Chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ như thế nào?

23-07-2024 15:16 | Bệnh thường gặp

SKĐS - Sa sút trí tuệ là tình trạng mất trí năng tiến triển. Bệnh ngày càng trở nên phổ biến khi tuổi thọ người dân tăng dần, dẫn đến nhiều người có nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh hơn.

Sa sút trí tuệ thường gặp ở độ tuổi nào?

Người bệnh sa sút trí tuệ gây nhiều ảnh hưởng nặng nề cho gia đình và xã hội. Sa sút trí tuệ ít gặp ở người dưới 60 tuổi. Tuy nhiên, sau 60 tuổi, bệnh càng trở nên phổ biến, thậm chí có tới 35% người từ 85 tuổi trở lên gặp phải tình trạng sa sút trí tuệ.

Đây là căn bệnh có biểu hiện âm thầm nên không dễ nhận biết ở giai đoạn sớm, tuy nhiên khi bệnh ở giai đoạn muộn thì điều trị rất khó đáp ứng. Những bệnh nhân sa sút trí tuệ luôn là một gánh nặng với gia đình, xã hội.

Vì vậy để tránh và hạn chế được những hậu quả của bệnh cần có biện pháp phát hiện bệnh sớm, quản lý có hiệu quả ở những giai đoạn đầu của bệnh.

Chăm sóc người bệnh sa sút trí tuệ

Chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ như thế nào?- Ảnh 1.

Người bệnh sa sút trí tuệ gây nhiều ảnh hưởng nặng nề cho gia đình và xã hội.

Người cao tuổi luôn cần đến sự chăm lo của người thân. Đặc biệt, khi bị bệnh sa sút trí tuệ, sự chăm sóc từ gia đình lại càng quan trọng. Tuy nhiên, đối với một bệnh nhân sa sút trí tuệ thì để chăm sóc họ không phải là chuyện dễ dàng. Bạn nên đến gặp chuyên gia lão khoa để được tư vấn.
Một số lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân cao tuổi bị sa sút trí tuệ tại nhà như:

Về chế độ dinh dưỡng

Người bệnh sa sút trí tuệ cần duy trì chế độ ăn ít béo, giàu chất xơ, ăn trái cây tươi (đỏ, xanh tía), rau xanh có hàm lượng chất chống oxy hóa cao, ngũ cốc thô. Cần hạn chế lượng muối ăn không quá 6 gram mỗi ngày (1 muỗng café muối đầy), tránh thực phẩm nhiều chất béo bão hòa như dầu dừa, dầu cọ, thịt nhiều mỡ….

Người bệnh sa sút trí tuệ cần bổ sung thực phẩm giàu omega 3 như cá hồi, cá mòi, cá thu, hải sản… Uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày để duy trì tuần hoàn não.

Không hút thuốc lá, tránh sử dụng nhiều rượu, bia. Giới hạn rượu dùng ở nam là 3-4 đơn vị rượu, ở nữ là 2-3 đơn vị rượu (một đơn vị rượu bằng 1 lon bia hoặc 1 ly rượu vang nhỏ).

Về chế độ tập luyện

Người bệnh sa sút trí tuệ cần luyện tập thể dục thường xuyên. Việc tập luyện các môn thể thao trong nhà như đi bộ ngắn, tập thở, tập khí công hay đơn giản hơn là chăm sóc cây cảnh, làm việc dọn đồ trong phòng ngủ….

Việc tập luyện giúp kiểm soát cân nặng, tránh béo phì, giảm kích thước vòng bụng. Duy trì huyết áp, cholesterol, đường máu ở mức ổn định.

Về tinh thần

Người bệnh sa sút trí tuệ cần ngủ đủ giấc. Giữ tinh thần lạc quan, yêu thương bản thân. Người thân nên thường xuyên thăm hỏi, trò chuyện và đưa người bệnh sa sút trí tuệ đi dạo hoặc đi đến những nơi có người thân, bạn bè, họ hàng để duy trì các mối quan hệ xã hội.

Người bệnh sa sút trí tuệ hạn chế căng thẳng lo âu vì đây là yếu tố đẩy nhanh tiến trình suy thoái não gây sa sút trí tuệ.

Tại nhà việc tăng cường nhận thức thần kinh ở người bệnh sa sút trí tuệ là rất cần thiết. Cần tập luyện não bằng trò chơi như chơi ô chữ, chơi bài, chơi game máy tính, chơi cờ, ghép hình ít nhất 1 giờ/ ngày. Các hoạt động trí tuệ cần sự suy nghĩ sẽ kích thích sự hoạt động của các tế bào thần kinh, giúp làm tăng trí nhớ.

Người bệnh sa sút trí tuệ viết ra những việc cần làm theo thứ tự ưu tiên trong 4 ô kẻ và luôn hoàn thành việc quan trọng nhất.

Có thể tính toán: Cộng trừ bất kỳ chữ số nào (ví dụ số taxi, số xe…)

Nên duy trì việc đọc (ví dụ đọc bảng quảng cáo ở trạm xe bus, trên các tòa nhà, đọc sách báo, đọc các quảng cáo trên các tạp chí…).

Chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ như thế nào?- Ảnh 2.

Người bệnh sa sút trí tuệ cần bổ sung thực phẩm giàu omega 3 như cá hồi, cá mòi...

Ngoài ra, người bệnh sa sút trí tuệ nếu có bệnh nền cần phối hợp để có những chăm sóc đặc biệt:

  • Đái tháo đường: Dùng thuốc đầy đủ theo y lệnh, kết hợp chế độ ăn giảm tinh bột, tăng đạm và rau xanh, hạn chế chất béo động vật. Thường xuyên theo dõi đường huyết tại nhà và báo bác sĩ khi nhận thấy bất thường.
  • Tăng huyết áp: Duy trì thuốc huyết áp đều đặn, kết hợp theo dõi huyết áp, nhịp tim tại nhà. Áp dụng chế độ ăn giảm muối và tăng kali từ chuối, rau cải…
  • Suy tim: Dùng thuốc theo y lệnh, theo dõi các dấu hiệu khó thở, ho khạc đờm và phù. Theo dõi huyết áp nhịp tim thường xuyên.
  • Suy giáp: Dùng thuốc theo chỉ định, kết hợp chế độ dinh dưỡng và vận động để tránh béo phì, rối loạn mỡ máu.
  • Rối loạn lipid máu/ Xơ vữa mạch máu não: Chế độ ăn hạn chế chất béo bão hoà, không ăn mỡ động vật, nội tạng động vật. Kết hợp chế độ tập luyện (giảm cân nếu béo phì). Kiểm tra lipid máu và dùng thuốc theo y lệnh.

Tóm lại: Bệnh sa sút trí tuệ hay gặp ở tuổi già là bệnh không thể chữa khỏi, cũng như không thể thay đổi quá trình tiến triển của bệnh. Người bệnh rất cần sự quan tâm của gia đình, người thân đồng thời giúp gia đình bệnh nhân chủ động hơn trong việc chăm sóc, trông coi cũng như thông cảm, sẻ chia với người bệnh.

Cách giảm gánh nặng cho người chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệCách giảm gánh nặng cho người chăm sóc bệnh nhân sa sút trí tuệ

SKĐS - Trên thế giới có gần 50 triệu người mắc sa sút trí tuệ, ước tính cứ mỗi 3 giây sẽ có thêm 1 người mắc và số người mắc sa sút trí tuệ tăng lên gấp đôi sau mỗi 20 năm.


ThS.BS Nguyễn Thị Phương
Ý kiến của bạn