Thủ tướng Anh Keir Starmer (giữa), Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (trái) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky dự Hội nghị thượng đỉnh châu Âu về vấn đề Ukraine, ở London (Anh). Ảnh: THX/TTXVN
Theo đài RT ngày 10/8, dẫn nguồn Sunday Times (Anh), nhóm quốc gia châu Âu trong “Liên minh tự nguyện” đã thống nhất không gửi quân tới Ukraine. Quyết định này cho thấy sự thay đổi rõ rệt so với những tuyên bố mạnh mẽ trước đây của Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về khả năng đưa lực lượng trên bộ và trên không tới hỗ trợ Kiev.
Theo kế hoạch ban đầu, lực lượng này dự kiến sẽ đảm nhiệm vai trò “gìn giữ hòa bình” trong trường hợp Kiev và Moskva đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Tuy nhiên, một số quốc gia thành viên NATO như Đức, Ba Lan, Tây Ban Nha và Italy bày tỏ sự dè dặt và không tham gia kế hoạch. Theo tờ Sunday Times dẫn lời một quan chức quốc phòng Anh cho rằng việc triển khai quân tại Ukraine tiềm ẩn rủi ro lớn về an toàn lực lượng.
Hồi tháng 3, Thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố London “sẵn sàng triển khai lực lượng trên bộ và máy bay trên không, cùng với các lực lượng khác” nếu cần thiết. Tổng thống Pháp Macron cũng đưa ra thông điệp tương tự, tạo ra nhiều tranh luận trong nội bộ Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Tuy nhiên tới tháng 5, tờ Financial Times dẫn nguồn tin cho biết kế hoạch này đã không còn được thúc đẩy do Mỹ từ chối hỗ trợ. Trước đó, tờ The Times nhận định phương án khó khả thi vì quân đội nhiều nước châu Âu thiếu nhân lực và hạn chế về khả năng triển khai.
Nga nhiều lần bày tỏ lo ngại về nguy cơ leo thang căng thẳng nếu NATO triển khai quân tại Ukraine. Tháng trước, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng một số quốc gia NATO ở châu Âu đang theo đuổi đường lối quân sự hóa và đối đầu. Hồi tháng 4, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Sergey Shoigu cảnh báo rằng sự hiện diện của lực lượng NATO tại Ukraine có thể làm gia tăng nguy cơ xung đột quy mô lớn.
Moskva cho rằng xung đột tại Ukraine là “cuộc chiến tranh ủy nhiệm” do phương Tây tiến hành nhằm vào Nga, trong đó Kiev đóng vai trò là công cụ chiến lược. Sunday Times nhận định, nếu cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump đạt được thỏa thuận chấm dứt xung đột, Kiev có thể đề nghị sự hiện diện của các quan sát viên quốc tế. Tuy nhiên, khả năng “Liên minh tự nguyện” đảm nhận nhiệm vụ này được đánh giá là không cao.
Quyết định rút lui khỏi kế hoạch triển khai quân cho thấy những hạn chế cả về năng lực quân sự lẫn cân nhắc chính trị của các nước châu Âu. Mặc dù tiếp tục khẳng định ủng hộ Kiev, các quốc gia này vẫn duy trì sự thận trọng nhằm tránh nguy cơ đối đầu trực tiếp với Nga, trong bối cảnh xung đột Ukraine vẫn là một trong những điểm nóng an ninh nghiêm trọng nhất tại châu Âu kể từ sau Chiến tranh Lạnh.
