Lichen nitidus (lichen phẳng) là một rối loạn da không phổ biến gây ra các nốt sần nhỏ, bóng hình thành trên bề mặt da. Theo BSCKI. Trịnh Xuân Thủy, chuyên khoa Da liễu, lichen phẳng là một tình trạng viêm da gây ra bởi các tổn thương trên da, trên miệng và trong móng tay..., có thể tự biến mất trong khoảng thời gian nhất định. Lichen phẳng là bệnh da liễu cấp tính không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nó lại kéo dài, tái phát và làm suy giảm chất lượng cuộc sống.
Thương tổn có thể ở mọi vị trí nhưng hay gặp là mặt trước cổ tay, cẳng tay, mặt trước cẳng chân, vùng thắt lưng, không mấy khi thấy ở lòng bàn chân, bàn tay. Những nốt sần này thường có màu da hoặc màu trắng. Cũng có một số người bị lichen phẳng nhưng thương tổn lại ở niêm mạc, nhiều khi thương tổn ở miệng mà không có các thương tổn trên da.
Nguyên nhân gây bệnh hiện chưa được biết rõ nhưng bệnh được cho là có liên quan đến một số bệnh lý như nhiễm virus viêm gan C, giang mai, các bệnh lý miễn dịch... Lichen nitidus không cần điều trị trong hầu hết các trường hợp, vì ở phần lớn bệnh nhân, các nốt sần không ngứa hoặc khó chịu và có thể sẽ tự biến mất theo thời gian. Thông thường, lichen nitidus tự khỏi mà không cần điều trị trong vòng 1 năm.
Lichen nitidus là một bệnh thường không gây nguy hiểm nhưng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tâm lý của người bệnh.
1. Tầm quan trọng của dinh dưỡng với bệnh nhân lichen nitidus
Về chế độ ăn uống cho bệnh nhân lichen nitidus, không có chế độ ăn đặc biệt nào được khuyến cáo. Hội Da liễu Hoa Kỳ (AAD) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì một lối sống lành mạnh tổng thể, bao gồm chế độ ăn uống cân bằng, để hỗ trợ sức khỏe da và hệ thống miễn dịch.
Vì vậy, một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình điều trị. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng, giúp đẩy nhanh tốc độ phục hồi khi kết hợp với điều trị bằng thuốc.
Chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất có thể giúp giảm bớt các tổn thương da do lichen nitidus gây ra. Các vi chất dinh dưỡng như vitamin A, kẽm và protein cần thiết cho quá trình tái tạo tế bào da và lành vết thương. Một số thực phẩm có đặc tính chống viêm, giúp làm giảm bớt các triệu chứng viêm da liên quan đến bệnh.
Một chế độ ăn uống cân bằng giúp duy trì sức khỏe tổng thể, cung cấp năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Chế độ ăn giàu vitamin và khoáng chất giúp tăng cường chức năng hệ miễn dịch. Điều này đặc biệt quan trọng khi cơ thể đang trong quá trình điều trị bệnh.
2. Các dưỡng chất cần thiết cho bệnh nhân lichen nitidus
Người bệnh lichen nitidus nên duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng bao gồm các thực phẩm giàu dinh dưỡng như rau xanh, trái cây, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt giúp cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Mặc dù không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi lichen phẳng nhưng một số dưỡng chất có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể và giảm bớt triệu chứng.
Vitamin D: Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hệ miễn dịch và có thể giúp giảm viêm.
Nguồn thực phẩm: Cá béo (cá hồi, cá thu), lòng đỏ trứng, sữa tăng cường vitamin D.
Vitamin A: Vitamin A cần thiết cho sức khỏe của da và niêm mạc, giúp chống lại tình trạng viêm.
Nguồn thực phẩm: Gan, cà rốt, bí ngô, khoai lang, rau xanh lá đậm.
Vitamin C: Vitamin C được biết đến là có tác dụng chữa lành cơ thể.
Nguồn thực phẩm: Trái cây và rau quả, chẳng hạn như chanh, cam, dứa, ổi, kiwi và rau bina,...
Kẽm: Kẽm có vai trò quan trọng trong chức năng hệ miễn dịch và quá trình lành vết thương.
Nguồn thực phẩm: Thịt bò, thịt gà, hải sản, các loại hạt.
Acid béo omega-3: Acid béo omega-3 có tác dụng chống viêm và có thể giúp giảm ngứa và kích ứng da.
Nguồn thực phẩm: Cá béo, hạt lanh, hạt chia.
Probiotics: Probiotics giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, có thể hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm viêm.
Nguồn thực phẩm: Sữa chua, kefir, kim chi.
Chế độ ăn lành mạnh, cân bằng có thể hỗ trợ quá trình điều trị và giúp người mắc lichen nitidus cảm thấy tốt hơn.
3. Một số lời khuyên về chế độ ăn uống cho người bệnh lichen nitidus
3.1. Các thực phẩm người bệnh lichen nitidus nên ăn
- Ăn nhiều rau xanh và trái cây: Rau xanh và trái cây chứa nhiều vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường hệ miễn dịch.
- Bổ sung thực phẩm giàu protein: Protein cần thiết cho quá trình tái tạo tế bào da.
- Thực phẩm giàu vitamin A như trái cây màu vàng cam, rau, ngũ cốc, thực phẩm tăng cường có thể giúp ích.
- Bổ sung các acid béo omega - 3 tốt cho da như hạt lanh, dầu ô liu, quả óc chó, ngô giúp ngăn ngừa da khô.
- Thêm sữa chua ít béo vào chế độ ăn uống.
- Ăn thức ăn mềm và nhạt trong trường hợp bị lichen phẳng ở miệng.
- Uống đủ nước: Nước giúp duy trì độ ẩm cho da và hỗ trợ quá trình đào thải độc tố.
- Trà xanh là chất chống oxy hóa tuyệt vời, có thể giúp điều trị các rối loạn tự miễn dịch.
- Các gia vị như nghệ, tỏi, hành tây, húng quế, húng tây, kinh giới cay, cỏ cà ri giúp tăng cường khả năng miễn dịch.
3.2. Các thực phẩm người bệnh lichen nitidus nên hạn chế
- Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, đồ ngọt và đồ uống có gas: Những thực phẩm này thường chứa nhiều đường, muối và chất béo không lành mạnh, có thể làm suy yếu hệ miễn dịch.
- Tránh các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá: Những chất này có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh.
- Nếu có bất kỳ dị ứng thực phẩm nào, hãy tránh các thực phẩm gây dị ứng.
- Tránh ăn quá nhiều muối, đường, thực phẩm tinh chế, thực phẩm nhân tạo, chất bảo quản.
- Nếu bị lichen nitidus ở miệng, người bệnh cần tránh các loại thực phẩm cay, nóng và thực phẩm cứng, giòn vì chúng có thể gây kích ứng niêm mạc bên trong miệng. Tránh ăn các nhiều thịt đỏ trong chế độ ăn uống.
Lưu ý, chế độ ăn uống chỉ là một phần trong việc quản lý lichen nitidus. Không có chế độ ăn uống nào có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh lý này. Theo dõi phản ứng của cơ thể với các loại thực phẩm khác nhau và điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp.
Điều trị y tế theo chỉ định của bác sĩ da liễu là rất quan trọng. Bệnh nhân hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể và phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.
Xem thêm:
