Chế độ ăn cho người bệnh thận đa nang

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bệnh thận đa nang

Chế độ ăn có vai trò quan trọng với người bệnh thận đa nang:

• Chế độ ăn hợp lý giúp bảo vệ chức năng thận, giảm huyết áp và giảm các biến cố tim mạch như đột quỵ hay xuất huyết não.
  

• Chế độ ăn hợp lý giúp duy trì huyết áp ổn định đặc biệt quan trọng giúp bảo vệ chức năng thận vì tăng huyết áp làm tổn thương thận nhanh hơn đối với bệnh thận đa nang.
  
• Người bệnh nên ăn ít muối và ít protein, ăn nhiều thực phẩm giàu axit béo omega3, lựa chọn carbohydrate giàu chất xơ và hạn chế thực phẩm giàu kali.
  
• Người bệnh thận đa nang nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa, tùy vào từng trường hợp bệnh cụ thể mà sẽ được tư vấn những món ăn phù hợp.
  

2. Các dưỡng chất thiết yếu đối với người bệnh thận đa nang

Chế độ ăn giảm muối ở người bệnh thận đa nang:

• Chế độ ăn cân bằng hợp lý là khẩu phần ăn có đủ rau củ quả mỗi ngày, thành phần tinh bột cơ bản từ gạo, khoai tây hoặc bánh mì, protein từ thực vật tốt hơn protein từ động vật như đậu, trứng, sữa..
  
• Chế độ ăn ít muối, bởi vì muối làm tăng tiến triển bệnh thận đa nang và tăng huyết áp. Ở những bệnh thận đa nang, ăn nhiều muối làm chức năng thận suy giảm nhanh hơn những bệnh nhân tuân thủ chế độ ăn nhạt.
  
• Những bệnh nhân có chế độ ăn nhiều muối có thận đa nang lớn nhanh hơn.
• Một người trưởng thành có bệnh thận đa nang nên ăn ít hơn 5g/ngày (ước lượng khoảng chừng 1 muỗng trà).
• Trẻ em dưới 11 tuổi và trẻ nhỏ nên ăn ít muối hơn người lớn theo từng độ tuổi; 1- 3 tuổi khoảng 2g muối/ngày; 4-6 tuổi khoảng 3g/ngày; 7-10 tuổi khoảng 7g/ngày; hơn 11 tuổi khoảng 5-6g/ngày.
• Cho đến nay chưa có bằng chứng rõ để khuyến cáo bệnh nhân có giảm chức năng thận không nên ăn protein bởi vì suy dinh dưỡng và suy mòn protein cũng làm tăng nguy cơ tử vong. Lượng protein hằng ngày tùy thuộc vào tuổi, trọng lượng cơ thể và chức năng thận.
• Với những bệnh nhân có suy giảm chức năng thận nặng giai đoạn 4-5, mức lọc cầu thận ước tính <30 ml/phút nên có chế độ ăn giảm protein.

Hạn chế dùng thức uống có alcohol:

• Không uống quá 140ml thức uống có alcohol (cồn) một tuần và không uống quá nhiều trong một lần.
  
• Uống nhiều thức uống có cồn làm cho các tiểu cầu trong máu có khuynh hướng tạo thành cục máu đông, nguyên nhân dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ.
  
• Rượu bia có thể ảnh hưởng đến thận theo cách trực tiếp hoặc gián tiếp, gây suy giảm chức năng lọc máu và cân bằng lượng nước trong cơ thể.
  
• Thuốc lá có hại cho tất cả mọi người, nhưng đặc biệt quan trọng nguy hiểm nếu hút thuốc lá khi mắc bệnh thận đa nang, vì hút thuốc làm tiến triển nhanh các nang thận gây phá hủy nhu mô thận và tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
  

• Nguy cơ mắc bệnh còn cao hơn ở những người uống vừa uống nhiều rượu bia, vừa hút thuốc.

• Lối sống lành mạnh không thể thiếu tập thể dục đều đặn giúp kiểm soát cân nặng và huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và bảo vệ thận.

Uống nước thế nào là đủ?

• Các chuyên gia khuyên, uống nước đủ giúp cơ thể không "khát nước" nhưng không phải uống quá mức.
  
• Thường lượng nước uống vào bằng lượng nước tiểu cộng thêm 500ml (lượng nước mất qua hơi thở và mồ hôi).
  
• Màu sắc của nước tiểu gợi ý tình trạng thiếu và thừa nước. Nước tiểu càng đậm màu chứng tỏ chúng ta đang thiếu nước và ngược lại.
  
• Nước tiểu mờ vẩn đục và tiểu buốt cho thấy bệnh nhân có nhiễm trùng đường tiểu. Nước tiểu màu đỏ hoặc nâu có cặn lắng loại trừ các nguyên nhân do thuốc, có thể bệnh nhân có nang thận xuất huyết.
  
• Nước tiểu màu vàng đậm hoặc ngả sang màu cam cho thấy có cô đặc nước tiểu chứng tỏ bệnh nhân đang thiếu nước.
  

Duy trì cân nặng:

• Ở bệnh nhân bệnh thận đa nang nếu có cân nặng lý tưởng được duy trì ổn định làm giảm tốc độ suy thận. Đối với tất cả mọi người, cân nặng hợp lý giúp giảm nguy cơ cao huyết áp và bệnh tim mạch.
  
• Cách thông thường để xác định cân nặng chuẩn đó là chỉ số BMI hay còn gọi là chỉ số khối cơ thể.
  
• BMI được tính dựa trên chiều cao và cân nặng theo công thức: BMI= (Cân nặng)/(Chiều cao x Chiều cao). Trong đó cân nặng tính bằng kilogam, chiều cao tính bằng mét.
  
• Theo phân loại của Hiệp hội đái đường các nước châu Á, chỉ số BMI bình thường của người châu Á từ 18,50 – 22,9 kg/m2.
  
• BMI dưới 18,5 nhẹ cân, từ 23 – 24,9 thừa cân và từ 25 trở lên là béo phì. Bệnh nhân cần tư vấn của bác sĩ nếu có thận và gan lớn để xác định cân nặng một cách chính xác hơn.
  

3. Gợi ý một số món ăn cho người bệnh thận đa nang

Một số món ăn có thể phù hợp với người bệnh thận đa nang:

• Bắp cải: Bắp cải trắng là loại rau chứa nhiều vitamin như B6, B12, vitamin K, rất giàu axit folic và chất xơ, những chất cần thiết cho sự phục hồi chức năng của thận.
  
• Cá: Những loại cá béo phổ biến nhất là cá hồi, cá trích, cá ngừ. Không chỉ có lợi cho sức khỏe nói chung mà còn rất tốt cho thận.
  

• Súp lơ: Súp lơ chứa nhiều vitamin C, vitamin K, canxi, axit folic, kali, chất xơ. Ăn súp lơ thường xuyên giúp hỗ trợ cải thiện chức năng hệ miễn dịch, tăng khả năng lọc thải, bài tiết của cơ thể.
  
• Nho: Thành phần resveratrol có trong hạt và vỏ quả nho mang lại hiệu quả trong việc bảo vệ các tế bào thận, phục hồi tổn thương thận gây ra bởi chế độ ăn nhiều chất béo. Bên cạnh đó, nho còn chứa chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây hại.
  
• Táo: Rất giàu vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, táo còn chứa các hoạt chất có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa.
  

Thuốc điều trị bệnh thận đa nang

SKĐS - Theo bác sĩ, hiện tại không có thuốc điều trị khỏi bệnh thận đa nang, tuy nhiên một loại thuốc mới được khuyến cáo có thể làm chậm sự phát triển của các nang thận, từ đó làm chậm diễn tiến suy thận mạn.