Cường lách là một tình trạng bệnh lý khiến lá lách hoạt động quá mức hoặc tăng kích thước. Lách thường to ra khi cơ thể bị nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng, một số bệnh gan, bệnh về máu, một số bệnh ung thư...
Lá lách là một tạng nhỏ nằm sâu ở trong ổ bụng ở vùng hạ sườn trái. Lá lách là bộ phận lớn nhất của hệ bạch huyết trong cơ thể, đóng vai trò lọc máu, chống nhiễm trùng, lưu trữ tế bào máu trong cơ thể.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho bệnh nhân cường lách
Để hỗ trợ quá trình điều trị và cải thiện sức khỏe, người bệnh cường lách cần đặc biệt chú ý đến chế độ dinh dưỡng, cung cấp đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu. Chế độ dinh dưỡng phù hợp rất quan trọng đối với bệnh nhân cường lách, giúp hỗ trợ quá trình điều trị.
Giảm gánh nặng cho lá lách: Chế độ ăn hợp lý giúp giảm thiểu công việc lọc máu của lá lách, từ đó làm giảm tình trạng sưng to và đau của lá lách.
Cải thiện chức năng gan: Lá lách và gan có mối liên hệ mật thiết. Một chế độ ăn lành mạnh giúp hỗ trợ chức năng gan, từ đó giảm áp lực lên lá lách.
Cường lách là một tình trạng bệnh lý khiến lá lách hoạt động quá mức hoặc tăng kích thước.
Tăng cường hệ miễn dịch: Dinh dưỡng đầy đủ giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh và hỗ trợ quá trình hồi phục.
Cải thiện các triệu chứng: Chế độ ăn phù hợp có thể giúp người bệnh cường lách giảm các triệu chứng đi kèm như mệt mỏi, chán ăn, đầy bụng...
Hỗ trợ điều trị: Chế độ ăn kết hợp với điều trị bằng thuốc sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn trong việc kiểm soát bệnh cường lách.
2. Các dưỡng chất thiết yếu cho bệnh nhân cường lách
Để hạn chế cường lách nên thay đổi lối sống, ăn uống điều độ, đủ chất kết hợp với rèn luyện thể thao. Dưới đây là một số dưỡng chất thiết yếu nên bổ sung vào chế độ ăn hằng ngày của bệnh nhân cường lách:
Protein: Giúp xây dựng và sửa chữa các tế bào, tăng cường hệ miễn dịch. Nguồn protein tốt: thịt gà, cá, trứng, đậu nành...
Vitamin C: Tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể hấp thu sắt tốt hơn. Nguồn vitamin C: cam, bưởi, dâu tây, ớt chuông...
Vitamin B12: Quan trọng cho quá trình tạo máu. Nguồn vitamin B12: thịt đỏ, hải sản, trứng...
Vitamin K: Cần thiết cho quá trình đông máu. Nguồn vitamin K: rau lá xanh đậm, bông cải xanh...
Sắt: Sắt rất quan trọng đối với nhiều chức năng quan trọng của cơ thể. Khoáng chất này cần thiết cho các tế bào máu vận chuyển oxy đến mọi tế bào trong cơ thể bạn. Người bệnh cường lách rất dễ bị thiếu máu do đó cung cấp đủ sắt hỗ trợ quá trình tạo máu. Nguồn sắt: thịt đỏ, các loại hạt, rau lá xanh đậm...
Kẽm: Hỗ trợ quá trình lành vết thương, tăng cường hệ miễn dịch. Nguồn kẽm: hải sản, thịt đỏ, các loại hạt...
Chất xơ: Giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt, ngăn ngừa táo bón. Nguồn chất xơ: rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt...
Chất béo lành mạnh: Chất béo từ thực phẩm nguyên chất và phần lớn chưa qua chế biến có tác dụng giúp giảm viêm. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe lá lách và giảm các triệu chứng của cường lách.
Gia vị: Một số loại gia vị và thảo mộc có đặc tính chống viêm giúp bảo vệ và cân bằng chức năng của lá lách. Thêm hương vị chứa chất chống oxy hóa vào bữa ăn hàng ngày của người bệnh như:
- Nghệ
- Gừng
- Hạt tiêu đen
- Saffron
- Tỏi
Chế độ ăn ưu tiên thực phẩm lành mạnh có thể giảm các triệu chứng của bệnh cường lách.
3. Những nguyên tắc người bệnh cường lách cần lưu ý trong chế độ ăn
Cường lách có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt một số loại tế bào máu hoặc tất cả các loại tế bào máu dẫn đến thiếu máu, giảm số lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Cường lách có thể từ nhẹ đến nặng, và tình trạng thiếu hụt tế bào máu cũng vậy. Một số người sẽ không nhận thấy tác động của cường lách và có thể không cần điều trị. Tuy nhiên, khi phát hiện bị cường lách, người bệnh nên lưu ý thay đổi thói quen để xây dựng chế độ ăn lành mạnh.
Uống đủ nước: Nước giúp thải độc tố, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và làm giảm gánh nặng cho lá lách. Uống đủ nước hàng ngày cũng có thể giúp lá lách hoạt động hiệu quả hơn, giúp cơ thể thải độc tố ra ngoài và điều hòa lưu lượng máu.
Chế độ ăn uống lành mạnh: Hãy ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ tự nhiên như rau xanh, quả và ngũ cốc nguyên hạt. Tăng cường những thực phẩm tốt cho lá lách là những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, có thể giúp cải thiện chức năng và chống lại bệnh tật.
Ăn nhiều rau xanh và trái cây: Cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ giúp tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện chức năng gan.
Chia nhỏ bữa ăn: Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày giúp giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.
Tránh các thực phẩm gây dị ứng: Gây viêm và làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
3.1. Những thực phẩm người bệnh cường lách nên ăn
Một số loại thực phẩm quen thuộc giúp bổ sung dinh dưỡng và có thể cải thiện chức năng của lá lách.
- Trái cây: Cam, bưởi, táo, dưa hấu... chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp tăng cường chức năng miễn dịch của lá lách. Các loại trái cây chứa nhiều vitamin C giúp giảm viêm nhiễm và bảo vệ lá lách khỏi tổn thương.
- Rau xanh: Rau lá xanh như rau cải, rau bina, rau ngót, bông cải xanh, củ cải đều chứa nhiều chất chống oxy hóa và chất chống vi khuẩn. Chúng giúp cung cấp dưỡng chất cho lá lách và tăng cường chức năng miễn dịch.
- Cá béo: Cá hồi, cá thu... chứa protein và chất béo lành mạnh hỗ trợ chức năng miễn dịch.
- Các loại hạt: Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt điều đều chứa nhiều chất xơ, omega-3 và chất chống oxy hóa. Chúng giúp làm sạch lá lách và cung cấp dưỡng chất cần thiết.
- Gạo lứt: Cung cấp nhiều chất xơ.
- Gừng: Gừng có chứa chất chống vi khuẩn và kháng virus, giúp giảm viêm nhiễm và bảo vệ lá lách khỏi tổn thương.
- Hành tây: Hành tây chứa chất chống vi khuẩn và chất chống viêm. Chúng giúp giảm viêm nhiễm và bảo vệ lá lách khỏi tổn thương.
- Hạt chia: Hạt chia chứa nhiều chất xơ, omega-3 và chất chống oxy hóa. Chất xơ trong hạt chia giúp làm sạch lá lách bằng cách loại bỏ chất độc tích tụ trong cơ thể.
3.2. Những thực phẩm người bệnh nên hạn chế
- Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh: Những thực phẩm này gây khó tiêu, làm tăng gánh nặng cho gan và lá lách.
- Hạn chế đồ uống có cồn, chất kích thích: Ảnh hưởng xấu đến gan và lá lách.
- Thịt đỏ: Gây khó tiêu, tăng cholesterol.
- Đồ ăn nhiều muối: Gây tăng huyết áp, ảnh hưởng đến tim mạch.
- Đồ ngọt: Gây tăng đường huyết, béo phì.
- Đồ uống có gas: Gây đầy hơi, khó tiêu.
3.3. Một số món ăn gợi ý cho người bệnh cường lách
Người bệnh cường lách nên ưu tiên các món ăn từ rau củ cung cấp khoáng chất và chất xơ.
- Súp rau củ: Cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ.
- Cá hấp: Nguồn protein và omega-3 tốt.
- Gạo lứt: Cung cấp nhiều chất xơ.
- Salad rau củ: Kết hợp nhiều loại rau củ khác nhau để tăng cường dinh dưỡng.
Để có chế độ ăn phù hợp nhất, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng một thực đơn chi tiết, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể và phù hợp với tình trạng bệnh của từng người.
Lưu ý, chế độ ăn uống chỉ là một phần trong quá trình điều trị cường lách. Bệnh nhân cường lách cần kết hợp với việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, nghỉ ngơi hợp lý và thường xuyên kiểm tra sức khỏe để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.
Xem thêm:
