Không thể “ăn xổi”
Du lịch mạo hiểm du nhập vào Việt Nam từ năm 1990 với các môn đi bộ xuyên rừng, leo núi, dù lượn, đu dây, vượt thác... do một huấn luyện viên người Pháp khởi đầu tại Đà Lạt. So với các nước trên thế giới, ở Việt Nam loại hình du lịch này còn khá mới mẻ. Song, với điều kiện tự nhiên (đa dạng về địa hình, nhiều cảnh quan thiên nhiên còn hoang sơ, hùng vĩ, chưa được khai thác...) đã nhanh chóng thu hút sự ưa thích khám phá, trải nghiệm của du khách trẻ, nhất là khách nước ngoài mỗi khi đến Việt Nam.
Vượt thác là thú chơi của đông đảo khách du lịch.
Dù loại hình du lịch này có tiềm năng và rất phát triển, nhất là trong những năm gần đây, nhưng qua phản ánh của các ngành chức năng liên quan địa phương, hiện nay việc quản lý du lịch trên địa bàn tỉnh bộc lộ nhiều lỗ hổng, lỏng lẻo. Đến nay, lĩnh vực du lịch mạo hiểm chưa có văn bản quy phạm pháp luật hay văn bản hướng dẫn nào. Việc đăng ký tạm trú cho khách du lịch nước ngoài cũng chưa thực hiện nghiêm, có biểu hiện không đăng ký để trốn thuế; kiến thức và thiết bị cứu hộ cứu nạn, công tác cảnh báo nguy hiểm, xây dựng hành lang an toàn tại các điểm du lịch; điều kiện bảo quản lạnh tại cơ sở y tế địa phương; công tác truyền thông, thủ tục xử lý liên quan đến khách nước ngoài; sự phối hợp và quản lý hoạt động kinh doanh du lịch mạo hiểm, quản lý giá và chất lượng các dịch vụ du lịch... còn nhiều hạn chế.
Mặt khác, bởi loại hình mới rất “kén” khách, nên phần lớn các công ty kinh doanh du lịch mạo hiểm thiếu quan tâm về đầu tư trang thiết bị; phương tiện hoạt động kém chất lượng, thiếu an toàn; kinh doanh theo kiểu tự phát, “ăn xổi” thiếu chuyên nghiệp. Du lịch mạo hiểm luôn có yếu tố rủi ro cao, song không mua bảo hiểm cho khách; không quản lý du khách theo lộ trình tour, tuyến; hướng dẫn viên thiếu chuyên nghiệp; để du khách tự ý du lịch “chui”, du lịch mạo hiểm tùy hứng không tuân theo quy định, nội quy... là những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến những tai nạn đáng tiếc cho du khách.
Siết chặt kinh doanh du lịch mạo hiểm
Dân gian có câu “mất bò mới lo làm chuồng”! Trước thực trạng về những yếu kém trong quản lý hoạt động du lịch nói chung, du lịch thể thao mạo hiểm nói riêng, đặc biệt, qua sự cố nêu trên đòi hỏi chính quyền và ngành chức năng phải kịp thời chấn chỉnh, siết chặt hoạt động đối với loại hình du lịch này. Theo đó, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Công văn hỏa tốc số 923/UBND-VX2 gửi các sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan và UBND các huyện, thành phố yêu cần khẩn trương chấn chỉnh hoạt động du lịch, đặc biệt du lịch mạo hiểm trên địa bàn.
Tiếp đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng - Phan Văn Đa đã có cuộc họp với các sở, ban, ngành liên quan rút kinh nghiệm về 2 vụ việc tai nạn vừa xảy ra trên địa bàn. Sau khi kiểm điểm những yếu kém, hạn chế trong công tác quản lý về lĩnh vực du lịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp đảm bảo an ninh, an toàn cho khách du lịch. Đặc biệt, yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL) tổ chức ngay các đoàn kiểm tra hoạt động du lịch mạo hiểm, nếu không đủ điều kiện phải thu hồi giấy phép, chấm dứt ngay hoạt động. Đồng thời, giao Sở VH,TT&DL tham mưu văn bản để UBND tỉnh đề nghị Bộ VH,TT&DL ban hành Quy định các điều kiện cụ thể về kinh doanh loại hình du lịch mạo hiểm; rà soát hệ thống các cơ sở lưu trú trên địa bàn, phối hợp với cơ quan công an, cơ quan thuế khẩn trương thành lập đoàn thanh tra liên ngành kiểm tra hệ thống lưu trú, các cơ sở kinh doanh loại hình du lịch mạo hiểm, kiên quyết xử lý ở mức cao nhất các sai phạm...
Được biết, sau khi tổ chức thanh, kiểm tra toàn bộ các cơ sở đăng ký kinh doanh du lịch mạo hiểm trên địa bàn, Sở VH,TT&DL Lâm Đồng đã phát hiện khá nhiều sai phạm của các doanh nghiệp. Cụ thể, Sở đã ra quyết định đình chỉ hoạt động đu dây, trượt cáp trên hồ Tuyền Lâm của Công ty Mạo hiểm Việt (TP. Đà Lạt), vì đơn vị này không đăng ký với cơ quan chức năng. Tại đây, một số đơn vị kinh doanh du lịch lữ hành, du lịch mạo hiểm đã tự ý thiết lập hai tụ điểm đu dây vượt hồ hết sức tạm bợ. Cả hai tụ điểm trên đều sử dụng những sợi cáp nhỏ cột vào thân cây thông ở hai đầu mặt hồ (độ cao 15m so với mặt nước), tổ chức cho du khách đu dây trượt cáp qua mặt hồ quá mạo hiểm... Cùng đó, Sở VH,TT&DL Lâm Đồng cũng đã đình chỉ hoạt động của Công ty Đam mê Đà Lạt do không mua bảo hiểm cho du khách và thay đổi lộ trình khiến 3 công dân người Anh tử nạn;... Theo chỉ đạo của UBND tỉnh Lâm Đồng, mọi yếu kém, bất cập trong hoạt động du lịch, đặc biệt du lịch mạo hiểm trên địa bàn tỉnh phải được chấn chỉnh, xử lý dứt điểm trước ngày 20/3/2016.