Giấc ngủ là hoạt động sinh lý quan trọng, giúp cơ thể nghỉ ngơi và sức khỏe hồi phục. Vì vậy, nếu mắc phải tình trạng rối loạn giấc ngủ, mất ngủ sẽ làm giảm hiệu suất công việc, giảm tập trung, gây nhiều phiền toái đến công việc, cuộc sống. Bên cạnh đó, mất ngủ còn kéo theo hàng loạt nguy cơ cho sức khỏe như suy giảm trí nhớ, cao huyết áp, đột quỵ (tai biến mạch máu não)…
Mất ngủ “ăn mòn” sức khỏe
Đến với chúng tôi trong tình trạng phải chống chọi với nhiều đêm mất ngủ gần ba tháng nay, một nữ bệnh nhân 42 tuổi kể, chị có tiền sử cao huyết áp, cách đây nửa năm, sau khi việc kinh doanh thất bại, chị thường xuyên lâm vào “cảnh” thao thức, mất ngủ. Việc này kéo dài khiến chị rất mệt mỏi, lo âu, gần đây, còn thường xuyên than bị đau đầu, choáng váng.
Tình trạng của một nam bệnh nhân 38 tuổi, là một kiến trúc sư giỏi tại TPHCM cũng tương tự, anh thường đi vào giấc ngủ rất khó hoặc thức giấc nhiều lần trong đêm dù đã tìm mọi cách như đếm cừu, nghe nhạc nhẹ… Không ngủ được khiến anh thường hay quên, dễ nổi nóng với bạn bè, người thân và càng sử dụng thuốc lá, rượu bia nhiều hơn mỗi khi “thao thức”.
Việc phải “sống chung” với mất ngủ đã trở nên phổ biến trong xã hội hiện đại khi nhiều người phải “quay cuồng” trong những mối lo toan cho cuộc sống, công việc... Tại các phòng khám chuyên khoa thần kinh, tỷ lệ bệnh nhân mất ngủ ngày càng tăng cao.
Một vài đêm trằn trọc không được khắc phục dễ chuyển thành mất ngủ mãn tính với thời gian mất ngủ ít nhất 3 lần trong một tuần hoặc lâu hơn. Những biểu hiện như trên rất thường gặp ở người bị mất ngủ được xem là hội chứng rối loạn tâm trạng và khó khăn về nhận thức như mệt mỏi, mất hứng thú, trầm cảm nhẹ và lo âu, khó tập trung trong công việc và gặp khó khăn trong xử lý các vấn đề của cuộc sống thường ngày.
Theo các nghiên cứu khoa học mới đây, mất ngủ mãn tính được xem là stress kinh niên của cơ thể gây tổn thương não thông qua kích thích tạo ra nhiều gốc tự do
dưới tác động của căng thẳng, áp lực quá mức làm tăng hoạt động cơ thể, tăng tiêu thụ oxy và năng lượng. “Độc chất” này thặng dư mất kiểm soát sẽ tấn công vào tất cả các cơ quan trong cơ thể, tập trung nhất ở những nơi tiêu thụ nhiều oxy, đặc biệt là tế bào não, các mạch máu não, thúc đẩy sự hình thành mảng xơ vữa và cục huyết khối, cản trở dòng máu vận chuyển oxy lên não gây ra những rối loạn cho cơ thể; khiến vùng chi phối giấc ngủ bị trục trặc, các truyền dẫn thần kinh bị gián đoạn gây khó ngủ, rối loạn giấc ngủ.
Mất ngủ mãn tính đặc biệt nguy hiểm khi tần suất dày lên và thời gian ngủ ít đi. Công bố của các nhà khoa học ĐH Y khoa Icahn (ISM) tại hội nghị thường niên của Hiệp hội Cao huyết áp Mỹ, những người ngủ dưới 5 tiếng mỗi đêm thì nguy cơ đột quỵ tăng tới 83% so với nhóm người ngủ đủ 7-8 giờ/ngày. Ngoài ra, mất ngủ triền miên còn thúc đẩy các vấn đề tăng huyết áp, tim mạch, ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng nhận thức của não bộ, tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ, Alzheimer…
Giải pháp từ thiên nhiên giúp tìm lại giấc ngủ sinh lý
Một giấc ngủ ngon là giấc ngủ hoàn toàn tự nhiên hay còn gọi là giấc ngủ sinh lý và được đánh giá bởi nhiều tiêu chí như: dễ đi vào giấc ngủ, ngủ sâu giấc, sáng dậy tỉnh táo...
“Cưỡng ép” giấc ngủ bằng các thuốc an thần chỉ mang tính tạm thời, không giải quyết được tận gốc vấn đề mất ngủ. Hơn nữa, lạm dụng thuốc an thần còn ẩn chứa nhiều nguy hại cho sức khỏe: suy thận, gan, trầm cảm…Thậm chí gây tác dụng ngược là phụ thuộc thuốc, làm mất cơ chế kiểm soát giấc ngủ tự nhiên, khiến mất ngủ càng trầm trọng. Do đó, cơ thể rất cần giấc ngủ ngon phù hợp sinh lý và tạo cảm giác khỏe khoắn khi thức dậy.
Để có giấc ngủ ngon đúng cơ chế sinh lý và thức dậy thoải mái, trước hết, cần giải tỏa căng thẳng, stress trong cuộc sống. Mỗi người cần có chiến lược dài hạn quản lý giấc ngủ với việc tuân thủ quy tắc “vệ sinh” giấc ngủ:
-Nên đi ngủ và thức dậy đúng giờ với thời gian ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm; không xem tivi, đọc sách, nghe nhạc trên giường
-Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý không ăn quá no hay quá gần thời gian trước khi ngủ; không lạm dụng rượu bia, cà phê, thuốc lá; giường ngủ sạch sẽ, thoáng mát...
- Nên vận động như đi bộ, chơi cầu lông, bơi…vào buổi sáng, chiều mỗi ngày cải thiện sức khỏe tim mạch, hô hấp và nâng cao sức khỏe toàn thân, tăng tuần hoàn máu để giấc ngủ sâu hơn.
Đặc biệt, kiểm soát gốc tự do và tăng cường men chống gốc tự do cho cơ thể là giải pháp để có được giấc ngủ ngon tự nhiên. Các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện ra hai hoạt chất quý Anthocyanin, Pterostilbene có trong Blueberry (sinh trưởng ở Bắc Mỹ) có khả năng đặc hiệu giúp chống gốc tự do, nuôi dưỡng mạch máu não. Hai hoạt chất này có khả năng vượt qua hàng rào máu não, vừa trung hòa các gốc tự do trong lòng mạch máu vừa kích hoạt các men chống gốc tự do tự nhiên trong cơ thể.
Tinh chất thiên nhiên từ Blueberry khi được bổ sung thường xuyên vào cơ thể sẽ giúp giảm xơ vữa mạch máu não, ngăn ngừa huyết khối và cải thiện tình trạng thiếu máu não, phục hồi chức năng truyền dẫn thần kinh và tăng cường oxy lên não giúp giấc ngủ được cải thiện. Từ đó nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần, duy trì niềm vui sống.
PGS.TS Vũ Anh Nhị
Chủ tịch Hội Thần kinh học TP.HCM
Xem video giải pháp chống gốc tự do, cải thiện mất ngủ và phòng ngừa đột quỵ.