Chàng cao bồi của Tây Nguyên

12-02-2012 20:15 | Văn hóa – Giải trí
google news

Nhắc đến những bản nhạc mang đậm âm hưởng núi rừng Tây Nguyên, người yêu nhạc không thể không nhắc tới Nguyễn Cường và khi nhắc đến ông, người ta cũng sẽ nghĩ ngay tới tiếng cồng chiêng vang vọng từ đại ngàn.

Nhắc đến những bản nhạc mang đậm âm hưởng núi rừng Tây Nguyên, người yêu nhạc không thể không nhắc tới Nguyễn Cường và khi nhắc đến ông, người ta cũng sẽ nghĩ ngay tới tiếng cồng chiêng vang vọng từ đại ngàn.

Duyên số phải gắn với Tây Nguyên

Với dáng vẻ của chàng cao bồi, chiếc mũ phớt, hàng ria rậm và cặp kính, nếu chưa bao giờ gặp ông, ít ai nghi chàng trai sinh ra và lớn lên ở 36 phố cổ Hà Nội lại có một tình yêu mãnh liệt với Tây Nguyên đến như vậy. Núi rừng Tây Nguyên đã trở thành ngôi nhà thứ hai của ông. Ông gắn bó suốt thời trai trẻ của mình với buôn làng, với màu đất đỏ bazan.

Đó là điều mà Nguyễn Cường thu hút bất cứ ai tiếp xúc với anh, anh nhẹ nhàng cả về cách đi đứng và cách nói chuyện chứ không phải là chất bụi bặm, ào ào như mọi người nghĩ trước đó, chỉ mỗi điệu cười của anh là thật lớn, thật sảng khoái.

 Nhạc sĩ Nguyễn Cường.

Nguyễn Cường cho biết: “30 năm rồi, từ tháng 5/1981 cho đến bây giờ, có nhiều kỷ niệm lắm, tất cả tràn về con người, văn hóa Tây Nguyên, tất cả tạo thành một tình yêu. Lần đầu tiên tôi đến Tây Nguyên, tôi ở đó 8 tháng và thấy hoàn toàn bị mê hoặc, không cảm giác mình là ai, gần như là một tình yêu nam nữ, lớn hơn cả sự ấy nữa. Vì được tiếp cận với nền văn hóa bản địa rất kỳ lạ của dân tộc Ê Đê, từ cồng chiêng cho đến lối hát của họ, tạo cho mình một niềm đam mê đến như thế”.

Phải chăng đó cũng là lúc một Nguyễn Cường kết duyên cùng mảnh đất đầy duyên phận này. Nhưng có lẽ chưa bao giờ Nguyễn Cường nghĩ mình như một nhà văn hóa Tây Nguyên như nhiều người vẫn yêu mến phong cho anh, đơn giản “tôi chỉ cảm được Tây Nguyên, cảm để mà hát, nó tự nhiên như một dòng chảy bất tận, như tình yêu nam nữ vậy”. Tây Nguyên với anh mãi như nữ thần mặt trời, còn anh mãi là chàng Đam San kiêu bạc mà thôi.

Kể từ ngày anh đặt chân lên mảnh đất Tây Nguyên năm 1981 và sáng tác nên ca khúc đầu tay H’Ren lên rẫy cũng là ngày nền âm nhạc Việt Nam định vị được một Nguyễn Cường đầy đam mê với chất rock Tây Nguyên. Một phong cách Nguyễn Cường với chất liệu nhạc dân gian, đó là chất liệu nhạc Tây Nguyên và chất liệu Đồng bằng Bắc Bộ. Anh được người hâm mộ cả nước biết tới những tình khúc Tây Nguyên nổi tiếng như: Anh muốn sống bên em trọn đời, Ly cà phê Ban Mê… và không dưới 50 ca khúc, tác phẩm khí nhạc và không dưới 7 ca khúc “huyện ca” của Đăk Lăk. Nhưng những ca khúc của anh chưa bao giờ đụng nhau về ca từ lẫn nội dung và đều bừng lên sự khát khao, cháy bỏng, những ca từ nóng rẫy những cảm xúc tươi mới đang căng tràn trong từng điệu nhạc, ca từ như ca khúc: Anh muốn sống bên em trọn đời, Đôi mắt Plây ku, Ly cà phê Ban Mê…
 
Điều độc đáo hơn cả, Nguyễn Cường đã giúp người Việt Nam hiểu Tây Nguyên qua mỗi tên núi, tên sông, tên đường được anh lồng ghép một cách khéo léo. Chính anh đã giúp người Việt Nam biết tới núi Chư Prông, biết núi Chư Quin, đường Yrút ở đâu, biết ly cà phê Ban Mê sóng sánh và ngon như thế nào. Người ta mặc nhiên chấp nhận những điều đó là những đặc sản của Tây Nguyên và ngân nga nó. Mỗi ca khúc của anh có những ca từ, vần điệu khác nhau, mỗi khi người ca sĩ ấy hát lên là khán giả cảm nhận được đâu là ca khúc của Nguyễn Cường, đâu là ca khúc của nhạc sĩ Hoàng Vân… Nhạc của Nguyễn Cường cứ chảy tự nhiên, như một phong cách không thể lẫn với Hoàng Vân hay bất cứ ai viết về Tây Nguyên.

Nguyễn Cường cho rằng dù bản thân người nhạc sĩ có sáng tác nên những ca khúc hay nhưng để tác phẩm có thể đi vào lòng người nghe, sống cùng năm tháng thì phải phụ thuộc rất nhiều ở người thể hiện. Hàng chục ca khúc được biết tới của Nguyễn Cường đã được giọng hát của YMoan và Siu Black thể hiện thành công và giọng ca của “hai con chim họa mi” nơi núi rừng ấy được bay xa như ngày hôm nay cũng nhờ những ca khúc của anh đã cất cánh, khiến cho hàng triệu người Việt Nam rung động bởi sự cháy bỏng, sự cao độ của âm vực trong mỗi ca từ mà Nguyễn Cường viết. Có thể nói, số phận của người nhạc sĩ Nguyễn Cường và người ca sĩ YMoan hay Siu Black đều là cặp bài trùng, không thể tách rời nhau. Vì vậy, sự ra đi của người tri kỉ Y Moan là nỗi đau, nỗi mất mát lớn của Nguyễn Cường.

Người nghệ sĩ không có tuổi

Đã 30 năm qua, kể từ ngày Nguyễn Cường đặt chân tới mảnh đất Tây Nguyên, tới hôm nay, ngọn lửa Tây Nguyên ấy vẫn còn rực cháy trong những tác phẩm mới của anh. Tháng 5/2011 vừa qua, người nhạc sĩ Hà thành ấy vừa tự kỉ niệm cho mình 30 năm nhân ngày đến với Tây Nguyên bằng một ca khúc mới tinh, đó là Bay lên C’ư Kuin (Chư Quin). Đây là một “huyện ca” về một vùng đất mới tách ra của tỉnh Đăk Lăk, một vùng đất vẫn giữ được vẻ đẹp tự nhiên phóng khoáng, hoang sơ của cao nguyên.

“Người Hà Nội đến với Tây Nguyên, cảm thức mà nói, ở một nơi chật chội đến với nơi khoáng đạt, thiên nhiên đẹp đẽ, cộng với nền văn hóa bản địa rất mãnh liệt, thú vị, rất độc đáo, cồng chiêng và những làn dân ca của dân tộc Ê Đê. Hà Nội là nơi tích tụ văn hóa của cả nước, chính vì vậy, khi người Hà Nội sáng tác (nhạc phẩm) về Tây Nguyên thì sẽ mang được cả tinh hoa của Việt Nam đến với Tây Nguyên. Chính vì thế mà nó hấp dẫn tôi” - Nguyễn Cường chia sẻ.

 Nét độc đáo của văn hóa Tây Nguyên luôn là đề tài hấp dẫn cho các văn nghệ sĩ.
Anh kể: “Khi mình cùng với đồng chí Phó Chủ tịch huyện tới một gia đình nông dân dưới chân núi Chư Quin, tới nhà, chúng tôi gọi mãi chẳng thấy ai, chỉ có mỗi đàn dê chạy ra kêu be be đón khách… Mãi một lúc sau mới có một cô bé mới 16 - 17 tuổi từ trên cây ổi tụt xuống. Lúc ấy, cô bé không biết hai người đàn ông lạ kia là ai, cũng không hỏi han gì, cứ thế mời chúng tôi vào nhà, mời khách ăn một quả đu đủ… ương. Tới buổi chiều, khi gia đình họ đi làm rẫy về, mời hai chúng tôi ăn cơm chiều, xong xuôi mới hỏi chúng tôi là ai. Sau này chúng tôi mới biết gia đình ấy là người gốc Nghệ An vào đây lập nghiệp nhưng điều hay là lối ứng xử của họ lại rất giống với tục đón khách của người Ê Đê trong Trường ca Đam San.
 
Cách họ tiếp đãi chúng tôi là một chi tiết thú vị nói lên sự hòa nhập của người nhập cư tới đây sinh sống cũng đã mang trong mình được cái tinh thần phóng khoáng và rộng rãi của người Tây Nguyên”. Tôi bật cười hỏi anh: “Bất cứ ca khúc nào viết về Tây Nguyên của anh, tình yêu con người và tình yêu đất nước đều được lồng ghép rất nhuần nhuyễn, tự nhiên. Liệu có đôi mắt nào có trong những ca khúc của anh?”. Nguyễn Cường đổi khuôn mặt lạnh tanh, nhưng giọng nói dí dỏm: “Sao em rẻ rúng ca khúc của tôi thế, mỗi ca khúc của tôi có tới 99 đôi mắt ở đó!”.

Đúng là không thể phủ nhận được rằng, cái tình trong mỗi ca khúc viết về Tây Nguyên của anh rất đặc biệt. Anh chia sẻ, trong Baylên Chư Quin, cảm xúc trực tiếp viết ca khúc ấy có được cũng là nhờ hình ảnh cô bé gái nhắc ở trên đó. “Khi mới nhìn thấy cô bé ấy, tôi đã cảm nhận ngay được cái sức sống tràn trề của một vùng đất mới. Với tôi, một vùng đất có được một loài hoa đẹp hay một quả núi đẹp nhưng không bằng một con người đẹp và cô bé ấy như đại diện cho vẻ đẹp cả một vùng đất. Vì vậy, toàn bộ ca khúc mang cảm giác bay lên bởi tình người, bởi sức trẻ Tây Nguyên.          

 Minh Thứ


Ý kiến của bạn