Đại biểu Phan Viết Lượng đặt vấn đề về tình trạng quy hoạch đô thị tại các thành phố lớn liên tục thay đổi, “phá nát quy hoạch đô thị, thậm chí phải điều chỉnh nhiều lần theo ý chủ đầu tư”, hay thậm chí nhiều chủ đầu tư “chỉ đạo” quy hoạch. Thực trạng nhà cao tầng mọc lên san sát tại các thành phố lớn khiến hạ tầng giao thông và xã hội không kịp đáp ứng, Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà đã giải trình các vấn đề liên quan.
Sẽ thanh tra quy hoạch tại trung tâm một số đô thị lớn
Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà cho rằng, tăng cường công tác quản lý phát triển đô thị đảm bảo chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất theo quy hoạch và kế hoạch, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương, từng vùng và cả nước theo từng giai đoạn.
Công tác quy hoạch phải bảo đảm công khai, minh bạch trong việc lập, phê duyệt và công bố quy hoạch theo quy định của pháp luật; chú trọng công tác quy hoạch gắn với giảm áp lực dân số nội đô, phù hợp với hệ thống hạ tầng, cảnh quan đô thị; quan tâm đúng mức công tác tổ chức lấy ý kiến và tiếp thu ý kiến của cộng đồng dân cư đối với các đồ án quy hoạch; năm 2019, hoàn thành việc lập cổng thông tin điện tử quốc gia về quy hoạch.
Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà
Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà thừa nhận hiện nay còn thực trạng quy hoạch nhà không đồng bộ quy hoạch phát triển hạ tầng. Bộ trưởng cho biết, trong thời gian tới sẽ kiểm soát chặt chẽ hơn việc điều chỉnh quy hoạch. Ông cũng nhấn mạnh rằng Thanh tra Bộ sẽ vào cuộc xử lý việc phá vỡ quy hoạch chi tiết.
“Trong năm nay, cũng như sang năm, Bộ Xây dựng trực tiếp cho thanh tra một số quy hoạch chi tiết, đặc biệt là tại trung tâm một số đô thị lớn. Từ đó, có xử lý dứt điểm vấn đề này”, Bộ trưởng nói.
Bộ Xây dựng sẽ sớm phê duyệt các loại quy hoạch theo Luật Quy hoạch nhằm hạn chế những bất cập của công tác quy hoạch hiện nay; kiểm soát và xử lý tình trạng quy hoạch nhưng không triển khai thực hiện; chấn chỉnh việc điều chỉnh quy hoạch cục bộ và quy hoạch chi tiết một cách tùy tiện, lợi dụng điều chỉnh quy hoạch để trục lợi, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của nhân dân và nhà nước.
Phê duyệt dự án - có hiện tượng “bôi trơn”
Quan tâm đến các công trình xây dựng sử dụng vốn ngân sách nhà nước, đại biểu Bùi Văn Phương (Ninh Bình) cho rằng, các công trình này thường “có giá thành cao hơn nhiều, thậm chí cao hơn nhiều lần so với công trình xây dựng tương tự do tư nhân thực hiện”. Phải chăng việc chậm sửa đổi bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn, đơn giá xây dựng là kẽ hở cho lãng phí, tiêu cực, tham nhũng trong xây dựng? Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết bao giờ sửa đổi bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn và đơn giá xây dựng?
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, trong thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục đánh giá các đơn giá, hiện đã loại bỏ, sửa đổi khoảng trên 2.000 đơn giá. Bộ trưởng tin rằng, “việc áp dụng định mức giá mới sẽ giúp giá thành xây dựng sử dụng vốn nhà nước giảm xuống. Năm 2021 bắt đầu thực hiện phương pháp định giá mới, đáp ứng nhu cầu thị trường và hội nhập quốc tế”.
Ngoài ra, theo Bộ trưởng, với các công trình tư nhân, “nói thật người ta quản lý chặt chẽ hơn, tiếp cận trực tiếp với cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, và tiết kiệm chi phí chung nên giá thành xây dựng thấp hơn”. “Chúng tôi sẽ kiểm soát tốt hơn để có giá thành hợp lý, đúng, đủ chi phí”, Bộ trưởng khẳng định.
Theo Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa), ở không ít dự án, việc thực hiện trình tự, thủ tục, quy chuẩn, tiêu chuẩn theo quy định pháp luật trong công tác lập, thẩm định, nghiệm thu công trình còn vi phạm, gây thất thoát vốn ở một số khâu có nguyên nhân chủ quan từ ý chí chủ thầu theo nguyên tắc “chuyên môn càng sâu, vi phạm càng tinh vi”, “chi phí cho việc càng cao thì việc phê duyệt càng thuận lợi”. Tùy thuộc vào tính chất dự án, nguồn gốc dự án khác nhau thì tồn tại tỷ lệ phần trăm tương ứng cho chủ đầu tư. Dẫn ra thực trạng này, đại biểu nêu rõ: Những vi phạm nêu trên chủ yếu do Kiểm toán nhà nước phát hiện, có kiến nghị xử lý. Bộ trưởng đã có chỉ đạo gì với thanh tra chuyên ngành để thanh tra xử lý, chủ động ngăn chặn những vi phạm nêu trên?
Trả lời đại biểu, Bộ trưởng cho biết, trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt dự toán có nguyên nhân từ cán bộ thực hiện, có hiện tượng “bôi trơn”. Trong thực hiện có thể có tình trạng này, nếu phát hiện sẽ xử lý nghiêm túc về trách nhiệm công vụ, vi phạm hành chính, nếu phát hiện vi phạm hình sự sẽ xử lý theo quy định pháp luật hình sự. Chúng tôi sẽ tiến hành thanh tra xây dựng để thanh tra một số công trình riêng, qua đó phát hiện, ngăn chặn vi phạm này.
