Mặc dù các triệu chứng tiêu hóa thường không đe dọa đến tính mạng, nhưng chúng có ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống của một cá nhân. Sức khỏe đường ruột đề cập đến trạng thái khỏe mạnh về thể chất và tinh thần nhờ không có các phàn nàn về đường tiêu hóa và nhiều triệu chứng khác khiến người bệnh rơi vào trạng thái khó chịu cần sự hỗ trợ của y tế.
Đường ruột là nơi cư trú của hàng nghìn tỷ vi khuẩn ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn, theo cách tốt hoặc xấu. Điều này phụ thuộc vào loại và số lượng vi khuẩn có trong đường ruột, thường được gọi là hệ vi sinh vật đường ruột, là duy nhất ở mỗi người. Theo các chuyên gia về sức khỏe đường ruột, một đường ruột khỏe mạnh có thể được coi là đường ruột bình yên, không bị rối loạn tiêu hóa, không dung nạp thức ăn không rõ nguồn gốc và có hệ vi sinh vật đường ruột cân bằng, hàng rào bảo vệ đường ruột tăng cường giúp giảm các triệu chứng tiêu hóa của bạn.
Hệ vi sinh vật đường ruột là một phần của hệ thống miễn dịch của con người.
1. Thế nào được coi là một đường ruột khỏe mạnh?
Theo Andrea Hardy - một chuyên gia dinh dưỡng đến từ Calgary (Canada): Sức khỏe đường ruột có nghĩa là tối ưu hóa hệ vi sinh vật đường ruột của bạn. Thay vì một định nghĩa hoặc tiêu chí cụ thể mà chúng ta còn thiếu tại thời điểm này, hãy tập trung vào việc chăm sóc đường ruột của bạn bằng cách cung cấp những chất dinh dưỡng lành mạnh cho vi khuẩn đường ruột của bạn, kiểm soát bất kỳ triệu chứng tiêu hóa nào và giúp tiêu hóa bình thường. Tất cả những điều đó góp phần tạo nên một đường ruột khỏe mạnh.
3 tiêu chí hàng đầu của một đường ruột khỏe mạnh bao gồm:
- Tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả.
- Không có bệnh đường tiêu hóa.
- Cân bằng thuận lợi hệ vi sinh vật đường ruột.
Một số dấu hiệu phổ biến của đường ruột không khỏe mạnh là:
- Khó chịu ở dạ dày: như đầy hơi, đầy hơi, tiêu chảy, táo bón và ợ chua.
- Không dung nạp thực phẩm thứ cấp (không có căn nguyên rõ ràng): bằng chứng gần đây đã tiết lộ rằng không dung nạp thực phẩm có thể do số lượng lớn vi khuẩn có hại gây ra và giảm lượng vi khuẩn tốt trong đường ruột.
- Các triệu chứng chung không rõ ràng và không liên quan đến bệnh tật như: thay đổi cân nặng không chủ ý, rối loạn giấc ngủ và mệt mỏi liên tục mà không có căn nguyên cụ thể.
Khi nói về sức khỏe đường ruột, chúng ta sẽ nói đến hệ vi sinh vật đường ruột và cách nó phản ứng với chế độ ăn uống, căng thẳng, thuốc men và nhiều yếu tố khác có thể điều khiển quá trình trao đổi chất. Bạn vẫn có thể có một đường ruột khỏe mạnh ngay cả khi bạn gặp vấn đề rối loạn chức năng hoặc cấu trúc đường ruột. Đó là lý do tại sao chúng ta phải cá nhân hóa mọi chế độ ăn uống, ưu tiên sức khỏe đường ruột trong suốt cuộc đời.
2. Chăm sóc sức khỏe hệ tiêu hóa rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể và hạnh phúc
Tiến sĩ Megan Rossi - chuyên gia dinh dưỡng tại Anh cho biết: Cơ thể chúng ta chứa hàng nghìn tỷ vi khuẩn - bao gồm cả vi khuẩn đường ruột, chúng cực kỳ mạnh mẽ và thực hiện hàng nghìn chức năng để chăm sóc chúng ta hàng ngày.
Sức khỏe đường ruột tốt có liên quan đến sức khỏe của tất cả các cơ quan khác trong cơ thể, bao gồm tim, da và não. Một trong những lý do chính khiến sức khỏe đường ruột trở nên quan trọng là do 70% tế bào miễn dịch của cơ thể nằm dọc theo đường tiêu hóa. Vì vậy, đường ruột khỏe mạnh sẽ giúp bạn ít bị ốm hơn, giảm nguy cơ dị ứng và hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng có rất nhiều vi khuẩn tốt trong đường ruột giúp tăng cường chức năng của hệ thống miễn dịch. Những vi khuẩn này cũng có thể cải thiện các triệu chứng của bệnh trầm cảm và giảm béo phì, đồng thời làm giảm viêm trong một số bệnh mạn tính. Hơn nữa, hệ vi sinh vật tham gia vào quá trình thu thập và dự trữ năng lượng, cũng như thực hiện nhiều chức năng trao đổi chất khác nhau như lên men và hấp thụ carbohydrate không tiêu hóa, cần thiết cho cơ thể hoạt động bình thường.
Sức khỏe đường ruột tốt sẽ giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
Thông qua hệ vi sinh vật đường ruột, sức khỏe tiêu hóa ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của bạn, thậm chí cả sức khỏe tinh thần và cảm xúc. Hàng rào đường ruột đóng một vai trò quan trọng bằng cách hoạt động như một người gác cổng và ngăn chặn bất kỳ phân tử có hại nào đi qua hoặc tương tác không thích hợp với hệ thống miễn dịch. Hệ vi sinh vật đường ruột nói chung tác động lên não không chỉ thông qua hệ thần kinh (tức là thông qua con đường sinh lý thần kinh của trục não ruột), mà còn thông qua hệ thống miễn dịch, hệ thống nội tiết và hệ thống trao đổi chất.
Trong nghiên cứu, chúng ta thường thấy rằng hàng rào đường ruột bị tổn thương trong một số bệnh mạn tính, dẫn đến viêm và kích hoạt hệ thống miễn dịch không phù hợp. Một ví dụ hoàn hảo là bệnh celiac, nơi hàng rào đường ruột bị tổn thương khiến bệnh nhân bị kích hoạt hệ thống miễn dịch gây viêm nhiễm không thích hợp.
Bằng cách chăm sóc hệ thống tiêu hóa tốt, bạn có thể cải thiện chức năng của hàng rào ruột và hưởng lợi từ các tác dụng bảo vệ của nó. Chăm sóc sức khỏe đường ruột có nghĩa là chăm sóc sức khỏe của tất cả mọi thứ trong cơ thể của bạn, từ ruột đến hệ thống miễn dịch và tâm trạng của bạn.
Nhờ có nhiều nghiên cứu về ảnh hưởng của chế độ ăn đến hệ vi sinh vật đường ruột, chúng ta biết rằng hệ vi sinh vật đường ruột rất dễ thay đổi. Chỉ sau 24 giờ thay đổi chế độ ăn, hệ vi sinh vật sẽ khác. Nếu những thay đổi trong chế độ ăn uống không kéo dài, thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột sẽ trở lại trạng thái ban đầu trong vòng chưa đầy 24 giờ. Vì vậy, việc chăm sóc hệ vi sinh vật đường ruột qua chế độ ăn uống lành mạnh là cần thiết và nên được duy trì thường xuyên.
Một chế độ ăn uống cân bằng giàu vi sinh là giải pháp tốt nhất. Nghiên cứu ngày nay cho thấy rằng nếu bạn có một đường ruột khỏe mạnh và không gặp phải bất kỳ rối loạn nào, bạn không cần bổ sung men vi sinh (probiotic). Tuy nhiên, probiotic có thể hữu ích cho hệ vi khuẩn đường ruột nếu bạn bị ốm hoặc mắc một chứng rối loạn đường ruột cụ thể. Bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ giúp xác định loại probiotic nào phù hợp với bạn nếu bạn đang chống chọi với cảm lạnh, hội chứng ruột kích thích hoặc ngăn ngừa các vấn đề tiêu chảy do dùng kháng sinh hoặc đi du lịch.
Xem thêm video đang được quan tâm
Hậu COVID - Phục hồi chức năng cho người mắc COVID-19 nhẹ và không triệu chứng.
