Theo ThS.BS. Nguyễn Đăng Quân - Phó Trưởng khoa Điều trị tích cực, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết: Áp xe gan thường gặp ở những người suy giảm miễn dịch, mắc bệnh đái tháo đường, người lớn tuổi, người mắc bệnh xơ gan… Áp xe gan là sự hình thành ổ mủ nhiễm khuẩn trong tổ chức gan, có thể to hoặc nhỏ, đơn độc hay nhiều ổ mủ khác nhau do tác nhân thường gặp là vi khuẩn hoặc ký sinh trùng.
Trong đó, áp xe gan do amip gây ra bởi một loại ký sinh trùng có tên là Entamoeba histolytica. Ký sinh trùng này gây ra bệnh amip, một bệnh nhiễm trùng đường ruột còn được gọi là bệnh lỵ amip. Sau khi nhiễm trùng xảy ra, ký sinh trùng có thể theo máu từ ruột đến gan. Bệnh amip lây lan do ăn thực phẩm hoặc nước bị nhiễm phân. Điều này đôi khi là do việc sử dụng chất thải của con người làm phân bón. Bệnh amip cũng lây lan qua tiếp xúc giữa người với người.
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe cho người bệnh áp xe gan do amip.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn người bệnh áp xe gan do amip
Chế độ ăn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe cho người bệnh áp xe gan do amip. Việc áp dụng chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp:
- Cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể, hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào gan, tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể chống lại sự tấn công của vi khuẩn, virus.
- Giảm gánh nặng cho gan, giúp gan hoạt động hiệu quả hơn trong việc thải độc tố, thanh lọc cơ thể.
- Tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng khác.
- Thúc đẩy quá trình hồi phục, rút ngắn thời gian điều trị.
- Giảm nguy cơ biến chứng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Ngoài ra, chế độ ăn phù hợp còn giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh như cải thiện tiêu hóa, tăng cảm giác thèm ăn.
2. Các dưỡng chất thiết yếu của chế độ ăn cho người bệnh áp xe gan do amip
Người bệnh áp xe gan do amip cần ăn các thực phẩm dễ tiêu hóa, ưu tiên các món ăn mềm, lỏng, nấu chín kỹ để giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa nhỏ mỗi ngày thay vì 3 bữa chính như bình thường để giảm bớt áp lực cho gan. Uống đủ nước giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ quá trình trao đổi chất.
Protein (Chất đạm): Là nguyên liệu thiết yếu cho quá trình tái tạo tế bào gan. Nên ưu tiên các loại protein dễ tiêu hóa như: thịt nạc, cá, trứng, sữa...
Calo: Cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể hoạt động. Nên chọn các thực phẩm giàu calo nhưng ít béo như: ngũ cốc nguyên hạt, khoai lang, chuối...
Vitamin và khoáng chất: Tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể, giúp tăng cường sức đề kháng. Nên bổ sung thực phẩm chứa vitamin A, C, E, K, các vitamin nhóm B, canxi, sắt, kẽm... có nhiều trong rau xanh, trái cây tươi...
3. Thực phẩm nên ăn và nên tránh khi bị áp xe gan do amip
Thực phẩm nên ăn
Thịt gà: Tốt nhất là ăn ức gà không da, thịt gà nạc giúp tăng sức đề kháng, giúp cơ thể có đủ "sức mạnh" để chống lại sự tấn công của bệnh. Ăn đủ lượng protein nạc là rất quan trọng. Những protein lành mạnh hơn này thúc đẩy chế độ ăn uống cân bằng hơn, đồng thời giúp gan thực hiện công việc quan trọng của nó. Nên chế biến thịt gà luộc hoặc hấp là tốt nhất.
Cá hồi: Cá hồi chứa nhiều acid béo omega-3 tốt cho sức khỏe, có thể giúp giảm viêm. Khác với thịt đỏ như thịt lợn và thịt bò, cá hồi ít chứa chất béo bão hòa. Nó cũng là một lựa chọn thay thế lành mạnh cho thịt vì nó cung cấp protein.
Chất béo trong cá hồi là acid béo omega-3 có lợi cho gan.
Các loại hạt: Các loại hạt có lượng cholesterol tốt cho sức khỏe và chứa nhiều vitamin E được chứng minh là có tác dụng giúp ích cho những người mắc bệnh gan. Các loại hạt cũng có hàm lượng protein rất cao. Những loại hạt tốt là quả hạnh, hạt dẻ cười, hạt bí ngô…
Các loại rau lá: Có quá nhiều lý do để thêm rau xanh vào chế độ ăn uống. Những loại rau xanh này chứa nhiều chất xơ, cũng chứa glutathione là một chất chống oxy hóa lành mạnh có thể hữu ích cho gan. Hãy thử các loại rau lá trong chế độ ăn uống như: Rau chân vịt, cải xoăn, rau diếp, bắp cải, rau cải rổ.
Quả mọng: Việc bổ sung chất chống oxy hóa vào chế độ ăn uống là điều mà gan (và các bộ phận khác trên cơ thể rất cần. Chất chống oxy hóa là những hợp chất bảo vệ và giảm tác động của tình trạng viêm lên gan. Có rất nhiều chất chống oxy hóa chống viêm trong các loại trái cây như quả việt quất.
Sữa chua: Là đồ uống rất tốt cho gan, ăn sữa chua hàng ngày giúp bạn điều chỉnh lượng vi khuẩn trong đường ruột, thúc đẩy nhu động ruột, bài tiết chất độc trong đường ruột, kích hoạt tiêu hóa và làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về gan.
Cháo bột yến mạch: Yến mạnh có chất xơ hòa tan được gọi là beta-glucans nên chúng cũng có thể giúp ngăn ngừa viêm nhiễm.
Dầu ô liu: Dầu ô liu rất giàu vitamin E và chất chống oxy hóa, cả hai thứ đều rất tốt cho sức khỏe của gan Dầu ô liu làm tăng lượng cholesterol tốt.
Nước: Uống nhiều nước để giúp cơ thể nhanh hồi phục, ví dụ nước lọc, nước trái cây, súp...
Thực phẩm và đồ uống nên tránh
Thực phẩm nhiều dầu mỡ có hại cho gan.
Người bệnh áp xe gan do amip nên hạn chế:
Đồ ăn nhiều dầu mỡ: Khó tiêu hóa, gây áp lực cho gan.
Thực phẩm cay nóng, kích thích: Có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm gan.
Rượu bia: Không uống rượu bia vì rược bia ảnh hưởng đến chức năng gan, cản trở quá trình điều trị. Đặc biệt là trong thời gian sử dụng thuốc điều trị bệnh metronidazole hoặc tinidazole.
Thực phẩm sống, tái: Không nên có nguy cơ cao nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng như nem, gỏi, tiết canh... không ăn rau sống chưa được rửa sạch, không uống nước chưa được đun sôi như nước lã ao, hồ, suối...
Đồ ăn nhiều muối: Dễ gây tích tụ nước trong cơ thể, ảnh hưởng đến chức năng gan.
Để xây dựng chế độ ăn phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của bản thân, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Bác sĩ sẽ dựa trên mức độ bệnh, tình trạng gan, cơ địa và sở thích ăn uống của người bệnh để đưa ra những lời khuyên cụ thể.
Lưu ý: Hiện nay chưa có vaccine dự phòng bệnh áp xe gan do amip. Vì vậy để phòng ngừa cách tốt nhất là đảm bảo vệ sinh và an toàn thực phẩm. Rửa tay sau khi ăn và đi vệ sinh. Tránh ăn thực phẩm chưa nấu chín và trái cây chưa gọt vỏ, thực phẩm hoặc đồ uống không đảm bảo vệ sinh.
Xem thêm:
