Chất lượng và độ phủ san hô giảm
Theo Ban Quản lý Vịnh Nha Trang, việc dừng các hoạt động bơi, lặn biển từ 27/6, tại các điểm xung quanh Hòn Mun là thực hiện theo chỉ đạo của TP. Nha Trang (Khánh Hòa). Việc dừng bơi, lặn để tiến hành khảo sát, đánh giá hiện trạng, xác định các khu vực dễ bị tổn thương. Từ đó xây dựng kế hoạch hoạt động Khu bảo tồn biển Vịnh Nha Trang phù hợp trong thời gian tới.
Trước đó, Ban Quản lý Vịnh Nha Trang với vai trò quản lý khai thác các giá trị Vịnh Nha Trang trên cơ sở quản lý, bảo vệ danh lam thắng cảnh cũng đã có khảo sát, báo cáo chi tiết về hiện trạng san hô quanh đảo Hòn Mun.
Theo đó, các điểm khảo sát được tiến hành ở cả bốn phía gồm: Đông Bắc Hòn Mun; Tây Bắc Hòn Mun; Tây Nam Hòn Mun; Đông Nam Hòn Mun.
Qua cuộc khảo sát công phu cho thấy khu vực Đông Bắc có độ phủ san hô cao nhất với 41,63%. Khu vực Tây Bắc có độ phủ san hô 24,6%; khu vực Đông Nam 14,5%; khu vực Tây Nam chỉ đạo 7,8%.
Nhiều san hô chết ở Vịnh Nha Trang.
Qua chất lượng độ phủ của san hô và so với chất lượng rạn của English et al (năm 1997) cho thấy chất lượng chung rạn san hô ở Hòn Mun chỉ đạt dưới mức trung bình. Cụ thể, độ phủ san hô ở Đông Bắc và Tây Nam của Hòn Mun ở tình trạng kém. Độ phủ san hô ở Tây Nam Hòn Mun rất kém. Chỉ khu vực Đông Bắc Hòn Mun ở tình trạng trung bình.
So với năm 2015, độ phủ san hô ở Hòn Mun đã giảm mạnh. Đặc biệt là ở khu vực Tây Nam và Đông Nam Hòn Mun độ bao phủ san hô trung bình giảm từ 52,2% (tình trạng tốt) năm 2015 xuống chỉ còn 11,15% (tình trạng kém) tại thời điểm khảo sát vào năm 2022.
Bảo vệ nghiêm ngặt khu vực Hòn Mun
Sau khi nghe báo cáo việc suy giảm rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun, Vịnh Nha Trang của các cơ quan liên quan cũng như lắng nghe nhiều ý kiến của các chuyên gian, ban, ngành, nhà khoa học… Thường trực Tỉnh ủy Khánh Hòa đã thông báo kết luận và đưa ra nhiều giải pháp.
Chất lượng san hô bị suy giảm.
Theo kết luận, việc suy giảm phần lớn rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun là một quá trình chịu tác động tích lũy từ nhiều năm, gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trong đó, nguyên nhân khách quan dẫn đến việc suy giảm rạn san hô nêu trên là do tác động của biến đổi khí hậu, ảnh hưởng của cơn bão Damrey năm 2017 và cơn bão số 09 năm 2021 (không có hiện tượng 2 a-xit hóa đại dương).
Nguyên nhân chủ quan là do công tác quản lý nhà nước, sự phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương liên quan, hoạt động của Ban quản lý Vịnh Nha Trang còn nhiều bất cập, hạn chế, thiếu sót; nhiều hoạt động của con người tác động lên hệ sinh thái biển Vịnh Nha Trang nói chung và rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun nói riêng vẫn chưa được xử lý kịp thời.
Các rạn san hô bảo vệ nhiều loài vật quý dưới biển nên cần chung tay bảo vệ. (Ảnh: Nguyễn Văn Đức).
Nhiều giải pháp quan trọng đã được đưa ra. Điển hình như trước mắt dừng lặn biển và tăng cường hiệu quả hoạt động của đội kiểm tra liên ngành trong công tác tuần tra, bảo vệ nghiêm ngặt khu vực bảo tồn Hòn Mun, kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, hủy hoại môi trường tại khu vực này.
Về lâu dài, UBND tỉnh Khánh Hòa chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng kế hoạch điều tra, khảo sát, đánh giá định kỳ các tác nhân của làm suy giảm rạn san hô trên Vịnh Nha Trang. Đề ra các giải pháp phù hợp để bảo vệ và phục hồi các rạn san hộ một cách bền vững, lâu dài… Kêu gọi các tổ chức phi chính phủ, tổ chức quốc tế, người dân, doanh nghiệp cùng chung tay với chính quyền để bảo tồn giá trị đặc hữu, đa dạng của Vịnh Nha Trang.
Theo chuyên gia lặn biển Nguyễn Văn Đức, những rạn san hô bảo vệ tốt sẽ tạo ra môi trường sinh thái của hàng nghìn loài sinh vật đáy và cá, trong đó có cả những loài hải sản quý hiểm. Vậy nên chung tay khôi phục, bảo vệ san hô là điều cần thiết.
