngăn ngừa cục máu đông hình thành và giữ cho máu chảy trơn tru trong tĩnh mạch. Các dạng bổ sung có thể được dùng bằng đường uống hoặc bôi tại chỗ vào vùng bị ảnh hưởng. Nếu muốn bổ sung vitamin K vào chế độ ăn uống của mình một cách tự nhiên, hãy cân nhắc bổ sung các loại thực phẩm sau vào chế độ ăn uống của mình:
- Bông cải xanh.
- Hạt mù tạt.
- Bắp cải mầm Brussel.
- Quả bí ngô.
Vitamin D có lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe tĩnh mạch và tuần hoàn.
Vitamin D
Thường được gọi là "vitamin ánh nắng", vitamin D có những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe tĩnh mạch và tuần hoàn. Nó hoạt động bằng cách giúp giữ cho tĩnh mạch và động mạch đủ lỏng để quản lý lưu lượng máu ổn định, khỏe mạnh. Vitamin D cũng giúp cải thiện sức khỏe mạch máu và giảm huyết áp. Vitamin này có thể được tiêu thụ ở dạng bổ sung hoặc tìm thấy trong lòng đỏ trứng, cá hồi, cá kiếm, cá mòi, cá ngừ, ngũ cốc, gan bò, sữa tăng cường vitamin D…
Ngoài thực phẩm, bạn cũng có thể nhận được một lượng vitamin D tốt bằng cách đứng dưới nắng trong vài phút. Chỉ cần đảm bảo là trước 10 giờ sáng hoặc sau 4 giờ chiều để bảo vệ làn da của bạn.
3. Gợi ý những món ăn cho người bệnh suy tĩnh mạch chân.
Hạnh nhân, yến mạch và hạt chia
Một bát bột yến mạch rắc hạt chia và hạnh nhân cắt lát vào buổi sáng sẽ rất tốt với sức khỏe, cung cấp dồi dào chất xơ cho cơ thể. Những thực phẩm này đều có ít nhất 10g chất xơ trên 100g, trong đó hạt chia chứa tới 34g.
Salad ớt chuông, ớt trái cây và các loại rau lá xanh đậm
Ớt chuông và các loại rau lá xanh đậm chứa nhiều vitamin C. Vitamin này giúp cơ thể sản xuất collagen và đàn hồi, là những khối xây dựng chính của thành tĩnh mạch và rất cần thiết để giữ cho chúng khỏe mạnh và linh hoạt. Thành tĩnh mạch càng chắc chắn thì khả năng chống phồng lên của chúng càng cao.
Tăng lượng vitamin C bằng cách ăn salad ớt chuông, ớt trái cây và các loại rau lá xanh đậm. Ảnh minh họa.
Salad hoặc sinh tố trái cây
Trái cây như: ổi, dâu tây và đu đủ có hàm lượng vitamin C rất cao và chứa nhiều chất chống oxy hóa. Trên thực tế, chỉ một cốc chứa hơn 90mg, toàn bộ lượng khuyến nghị hàng ngày của người lớn.
Chất chống oxy hóa cũng được cho là có đặc tính chống viêm, có khả năng làm giảm sự xuất hiện của chứng giãn tĩnh mạch và sưng tấy liên quan. Vì vậy, hãy làm sinh tố ổi, dâu tây và đu đủ hoặc cắt chúng thành món salad trái cây.
Trà xanh và gừng
Trà xanh và gừng tăng cường tuần hoàn. Chúng cũng giúp phá vỡ fibrin, một hợp chất có thể gây tắc nghẽn một phần trong tĩnh mạch. Với lưu lượng máu được cải thiện và ít bị cản trở hơn, hoạt động của tĩnh mạch sẽ dễ dàng hơn một chút.
Bơ, hạt hướng dương và quả phỉ
Những thực phẩm này có nhiều vitamin E mang đặc tính chống oxy hóa để giảm sưng và bảo vệ bạn chống lại các gốc tự do, làm cho các tế bào máu khó dính vào nhau hơn, cải thiện tuần hoàn và giúp tránh nguy cơ huyết khối nguy hiểm (cục máu đông).
Những thực phẩm này có nhiều vitamin E mang đặc tính chống oxy hóa để giảm sưng và bảo vệ bạn chống lại các gốc tự do, làm cho các tế bào máu khó dính vào nhau hơn, cải thiện tuần hoàn và giúp tránh nguy cơ huyết khối nguy hiểm (cục máu đông).
Trứng, cá và đậu nành
Vitamin D rất cần thiết để giúp tĩnh mạch thư giãn và co lại cũng như giữ cho các cơ hỗ trợ chúng khỏe mạnh.
Lòng đỏ trứng và các loại cá béo như cá hồi, cá mòi và cá trích có hàm lượng vitamin này cao tự nhiên. Nhưng nếu không thể ăn các sản phẩm từ động vật thì việc bổ sung đủ vitamin D có thể hơi khó khăn. Bạn có thể lựa chọn các sản phẩm tăng cường vitamin D như sữa đậu nành hoặc thêm nhiều nấm hơn vào chế độ ăn uống của mình. Mặc dù những loại này chứa vitamin D2 kém hiệu quả hơn (so với D3 có trong các sản phẩm động vật) nhưng chúng cũng giúp tăng mức vitamin D tổng thể.
Sữa
Khi nói đến tĩnh mạch, các sản phẩm từ sữa đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ tăng huyết áp. Và ngoài chứng giãn tĩnh mạch, các sản phẩm từ sữa còn cung cấp nguồn canxi dễ hấp thụ, rất quan trọng cho sức khỏe của xương.
Tuy nhiên bạn nên uống với một lượng sữa thích hợp để tránh nguy cơ chậm tiêu, táo bón sẽ làm tăng áp lực cho các tĩnh mạch dẫn đến tăng khả năng mắc bệnh về tĩnh mạch.
Sô cô la đen
Sô cô la đen có lượng chất xơ (11%), chất chống oxy hóa và flavonoid khá cao. Một số nghiên cứu cho thấy sô cô la đen cũng có thể làm giảm huyết áp, do đó làm giảm căng thẳng cho các tĩnh mạch khỏe mạnh và bị giãn.
Tuy nhiên, sô cô la đen cũng có đường và lượng calo khá cao. Để tránh căng thẳng liên quan đến cân nặng đối với chứng giãn tĩnh mạch, tốt nhất nên tiêu thụ ở mức độ vừa phải.
Quả mâm xôi đen và quả việt quất
Chất chống oxy hóa trong các loại thực phẩm như quả mâm xôi đen và quả việt quất rất tuyệt vời trong việc giúp giảm viêm và tăng cường sức mạnh cho tĩnh mạch của bạn. Quả mâm xôi đen cũng chứa rutin, đã được chứng minh là có đặc tính bảo vệ mạch máu. Trong khi đó, quả việt quất có nhiều anthocyanin, có thể phục hồi các protein bị hư hỏng trong thành mạch máu.
4. Chế độ ăn từng đối tượng cụ thể
- Đối với người gầy, trẻ em bị suy tĩnh mạch chân :
- Điều đầu tiên bạn cần phải nhớ để giúp cơ thể tăng cân là phải đảm bảo lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày phải cao hơn so với lượng tiêu thụ. Đối với một cơ thể trưởng thành khỏe mạnh với chế độ hoạt động nhẹ, lượng calo trung bình mỗi ngày đàn ông cần là 2200 và phụ nữ là 1900.
- Không nên ăn một lúc quá nhiều mà có thể chia ra làm nhiều bữa trong ngày. Những bữa ăn phụ ngoài 3 bữa chính sẽ giúp cơ thể nhận được nguồn dinh dưỡng liên tục, thúc đẩy quá trình tăng cân diễn ra nhanh hơn.
- Ngoài chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng thì bạn còn cần phải kết hợp với việc luyện tập thể thao ở mức độ vừa phải theo thể trạng của bản thân. Mỗi ngày bạn có thể dành ra 30 phút để vận động. Điều này vừa giúp cơ thể tăng cường miễn dịch vừa thúc đẩy quá trình tiêu hóa và hấp thu các chất dinh dưỡng.
Bổ sung đầy đủ và cân bằng lượng chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn mỗi ngày.
- Phụ nữ có thai, cho con bú: Do thay đổi hormone, tăng cân và do thai chèn ép mạch máu và gây táo bón, phụ nữ có thai và sau khi sinh làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy tĩnh mạch. Để không đối diện với bệnh suy giãn tĩnh mạch ở phụ nữ có thai, sau sinh, các mẹ hãy xây dựng một chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất và lối sống sinh hoạt lành mạnh.
Kiểm soát cân nặng: Nhiều quan niệm sai lầm cho rằng thai phụ nên ăn càng nhiều càng tốt để thai nhi phát triển ổn định. Thực tế, mẹ cần kiểm soát cân nặng bằng khẩu phần ăn uống để tránh bị suy giãn tĩnh mạch chân cùng nhiều bệnh lý nguy hiểm khác.
- Đối với người mắc bệnh béo phì, tiểu đường và gout: Mắc các bệnh chuyển hóa làm tăng yếu tố nguy cơ mắc bệnh suy tĩnh mạch chân do áp lực cân nặng và tổn thương thành mạch.
- Đối với người mắc bệnh béo phì: Một chế độ ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng đảm bảo lượng calo nạp vào ít hơn mức calo tiêu thụ, ưu tiên rau xanh, trái cây, protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt và các chất béo lành mạnh. Hạn chế đường, các loại hạt tinh chế, các chất béo chuyển hóa không lành mạnh và các loại thịt chế biến sẵn.
- Đối với người mắc bệnh tiểu đường: Người bệnh tiểu đường cần một chế độ ăn uống lành mạnh giúp kiểm soát đường huyết, ổn định huyết áp, mức cholesterol trong máu. Mục tiêu mà người bệnh tiểu đường hướng đến là kiểm soát cân nặng và giảm nguy cơ biến chứng của bệnh tiểu đường gồm các vấn đề tim mạch, đột quỵ hay bệnh ung thư.
- Chọn carbohydrate lành mạnh cho người bệnh tiểu đường:
Một số nguồn carbohydrate lành mạnh gồm:
- Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, kiều mạch và yến mạch nguyên hạt.
- Trái cây.
- Rau.
- Các loại đậu như đậu xanh, đậu và đậu lăng.
- Sữa như sữa chua không đường, sữa không đường.
Điều quan trọng là phải cắt giảm thực phẩm ít chất xơ như: bánh mì trắng, gạo trắng và ngũ cốc chế biến. Hãy kiểm tra nhãn thực phẩm để lựa chọn được thực phẩm giàu chất xơ.
- Người bệnh tiểu đường không nên ăn nhiều muối, ăn ít thịt đỏ và thịt chế biến như: giăm bông, thịt xông khói, xúc xích, thịt bò và thịt cừu. Tất cả các loại thịt này đều có mối liên hệ với các vấn đề về tim mạch và ung thư. Thay đạm động vật từ thịt bằng các thực phẩm tốt cho người bệnh tiểu đường như: các loại đậu, cá thu, cá hồi, cá trích, gia cầm và các loại hạt không tẩm thêm muối.
- Ăn nhiều trái cây và rau quả. Chọn chất béo lành mạnh hơn. Chất béo lành mạnh có trong các loại hạt không tẩm thêm muối, hạt, quả bơ, dầu cá, dầu ô liu, dầu hạt cải và dầu hướng dương. Người bệnh tiểu đường nên cắt giảm sử dụng dầu, cố gắng ăn bằng phương pháp nướng, hấp hoặc luộc.
- Cắt giảm lượng đường bổ sung và sử dụng đồ ăn nhẹ một cách thông minh. Hạn chế uống rượu và nhận khoáng chất và vitamin từ thực phẩm.
- Hoạt động thể chất hay lối sống năng động cũng quan trọng như việc ăn uống lành mạnh. Nó có thể giúp bạn kiểm soát bệnh tiểu đường và cũng giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Điều này là do khi cơ bắp vận động, lượng glucose được sử dụng nhiều hơn và giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn.
- Đối với người mắc bệnh gout: Các nguyên nhân gây tăng acid uric máu và bệnh gout bao gồm: Các nguyên nhân làm giảm bài tiết acid uric (bệnh thận, một số thuốc…), các nguyên nhân làm tăng sản xuất acid uric (chủ yếu thông qua khẩu phần ăn) và các yếu tố khác liên quan như gia đình, di truyền, tuổi, giới… vì vậy chế độ ăn đối với người bị gout rất quan trọng.
Hàm lượng purin trong 100g thực phẩm
- Chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng nhưng hạn chế đạm.
- Cơ bản là lựa chọn thực phẩm ít nhân purin (thực phẩm nhóm I, II- bảng trên). Nếu ăn thịt nên luộc rồi bỏ nước, không nên ăn các loại nước dùng thịt, cá, xương hầm.
- Hạn chế sử dụng rượu, bia, cà phê, nước chè.
- Ăn nhiều rau xanh, các loại quả không chua.
- Uống đủ nước hàng ngày, đặc biệt là nước khoáng kiềm.
Mỗi bệnh, mỗi đối tượng sẽ có một chế độ ăn phù hợp riêng và khi các bệnh này là yếu tố nguy cơ hoặc mắc các bệnh này kèm với bệnh suy tĩnh mạch chân cần đảm bảo chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, vitamin, các chất chống oxy hóa để vừa đảm bảo, hỗ trợ cải thiện triệu chứng của bệnh cũng như bảo vệ thành mạch, hỗ trợ điều trị bệnh suy tĩnh mạch kèm theo.
