Châu Âu: Lửa đã bùng lên

Từ các cuộc biểu tình phản đối thuế nhiên liệu

Các cuộc biểu tình liên tục diễn ra trong các cuối tuần qua tại Pháp đã trở thành đợt biểu tình phản đối Chính phủ lớn nhất trong vòng 50 năm qua. Cảnh sát phải sử dụng từ vòi rồng, đến xe tăng, xe bọc thép để trấn áp dòng người biểu tình. Cuộc biểu tình khiến hàng trăm người bị thương, hàng nghìn người bị bắt, gây thiệt hại cho nền kinh tế Pháp hàng tỷ euro….

Hàng trăm nghìn người Pháp trong trang phục áo vàng đã xuống đường biểu tình với xuất phát điểm là phản đối thuế môi trường đối với nhiên liệu. Đến nay, các cuộc xuống đường của những người biểu tình “Áo vàng” không còn thu hẹp trong vấn đề thuế nhiên liệu mà nó đã mở rộng hơn, chuyển thành phong trào phản đối chính sách của Chính phủ thu hút mọi đối tượng, lứa tuổi, nghề nghiệp tham gia, kể cả học sinh. Ngoài thuế xăng dầu, những người biểu tình yêu cầu tăng lương hưu, tăng lương tối thiểu, yêu cầu được nghỉ hưu từ 60 tuổi, khôi phục lại thuế đối với người  giàu, yêu cầu thay đổi phương thức thi cử và vào đại học…. Từ các mục tiêu kinh tế, xã hội, người biểu tình chuyển sang các mục tiêu chính trị như yêu cầu Tổng thống E.Macron từ chức, giải tán Quốc hội hay bầu cử trước hạn…

Học sinh ở Pháp biểu tình phản đối chính sách giáo dục của Pháp.

Cuộc biểu tình lần này đã trở thành thử thách lớn nhất đối với Tổng thống Pháp E.Macron kể từ khi ông nhậm chức.  Đáng lý, các cuộc biểu tình ban đầu ở Pháp cần một “liều thuốc tổng lực” tấn công, nhưng tất cả đã quá muộn, nay nó đã trở thành căn bệnh trầm kha khó trị.  Liều thuốc muộn màng của Tổng thống Pháp Macron đích thân đưa ra không có tác dụng nhiều. Ông  ban bố tình trạng khẩn cấp về kinh tế và xã hội, đồng thời cam kết hủy bỏ tăng thuế nhiên liệu, tăng lương tối thiểu, mở rộng diện miễn đóng bảo hiểm xã hội, không đánh thuế các khoản thu nhập từ làm thêm….  Đây được xem là những “liệu pháp sốc” để giải quyết cuộc khủng hoảng, tuy nhiên dường như các liệu pháp này đã quá muộn màng và không đủ mạnh. Những người biểu tình cho rằng, các tuyên bố của Tổng thống thiếu thuyết phục và không phải ai cũng được hưởng lợi từ các thay đổi đó. Họ sẽ không dỡ bỏ các rào chắn mà họ dựng lên, sẽ tiếp tục biểu tình để chờ đợi những chính sách rõ ràng hơn từ phía chính phủ.

Đến nguy cơ làm bất ổn châu Âu

Những cuộc biểu tình biến thành bạo động tại Pháp có từ nguyên nhân người dân Pháp cho rằng Tổng thống không cải thiện kinh tế ì ạch của đất nước trong 1 năm rưỡi qua, đời sống người dân khó khăn, nạn thất nghiệp gia tăng, thâm hụt ngân sách … Thậm chí nhiều người dân Pháp còn buộc tội Tổng thống Macron là Tổng thống của người giàu với các chính sách giảm thuế cho người giàu, trong khi doanh nghiệp làm ăn khó khăn phải gánh nhiều loại thuế… Theo một số nhà phân tích chính trị, việc Anh rời khỏi châu Âu (Brexit) hay các cuộc biểu tình ở Pháp phản ánh hệ quả của những mâu thuẫn trong xã hội, sự bất mãn về kinh tế của tầng lớp lao động nghèo ở Pháp.

Phong trào áo vàng đang len rộng ở Pháp

Phong trào Áo vàng ở Pháp như một “căn bệnh dịch” đã lan sang Bỉ, Hà Lan, Italia. Tại thủ đô Brussels, Bỉ, người dân xuống đường phản đối tình trang giá cả leo thang. Trong khi tại Hà Lan, những người "Áo vàng" xuống đường đòi giải quyết vấn đề chi phi sinh hoạt đắt đỏ, tăng tuổi nghỉ hưu, người nhập cư và yêu cầu Thủ tướng Mark Rutte từ chức. Còn ở Italia, người dân phản đối chính phủ trong việc lãng phí ngân sách khi xây dựng tuyến đường sắt xuyên dãy Alps.

Cảnh sát không ngăn nổi dòng người biểu tình tại Pháp

Có thể nói, bóng dáng của cuộc khủng hoảng kinh tế 10 năm trước vẫn còn lẩn khuất ở châu Âu, người dân quá mệt mỏi với tình trạng èo uột của kinh tế, đời sống khó khăn, khoảng cách giàu nghèo ngày càng được nới rộng…. là nguyên nhân sâu sa đẩy xã hội châu Âu vào một cuộc khủng hoảng không lối thoát. Trong lịch sử đã chứng kiến nhiều cuộc khủng hoảng bắt nguồn từ kinh tế, từ đó sẽ dẫn tới những hệ lụy bất ổn chính trị, thậm chí cả đe dọa cả sự thống nhất của châu Âu.  Tuy nhiên làm gì để giải quyết cội gốc vấn đề, làm cách nào để lấy lại niềm tin của người Pháp, hay làm sao để những phong trào gây bất ổn xã hội này không lan rộng khắp châu Âu là những bài toán đặt ra cho các nhà lãnh đạo Pháp và châu Âu….

Hải Yến (theo Reuters, Bloomberg)