Dora Maar sinh ngày 22/1/1907 ở Croatia. Bố người đẹp - một kiến trúc sư nổi tiếng di cư sang Argentina và Dora trải nghiệm tuổi ấu thơ tại quốc gia Nam Mỹ này. Dora nhuần nhuyễn tiếng Tây Ban Nha - nền tảng văn hóa không lâu sau người đẹp dễ dàng chinh phục Pablo Picasso.
Nữ nghệ sĩ tài năng
Đặt chân đến Paris năm 1926, Dora nhanh chóng trở thành gương mặt nổi bật trong giới nghệ sĩ theo trường phái nghệ thuật siêu thực. Dora hành nghề nhiếp ảnh nghệ thuật. Những năm đầu thập niên 1930, trước ngày quen biết Picasso, Dora đã là người mẫu nổi tiếng, nghệ sĩ nhiếp ảnh xuất sắc và nữ họa sĩ tài năng.
“Pere Ubu” - bức ảnh chụp bào thai con tatu là tác phẩm ấn tượng nhất của Dora thời ấy. Tác phẩm được trưng bày tại Triển lãm Quốc tế Siêu thực tổ chức mùa thu 1936 tại London.
Cùng năm 1936, tại một quán ăn sang trọng ở Paris, Picasso 54 tuổi - họa sĩ tràn ngập hào quang chủ động làm quen Dora - nghệ sĩ trẻ 28 tuổi. Và bắt đầu giai đoạn quan trọng nhất trong cuộc đời người đẹp: cuộc sống với thiên tài lớn, như thiên hạ nói về Picasso.
Chân dung Dora Maar thập niên 1930.
Người đàn bà khóc
Năm 1937, Picasso vẽ hàng chục bức tranh về người phụ nữ thất vọng, mô tả nỗi thống khổ của nước Tây Ban Nha thời nội chiến, trong đó Người đàn bà khóc là tác phẩm nổi tiếng nhất. Dora Maar chính là nhân vật hiện hình dưới những góc độ khác nhau trong tất cả sáng tác mang tên Người đàn bà khóc. Gương mặt Dora cũng xuất hiện trên kiệt tác Guernice vĩ đại và hoành tráng, bức tranh khổ lớn danh họa sáng tác bên cạnh Dora. Trong tất cả tranh chân dung nổi tiếng nhất của Picasso, giới chuyên môn nhìn thấy Dora như người phụ nữ bẩm sinh bị biến dạng với những bộ phận mọc lên ở những vị trí dị thường, phi lý trên cơ thể, giống như người đẹp tan vỡ ra thành nhiều mảnh vụn và sau đó nỗ lực tự lắp ghép, để tái tạo cấu trúc sơ khai.
Không phải người tình duy nhất
Khi tỏ tình với Dora, Picasso đã chung sống với hàng chục người phụ nữ khác. Chính thức danh họa là chồng của Olga Khokhlova - nữ nghệ sĩ vũ ba lê nổi tiếng người Nga. Picasso có con trai với bà và duy trì tình trạng sống ly thân đến ngày Olga qua đời năm 1955. Danh họa không ly hôn chỉ để tránh mất một nửa tài sản. Cùng thời gian, Picasso công khai sống với cô hàng xóm trẻ măng Marie-Therese (khi họ quen biết nhau, nàng 17 tuổi, chàng 46).
1 năm trước ngày gắn bó với Dora, Marie-Therese đã kịp sinh cho danh họa con gái Maya. Vì tình yêu mới, Picasso chia tay Marie-Therese. Dora thông minh, tài hoa giành phần thắng, tuy nhiên, Picasso không bỏ rơi gia đình đã có với vợ hờ.
Sống với Dora nhưng Picasso vẫn thường xuyên ghé thăm người tình cũ và con gái tại ngôi nhà của họ - nơi Marie-Therese lúc nào cũng khẳng định là tổ ấm của Picasso và bản thân, thậm chí cả khi danh họa không còn sống với hai mẹ con.
Nhiều hôm Dora phát cuồng, bất lực vì tức giận và ghen tuông chạy ra đường bắt taxi bám theo Picasso, để rồi ngậm ngùi nhìn lén qua kính xe hơi hình ảnh gia đình hạnh phúc ăn bữa cơm trưa trong khu vườn dinh thự.
Marie-Therese treo cổ tự tử đúng 4 năm sau ngày đưa tang Picasso và bà cũng không phải người phụ nữ duy nhất của danh họa từ bỏ cuộc đời theo cách bi đát như thế.
Liên tục thay thiếu nữ trẻ
Picasso bẩm sinh đam mê phái đẹp hơn mọi thứ trên đời. Không chỉ có biệt tài hội họa xuất chúng, danh họa còn có sức hút kỳ lạ với các thiếu nữ trẻ. Nói về Francois Gilot - nữ kình địch mới, Dora kể: “Tôi đau khổ và ghen tị hết mực. Tuy nhiên, phải thừa nhận, cô ấy có khả năng mang lại cho Picasso những gì mà một người đàn ông khao khát và thèm muốn: tuổi trẻ và những đứa con”.
Ngày bắt bồ nữ sinh viên hội họa 22 tuổi Francois Gilot, Picasso đã bước vào tuổi 62. Thời gian ngắn sau đó, ông có 2 con với người yêu mới. Trước ngày đứa con đầu chào đời, Picasso tàn nhẫn buộc Dora đã thời gian dài bã người vì bệnh trầm cảm phải trực tiếp nói với kình địch rằng, giữa bà và Picasso, tất cả đã kết thúc. Rời bỏ Picasso sau 9 năm chung sống, Dora thổn thức trong nước mắt: “Chưa bao giờ trong đời, ông thật sự yêu ai. Ông không biết tình yêu là gì”.
Nửa thế kỷ cô đơn
39 tuổi, Dora phát điên khi bị người nổi tiếng phụ bạc đẩy ra khỏi nhà. Được sự tiếp tay của Picasso, chính quyền sở tại tống Dora vào bệnh viện tâm thần và thực hiện liệu pháp sốc điện. Vài tháng sau, khi xuất viện, nữ nghệ sĩ xinh đẹp tài hoa quên tất cả quá khứ vinh quang và cay đắng của mình.
Dora Maar qua đời ngày 16/7/1997 tại Paris, thiếu 6 tháng là tròn 90 tuổi. Sau ngày giã từ Picasso, 50 năm cuối đời, Dora bạc mệnh sống hoàn toàn cô đơn cho dù những kỷ vật-tranh, ảnh và một số quà tặng của Picasso bày kín căn hộ.