Loét do tì đè là một loại tổn thương hoại tử tổ chức giữa vùng xương và vật có nền cứng. Nguyên nhân là do tình trạng bất động lâu ngày, thường xuất hiện ở những người bị hôn mê kéo dài, liệt hai chi dưới, liệt tứ chi, suy kiệt do bệnh hay do tuổi già, chấn thương, hậu phẫu kéo dài…
Chăm sóc người bệnh bị loét do tì đè
Khi vùng da bị tì đè chuyển sang màu đỏ thì cần xoa bóp. Có thể bôi hoặc xịt dung dịch điều trị 1-2 lần vào vùng da bị tì đè rồi dùng các đầu ngón tay xoa đều, nhẹ nhàng trong một phút để ngấm thuốc. Lưu ý không để vùng da đó tiếp xúc với các vật xung quanh.
Khi vùng tì đè xuất hiện nốt phồng rộp trên da, ngoài việc xoa bóp, cần phải giữ sự toàn vẹn của da nhằm tránh bội nhiễm bằng cách biến nốt phồng rộp ướt thành nốt phồng rộp khô. Có thể dùng bơm kim tiêm vô khuẩn hút dịch trong nốt phồng rộp ra rồi băng vô khuẩn lại.
Khi vùng tì đè đã bị trượt da thì nên chăm sóc vị trí tì đè như chăm sóc một vết thương phồng rộp. Những vùng chưa bị loét thì vẫn duy trì chăm sóc, theo dõi.
Nếu người thân không có những kỹ năng chăm sóc vết thương tại nhà, tốt nhất nên đưa bệnh nhân đến bệnh viện.
Dự phòng loét do tì đè
Cách tốt nhất là dự phòng căn bệnh này ngay từ lúc nó chưa hình thành. Nguyên tắc quan trọng của dự phòng loét do tì đè là đánh giá và loại trừ lực tì đè kéo dài. Cần đánh giá các nguy cơ có thể xuất hiện loét do tì đè, trong đó đặc biệt chú ý đến những bệnh nhân có nguy cơ cao như bị hôn mê, liệt, người cao tuổi nằm lâu…
Nên thường xuyên thay đổi tư thế cho người bệnh giãn cách từ 2 - 3 giờ. Dùng các loại gối chêm, kê lưng và các chi sao cho người bệnh được nằm ở tư thế thoải mái nhất. Không để bệnh nhân phải nằm bất động trong một tư thế nào quá lâu.
Có thể cho người bệnh nằm nệm nước hay nệm khí, tuy nhiên vẫn cần phải trở lật trở bệnh nhân thường xuyên.
Chú ý giữ cho vải trải giường luôn khô ráo, phẳng phiu. Giữ gìn da khô, sạch sẽ nhất là những vùng dễ bị loét tì, vùng cơ quan sinh dục và chậu mông phải đảm bảo sạch sẽ, khô thoáng sau mỗi lần người bệnh đi vệ sinh.
Người nhà có thể giúp xoa bóp những vùng dễ bị loét ép của bệnh nhân, kết hợp với các vận động thụ động như cử động ngón tay, gập duỗi khuỷu tay (như các trường hợp liệt tứ chi), các động tác thụ động có công dụng tăng hồi lưu tĩnh mạch, tránh tình trạng ứ trệ tuần hoàn. Có thể sử dụng dung dịch hỗ trợ bôi lên da những vùng đó có tác dụng làm tăng sự đàn hồi. Xác định các dấu hiệu báo trước một tổn thương loét như vùng đỏ da, mảng da phù nề...
Bác sĩ Nguyễn Tấn
